مقامات وزارت نیرو می‌گویند، میزان ذخایر آبی کشور کاهش یافته و کاهش بارندگی‌ها، خشکسالی و در نتیجه افت ذخیره پشت سدها باعث شده تا برخی مناطق کشور از جمله پایتخت در شرایط جدی تنش آبی و بحران قرار بگیرند. در حال حاضر، ۷۹ درصد توان ذخیره سدهای تهران خالی از آب مانده است، از این رو مقامات آبفای تهران هشدار داده‌اند در صورت باقی ماندن این شرایط و تغییر نکردن رفتار مصرفی ۵/۸ میلیون نفر ساکن تهران، ممکن است این کلان‌شهر در تابستان امسال جیره‌بندی آب را تجربه کند. براساس آخرین گزارش وزارت نیرو در روز ۱۳ اسفندماه امسال، بارش باران تهران در سال آبی جاری که از ابتدای مهرماه آغاز شد، تنها ۱۳۰ میلی‌متر بوده که این حجم بارش در استان‌های تهران و البرز با ۲۸ درصد کاهش در مقایسه با زمان مشابه سال آبی گذشته و ۳۵ درصد کاهش در مقایسه با دوره بلندمدت ۴۶ ساله همراه بود.

سدهای تهران خالی شد

بارش‌های ثبت شده در ۱۲ روز نخست اسفندماه امسال نیز حدود ۶/۲ میلی متر بوده که این میزان بارش ۴۷ درصد کمتر از میزان بارش‌های گزارش شده در دوره مشابه سال گذشته است.

وزارت نیرو در گزارش دیگری در روز ۱۲ اسفندماه به وضعیت نامناسب ذخایر آبی پشت سدهای پنج گانه تهران اشاره و عنوان کرد: حجم فعلی آب موجود در مخازن سدهای تهران ۳۹۴ میلیون مترمکعب گزارش شده که این میزان در مقایسه با زمان مشابه سال آبی گذشته، ۳۶ درصد کاهش نشان می‌دهد.

حجم آب موجود در مخزن سدهای تهران در زمان مشابه سال آبی گذشته ۶۱۷ میلیون مترمکعب ثبت شده بود. همچنین حجم آب ورودی به مخازن سدهای تامین‌کننده آب استان تهران از ابتدای سال آبی جاری تاکنون ۲۸۰ میلیون مترمکعب بوده است.

میزان آب ورودی به مخزن پنج سد زیرپوشش شرکت آب منطقه‌ای تهران در زمان مشابه سال آبی گذشته، ۳۴۳ میلیون مترمکعب بوده است. حجم آب ورودی به مخازن سدهای تهران از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه ۹۲) تاکنون، ۱۸ درصد در مقایسه با دوره مشابه سال آبی گذشته کاهش یافته است. در حال حاضر تنها ۲۱ درصد از حجم مخازن سدهای استان تهران از آب پُر شده است.

سرانه مصرف آب هر شهروند تهرانی

در روزهای اخیر محمد پرورش، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز با هشدارهایی نسبت به جدی بودن مساله بی‌آبی در تهران و لزوم توجه مردم به کاهش مصرف در این شهر ۵/۸ میلیون نفری گفت: با وجود اینکه هنوز در فصل زمستان به سر می‌بریم، اما در روزهای گذشته مصرف آب شهر تهران به سطح مصرف در روزهای گرم تابستان رسیده است.

به گزارش خبرگزاری مهر این مقام مسوول در وزارت نیرو گفت: «پنج‌شنبه گذشته مصرف آب شهر تهران به ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار مترمکعب رسید که این میزان مصرف، معادل مصرف روزانه آب در ماه‌های خرداد و تیر است. هم اکنون از پنج میلیون مشترک آب در شهر تهران، چهار میلیون و ۱۰۰ هزار مشترک خانگی هستند که این امر اهمیت صرفه‌جویی مشترکان خانگی را بیش از پیش نشان می‌دهد.»

وی همچنین از تشکیل ۳ کارگروه تامین آب و بهره‌برداری، کمیته مدیریت توزیع و کمیته مصرف برای مدیریت آب برای تابستان سال آینده خبر داد و گفت: «۳۲۰ لیتر سرانه مصرف آب در شهر تهران بسیار زیاد است و باید در این رابطه مدیریت تقاضا انجام شود.»

اواخر بهمن ماه امسال نیز ستار محمودی، قائم‌مقام وزیر نیرو با اعلام اینکه ایران در بدترین سال بارندگی قرار دارد، تهران و هفت شهر دیگر کشور را در مرز هشدار بی‌آبی دانست و گفت: «اصفهان، تهران، بندرعباس، مشهد، قم، شیراز، اهواز و آبادان شهرهایی هستند که از نظر وضعیت آبی به مرز هشدار رسیده‌اند.»

قبل از محمودی، وزیر نیرو نیز درباره کاهش شدید ذخایر آبی کشور هشدار داده بود. چیت‌چیان عنوان کرد: «در حال حاضر منابع آب تجدیدشونده کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب به ۱۲۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته و این امر در آینده نیز تشدید می‌شود، با این حال، وضعیت آبی کشور از مرحله بحرانی هم عبور کرده است.»

مصرف تاریخی آب در تهران

کمتر از ۱۰ روز دیگر فصل بهار از راه می‌رسد و به‌زودی شرایط آب و هوایی کشور تغییر و رو به گرما خواهد گذاشت. بنابراین با وجود هشدارهای داده شده می‌توان نتیجه گرفت که اگر در ماه‌‌های آینده به ویژه در فصل گرما و نیمه اول سال ۹۳، مصرف‌کنندگان آب کشور الگوی مصرف را در دستور کار خود قرار ندهند، قطعا مناطقی از کشور از جمله تهران دچار مشکلات جدی در تامین آب خواهند شد که در نهایت راهی جز جیره‌بندی، قطعی و افت فشار آب را به همراه نخواهد داشت. درباره تهران، علیرضا نوذری‌پور معاون مهندسی و توسعه آبفای استان تهران می‌گوید: با وجود اینکه در یکی دوسال اخیر با کاهش میزان بارندگی‌ها در تهران مواجه بوده‌ایم، این کاهش هم‌اکنون به ۳۰ درصد رسیده است و بنابراین تهران در بخش آب از مرز تنش آبی نیز گذشته است.

این مقام مسوول در آبفای استان تهران افزوده است: «ذخیره سدهای تامین‌کننده آب تهران به ویژه در سامانه شرق که شامل سدهای لار و لتیان است وضعیت مناسبی ندارند و افت شدید ذخیره آب این سدها باعث شده تا پایتخت نشینان به بحران آب نزدیک‌تر شوند.» وی ادامه داد: «گرمای نیمه اول امسال هم بی‌سابقه بوده، به نحوی که در تهران مصرف روزانه آب شرب توسط شهروندان تا ۳ میلیون و ۴۲۰ هزار مترمکعب نیز رسید که مصرفی تاریخی است. سرانه تامین شده آب برای هر پایتخت‌نشین در تابستان امسال ۴۰۰ لیتر بوده است.»

نوذری‌پور تاکید کرد: «با وجود اینکه در تهران همیشه تلاش می‌شود تا ذخیره یک میلیون و ۳۰۰ هزارمترمکعبی استراتژیک داشته باشیم، اما در تابستان امسال مجبور شدیم از این ذخیره استفاده کنیم که در نهایت به ۷۰۰ هزارمترمکعب کاهش یافت که باعث اعمال افت فشار آب در مناطقی از شهر شد.»

معاون مهندسی و توسعه آبفای استان تهران تصریح کرد: «در شرایط عادی برای تامین آب شرب تهران، ۲۵ درصد از منابع زیرزمینی و چاه‌ها و ۷۵ درصد نیز از منابع سطحی و ذخیره سدها استفاده می‌شود که در حال حاضر میزان استفاده از آب چاه‌ها به ۴۰ درصد رسیده است.»