توافق ژنو تفاسیر مختلفی دارد

یوسف مولایی با اشاره به اینکه سند توافق ژنو را نمی‌توان در قالب‌های حقوقی- سنتی مورد بررسی قرار داد تاکید کرد: موضع اخیر روس‌ها درباره نقض توافق ژنو می‌تواند بر قدرت چانه‌زنی ایران در مذاکرات بیفزاید. یوسف مولایی، استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در مورد موضع روس‌ها در مورد نقض توافق ژنو توسط آمریکا گفت: «با توجه به دریافت‌ها، برداشت‌ها و خوانش‌های مختلف موجود از سند برنامه اقدام مشترک، خیلی نمی‌توان با بحث‌های حقوقی به تعبیر و تفسیر این سند پرداخت. این سند، یک سند منحصربه‌فرد است و حتی امضا هم نشده است. یکسری بحث‌هایی در این سند آمده که اگر طرفین حسن نیت داشته باشند، قابلیت اجرایی می‌یابد.»

این استاد دانشگاه تهران افزود: «اظهار نظر روس‌ها از این جهت اهمیت دارد که یکی از ۶ کشوری هستند که در طرف مقابل ایران قرار گرفته و در رسیدن به برنامه اقدام مشترک دخالت داشته و موضعشان می‌تواند تاثیرگذار باشد، از این جهت که شاید بتواند بیانگر کوتاهی آمریکا در «حسن نیت» باشد و این کوتاهی می‌تواند آثاری بر اجرایی شدن نهایی سند داشته باشد.»

مولایی درباره بین‌المللی بودن سند توافق ژنو ابراز تردید و تاکید کرد: «این بحث بسیار پیچیده‌ای است. اگر سندی بخواهد بین‌المللی تلقی شود، باید بر اساس معاهده ۱۹۶۸ وین ناظر به معاهدات بین‌المللی تفسیر شود؛ ولی طرفین از اینکه این سند، سندی بین‌المللی است تاکنون سخنی نگفته‌اند.»

این سند از نظر مولایی از آن جهت منحصربه‌فرد است که تعهدات مندرج در آن داوطلبانه است. از این رو همان‌طور که نامش اقتضا می‌کند، یک برنامه اقدام مشترک است. این سند عمدا به صورت سند بین‌المللی تعریف نشده و خواسته‌اند تا انعطاف‌پذیر باشد؛ بنابراین نمی‌توان در قالب‌های حقوقی- سنتی بحث آن را دنبال کرد. باید منتظر ماند تا نهایتا برآمد بحث‌ها مشخص شود.

استاد دانشگاه تهران جدید بودن تحریم‌ها را محل بحث دانست، اما تاکید کرد که با توجه به اینکه یکی از ۶ کشور چنین ابراز نظری کرده، نهایتا تاثیرگذار خواهد بود؛ اما به لحاظ حقوقی نمی‌توان گفت نظر یکی از ۶ کشور می‌تواند نظر نهایی باشد، اما به لحاظ سیاسی کشورها می‌توانند نظرشان را تغییر دهند.

مولایی تاکید کرد که موضع روس‌ها فرصت زیادی برای ایران ایجاد می‌کند؛ چراکه بخشی از وزن رأی ۶ کشور به موضع ایران نزدیک شده و فرصت چانه‌زنی بیشتر برای ایران ایجاد می‌کند.