سفیر جدید ایران در سازمان ملل در انتظار صدور ویزا

حمید ابوطالبی این روزها یکی از خبرسازترین دیپلمات‎های جمهوری اسلامی ایران است؛ در شرایطی که هفته گذشته، او از جانب حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران به‌عنوان سفیر جدید ایران در سازمان ملل و جانشین محمد خزاعی انتخاب شد، بسیاری از مقامات آمریکایی به این انتخاب واکنش نشان دادند و خواستار صادر نشدن ویزا برای او شدند. بلومبرگ در گزارشی در این زمینه ادعا کرد ابوطالبی یکی از دانشجویان خط امامی است که مدت کوتاهی پس از انقلاب اسلامی، ۵۲ آمریکایی را در سفارت آمریکا در تهران به مدت ۴۴۴ روز گروگان گرفتند. به گزارش این خبرگزاری آمریکایی، در شرایطی که دولت ایران برای ابوطالبی درخواست ویزا کرده، هنوز به این درخواست پاسخی داده نشده است و این روند می‎تواند تندروهای آمریکایی را بر آن دارد تا دولت اوباما را برای عدم صدور این ویزا تحت فشار قرار دهد. همچنان‌که ۲۹ سناتور جمهوری‌خواه طی نامه‎ای از باراک اوباما خواستند به حمید ابوطالبی روادید و اجازه ورود به آمریکا داده نشود.

به گزارش خبرگزاری فارس، این سناتورهای آمریکایی روز پنج‌شنبه در نامه خود نوشته‌اند که دولت آمریکا نباید به فردی که به گفته آنها در اقدامات تروریستی علیه آمریکا و شهروندانش مشارکت داشته، اجازه ورود بدهد. همچنین رویترز نوشت: سناتور تد کروز، نماینده جمهوری‌خواه، پیش‌نویس قانونی را به کنگره ارائه کرده که در صورت تصویب به دولت اجازه می‌دهد مانع ورود هر شخصی به خاک آمریکا شود که «اقدامات خصمانه‌ آشکاری علیه آمریکا» انجام داده باشد. به گزارش «انتخاب»، کروز که در سنا سخنرانی می‌کرد با اشاره به انتخاب حمید ابوطالبی به‌عنوان نماینده ایران در سازمان ملل متحد اظهار کرد: «این انتخاب تعمدی است. یک توهین و حرکت تحقیرآمیز و حساب‌شده است.» سناتور جان مک کین جمهوری‌خواه نیز در این باره اظهار کرد: «ما نباید او [ابوطالبی] را قبول کنیم. ما اگر مجبور بشویم حتی باید قواعد و قوانین‌مان را تغییر بدهیم تا اجازه ندهیم کسی که دست به چنین رفتاری [گروگان‌گیری] زده است به ایالات‌متحده بیاید.» البته شخص ابوطالبی می‌گوید در تصرف اولیه سفارت آمریکا در تهران نقش نداشته و بیشتر به‌عنوان مترجم و مذاکره‌کننده فعال بوده است؛ با این وجود سایت تسخیر تصاویری را از حضور او منتشر کرده است.

اکنون این پرسش مطرح می‎شود که آیا این مساله روند مذاکرات هسته‏ای ایران را نیز تحت‌الشعاع قرار خواهد داد یا خیر. به گزارش پایگاه خبری انتخاب، جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید در این رابطه گفت که گزینه ایران برای نمایندگی این کشور در سازمان ملل هیچ تاثیری روی مذاکرات هسته‎ای بین ایران و آمریکا نخواهد گذاشت. به گفته او مذاکرات هسته‏ای جدا از مساله نمایندگی و دیگر مسائل است که دو کشور روی آن اختلاف جدی دارند. حمید ابوطالبی که قرار است جایگزین محمد خزاعی ‌شود، دیپلماتی کارآزموده است که در اغلب کشورهای کلیدی قاره اروپا مانند ایتالیا و بلژیک سفیر بوده است؛ همچنین او سفیر ایران در استرالیا بود. به گزارش رویترز، دیپلمات‎های غربی در سازمان ملل می‏گویند ابوطالبی با حلقه‏های نزدیک به روحانی و اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور سابق ایران ارتباط دارد. او اگرچه در دوران محمود احمدی‌نژاد نیز دیپلمات بوده؛ اما بنا بر گزارش رویترز، از نیروهای نزدیک به او محسوب نمی‌شود. رویترز همچنین مدعی شده است که ابوطالبی در آنچه مذاکرات محرمانه ایران و ایالات‌متحده خوانده می‌شود و منجر به توافق هسته‌ای موقت بین ایران و ۱+۵ شده است، نقشی نداشته است. به گزارش «ایسنا»، ابوطالبی ۵۶ ساله که در دولت حسن روحانی به سمت معاونت سیاسی دفتر ریاست‌جمهوری برگزیده شده بود، فعالیت دیپلماتیک خود را در سال‌های آغازین انقلاب شروع کرده است. او دارای دکترای جامعه‌شناسی تاریخی از دانشگاه لرون فرانسه است. «ایسنا» می‌افزاید که ابوطالبی علاوه‌بر عضویت در هیات علمی دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، عضو شورای راهبردی سیاست خارجی و هیات علمی سیاست خارجی و رئیس گروه مطالعات آسیای مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و از اعضای هیات علمی و تحریریه نشریه بین‌المللی «ایرفا» (Iranian Review of Foreign Affairs) نیز هست. او تألیفات متعددی نیز در حوزه دیپلماسی دارد.

در عین حال برخی منابع ایرانی می‎گویند ابوطالبی ماه‎ها قبل برای جانشینی خزاعی که یک اقتصاددان بود و در سال ۲۰۰۷ به نیویورک اعزام شده بود، انتخاب شد. انتظار می‎رود او اوایل ماه آینده، بتواند به نیویورک برود. این در شرایطی است که دیپلمات‎های ایرانی مانند دیپلمات‎های کره‌شمالی و سوریه نمی‎توانند از فاصله ۲۵ مایلی حلقه کلومبوس در مرکز منتهن دورتر بروند. همچنین هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل تنها هیات دیپلماتیک فعال ایران در ایالات‌متحده به شمار می‎رود که به گفته دیپلمات‏های غربی، کانالی غیررسمی برای تبادل پیام بین واشنگتن و تهران است. هرچند روابط ایران و آمریکا پس از انقلاب اسلامی و ماجرای گروگان‌گیری به حال تعلیق در آمد؛ اما سازمان ملل از آمریکا خواست با حضور دیپلمات‎های ایرانی در نیویورک موافقت کند. با این حال آمریکا از حق صدور ویزا یا خودداری از صدور آن برخوردار است و تاکنون نیز ابوطالبی ویزای آمریکا را برای سفر به نیویورک دریافت نکرده است. ماری هارف، سخنگوی معاون وزارت خارجه آمریکا می‏گوید: «ما معمولا در مورد درخواست‏های ویزا اظهارنظر نمی‏کنیم. برای درخواست ویزا محدودیتی وجود ندارد؛ اما بررسی این درخواست برعهده آمریکا است.» او به این پرسش که آیا می‏داند ابوطالبی یکی از گروگان‌گیرها بوده یا خیر، پاسخ نداد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درخصوص صدور روادید برای حمید ابوطالبی گفت که برای صدور روادید به‌صورت انفرادی بحث نمی‌شود و همه درخواست‌ها روند معمول خود را طی می‌کنند. همچنین ماری هارف، انتخاب حمید ابوطالبی به‌عنوان نماینده ایران در سازمان ملل را باعث نگرانی دانست و گفت: «ما این مساله را به ایران منتقل کرده‏ایم.»