چند ماه قبل ما تقریبا به نقطه جوش آشوب‎ها و ناآرامی‎های سیاسی در سراسر خاورمیانه رسیده بودیم. جایی که جنگ‏ها، تنش‎ها و تروریسم به بسیاری از بخش‎های آن سرایت کرده است. قلب این ناآرامی‎های سیاسی منطقه وسیعی از لبنان گرفته تا سوریه و عراق را پوشش می‎دهد؛ اما از آن زمان اوضاع در برخی جبهه‏ها پیشرفت داشت و ارتباط‎های منطقه‎ای تاثیر شگرفی بر آن داشت. همان‌گونه که مدت‎ها قبل پیش‌بینی کرده بودم، ما اکنون شاهد نشانه‎های جدی از تغییر در روابط بین دو کشوری هستیم که می‎تواند آینده خاورمیانه را تحت تاثیر خود قرار دهد. این دو کشور ایران و آمریکا هستند که در چند ماه اخیر میز مذاکرات هسته‎ای آنها را به هم نزدیک‎تر کرده است. از سوی دیگر روابط ایران و عربستان سعودی نیز در آستانه یک تحول قرار گرفته‌است. مذاکرات هسته‎ای ایران و گروه ۱+۵ هم‌اکنون در مراحل پایانی برای نگارش متن توافق نهایی قرار دارد. عربستان سعودی در واکنشی آشکار به این احتمال از محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران دعوت کرده است که به ریاض سفر کند. این تحولات می‌تواند خاورمیانه را به سوی شرایطی که عادی به نظر می‌رسد، سوق دهد. ایران محور این دو پویایی سیاسی است که یک نقطه اشتراک مهم دارند؛ تنش‎های ایران - عربستان و ایران - غرب یک تهدید واقعی و قابل‌لمس به شمار نمی‎رود. در واقع این تنش‎ها تهدیدهای ایدئولوژیکی هستند که اغلب در مورد آنها مبالغه می‎شود و انعکاسی از بی‌ثباتی‎های سیاسی و احساسات اغراق شده در مورد غرور و افتخار طرفین است. اگر این حس مشترک و استانداردهای غیر نژاد‌پرستانه درخصوص تعهدات قانونی و مشروع دنبال شود، حل اختلافات ایران و گروه ۱+۵ و همچنین عادی‌سازی روابط ایران و عربستان سعودی امر بعیدی نخواهد بود. من بر این باورم که هیچ درگیری واقعی بین ایرانی‎ها و عربستانی‎ها وجود ندارد؛ زیرا این دو کشور به لحاظ نظامی یا استراتژیک یکدیگر را تهدید نمی‎کنند. تهران و ریاض دو قدرت منطقه‏ای به شمار می‌روند که باید قادر باشند از منافع استراتژیک خود در خاورمیانه حمایت کنند. آنها می‎توانند با برقراری روابط خوب با یکدیگر، توسعه روابط اقتصادی- اجتماعی و همکاری با کشورهای کوچک‌تر منطقه برای ایجاد یک چارچوب امنیتی این هدف را محقق کنند. الگوی مشابهی نیز باید در مورد روابط ایران و غرب و روابط ایران و گروه ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) اعمال شود. این روابط باید در زمینه‎های اقتصادی و تجاری توسعه یابد. ایران باید یکی از قطب‎های توافق‌نامه غربی در خاورمیانه باشد؛ زیرا این کشور ظرفیت‎های انسانی گسترده‎ای در اختیار دارد و همچنین ارتباط‎های منطقه‎ای قابل‌توجهی دارد. اگر، آن‌گونه که من امیدوارم، روابط ایران‌-‌غرب و روابط ایران و عربستان سعودی از مسیر تقابل به سوی صلح و همزیستی مسالمت آمیز و همکاری فعال در منطقه برود، آنگاه تمامی خاورمیانه از منافع آن متاثر خواهند شد.

منبع: دیلی استار/ دیپلماسی ایرانی