برای رسیدن به توافق هسته‏ای نهایی با ایران، واشنگتن باید آماده باشد در مقابل امتیازهای هسته‏ای که از تهران دریافت می‏کند، تحریم‌های مربوط به برنامه‏های هسته‎ای ایران را لغو کند؛ اما تا زمانی که کنگره به رئیس‌جمهور اختیار لغو تحریم‏ها را ندهد، او محدود به تمدید معافیت از تحریم‏ها برای بازه‏ای چهار تا ۶ ماهه خواهد بود. در صورتی که رئیس‌جمهور اختیار لازم برای لغو تحریم‎ها را نداشته باشد، اهرم‏های او در مذاکره کمتر و کمتر می‎شود. برای مثال باراک اوباما، در سفر اخیر خود به ژاپن نتوانست یک قرارداد تجاری با این کشور به امضا برساند؛ زیرا از جانب کنگره مجوز نهایی کردن این توافقنامه را نداشت. تحلیلگران می‏گویند نداشتن توان چانه زنی از جانب اوباما برای دریافت اختیارات لازم از کنگره موجب شد که دست او در معامله با ژاپن بسته باشد و توکیو نیز برای معامله‏ای که ممکن است کنگره با آن مخالفت کند، امتیاز نخواهد داد.

مایکل گرین، مشاور آسیای دولت جورج بوش می‏گوید: «استراتژی آنها این است که با ژاپنی‏ها قراردادی امضا کنند و بعد آن را به کنگره ببرند و بگویند ببینید چه معامله خوبی انجام دادیم، حالا به ما اختیارات لازم را بدهید.» به بیان دیگر ورود کردن باراک اوباما به مذاکرات تجاری با ژاپن با توجه به نقش کنگره در ابهام قرار داشت. در این ماجرا رئیس‌جمهوری به جای اینکه بخواهد در داخل کشور به اختیارات قانونی خود دست یابد، سعی کرد نخست در خارج از کشور امتیازی به دست آورد و سپس با ارائه آن به کنگره، اختیاراتش را طلب کند.

مشکل این است که بدون مجوز کنگره، باراک اوباما اهرم‎های لازم برای مذاکره را در اختیار نخواهد داشت. مقامات توکیو در مذاکره با رئیس‌جمهور آمریکا متوجه این کاستی می‏شوند و به همین دلیل از ارائه امتیاز خودداری می‎کنند. در نهایت نیز نتیجه روشن این است که قراردادی به امضا نمی‎رسد. ولی اوباما باید پروژه‎ای را طراحی کند که به موجب آن بلافاصله پس از امضای توافق جامع، رئیس‌جمهور مجوزهای لازم را از کنگره دریافت کند. این در شرایطی است که امضای توافق هسته‏ای نهایی با ایران نیز یکی از اولویت‏های رئیس‌جمهور آمریکا است. اوباما همان‌گونه که در مذاکرات با ژاپن اختیارات لازم را نداشت؛ در مذاکرات با ایران نیز از اختیار لغو تحریم‏ها برخوردار نیست. تحلیلگران می‏گویند در توافق جامع باید بخش قابل‌توجهی از تحریم‌ها لغو شود. تا زمانی که این اعتماد وجود نداشته باشد که رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند اختیارهای لازم در زمینه لغو تحریم‎ها را از کنگره بگیرد، طرف آمریکایی در میز مذاکرات اهرم‎های کمتری در اختیار خواهد داشت و به این ترتیب امیدواری به اینکه امتیازهای بیشتری از ایران دریافت شود، کاهش می‎یابد.

البته ایالات‌متحده نباید خود را درگیر این موضع کند؛ به‌خصوص در آستانه یک برد دیپلماتیک تاریخی بر سر برنامه‎های هسته‌ای ایران. در شرایطی که دریافت مجوزهای لازم از کنگره برای لغو تحریم‎ها پیش از روشن شدن مفاد توافق نهایی و امضای آن دشوار است، دولت اوباما باید پروژه‎ای را طراحی کند که به موجب آن بلافاصله پس از امضای توافق جامع، رئیس‌جمهور مجوزهای لازم را از کنگره دریافت کند. این طرح نیز باید پای میز مذاکرات هسته‎ای به امضا برسد تا بین طرف‎های حاضر در مذاکرات اعتمادسازی شود و دست ایالات‌متحده در مذاکره با ایران بازتر شود. کنگره آمریکا نیز باید به جای ایفای نقش «پلیس بد» که چشم‌انداز هرگونه توافق هسته‎ای جامع را تهدید می‏کند، موضع مذاکره‌کنندگان آمریکایی در میز مذاکره را تقویت کند؛ زیرا در صورتی که کنگره پیام‎‏هایی ارسال کند که نشان دهد در صورت نیاز مجوز لغو تحریم‎ها را می‏دهد، قدرت مانور مذاکره‌کنندگان آمریکایی برای رقم زدن یک توافق هسته‎ای بهتر، بیشتر می‎شود.

منبع: هافینگتون پست/ دیپلماسی ایرانی