تعیین تکلیف هدفمندی یارانه‌ها در بودجه 93

گروه خبر- در شرایطی که برخی از نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق مجلس زمان مشخصی برای بررسی تبصره مربوط به هدفمندی یارانه‌ها در لایحه بودجه ۹۳ ارائه نمی‌دهند، رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها عنوان کرده که «کلیات تبصره الحاقی هدفمندی یارانه‌ها تهیه شده و احتمال دارد روز سه‌شنبه برای الحاق به لایحه بودجه به مجلس ارائه شود.» به گفته اکبر ایزدی، «تبصره الحاقی هدفمندی یارانه‌ها در معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در حال انجام است و کلیات آن تدوین شده‌است.» این مقام مسوول دولتی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس اضافه کرده‌است: «تبصره و میزان درآمدها و هزینه‌ها نباید با بودجه سال آینده متناقض باشد و اکنون در دست بررسی‌ است و فکر می‌کنم بعد از تعطیلات نهایی شود.»

رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها توضیح بیشتری در مورد ویژگی‌های این تبصره از لایحه بودجه سال آینده ارائه نکرده و فقط گفته است: «بعید می‌دانم امروز تبصره هدفمندی به مجلس برود، اما کلیات آن به دست آمده و البته هماهنگی با مجلس و دولت صورت گرفته‌است».

ایزدی اضافه کرده ‌است: «ریز و جزئیات هدفمندی در این تبصره نخواهد بود و سقف درآمدی و هزینه‌ای اجرای هدفمندی یارانه‌ها پیش‌بینی می‌شود و اقدامات اجرایی بر عهده دولت است و مجلس نیز اختیار عمل را از دولت نخواهد گرفت.» به گفته او «امروز جلسه‌ای در این راستا در معاونت برنامه‌ریزی صورت خواهد گرفت که در نهایت جمع‌بندی می‌شود.» رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها عنوان کرده که: «سه سناریو برای آزادسازی حامل‌های انرژی در نظر گرفته شده و استخوان‌بندی هدفمندی در جلسه‌ای با نمایندگان مجلس تهیه شده است.»

ابهام روی ابهام

مطابق قانون، فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها باید از ابتدای امسال آغاز می‌شد، اما در بهمن‌ماه سال گذشته، نمایندگان مجلس پس از یک نشست غیر علنی، با اجرای «فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها» مخالفت کرد. در آن زمان نمایندگان مخالف اجرای فاز دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها اعلام می‌کردند که «افزایش بهای حامل‌های انرژی همراه با افزایش قابل‌توجه در نقدینگی، موجب تشدید تورم می‌شود.»

با تحولات جدید در بدنه اجرایی کشور، محمدباقر نوبخت، معاون جدید برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری ایران با تاکید بر اینکه منابع مالی لازم برای ادامه پرداخت یارانه به شیوه قبلی وجود ندارد، گفته بود که «دولت در حال بررسی حذف یارانه اقشار پردرآمدتر جامعه است.»

معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی حسن روحانی همچنین تاکید کرده‌بود که «طبق قانون مصوب مجلس، برای هدفمند کردن یارانه‌ها نباید مبلغ پرداختی به صورت مساوی در بین مردم توزیع شود.» او در عین حال اذعان کرده‌ بود که حذف یارانه اقشار پر درآمد «به راحتی قابل اجرا نیست» و در نتیجه باید روی این موضوع «بحث و بررسی دقیقی صورت گیرد.»

حالا و در آستانه سال مالی جدید برای دولت، یا باید منابع درآمدی حذف یارانه‌ها اضافه شود یا هزینه اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها کاهش یابد.

افزایش منابع دولت در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها، به معنای افزایش قیمت حامل‌های سوخت است که برخی از کارشناسان این سیاست را در شرایط فعلی تورمی ایران قدری مشکل‌ساز می‌دانند، اما کاهش هزینه‌ها؛ یعنی کاستن از تعداد کسانی که یارانه نقدی می‌گیرند. حالا مدتی است که حرف از حذف سه دهک بالای درآمدی است. آن هم در شرایطی که با کاهش شدید ارزش ریال پس از حملات سوداگرانه دو سال اخیر به بازار غیر رسمی ارز، عملا ارزش یارانه نقدی آن قدر کم شده که دهک‌های بالای درآمدی حذف آن را از جیب خود حس نخواهند کرد، اما مشکل این طرح چگونگی شناسایی این افراد است. همان مشکلی که دولت قبل را مجبور کرد یارانه نقدی به همه بدهد.

تمدید بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق

بررسی لایحه بودجه سال آینده در کمیسیون تلفیق مجلس در شرایطی به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که اعضای این کمیسیون به صورت فشرده و در سه شیفت کاری، بخش «هزینه‌ای» لایحه بودجه را بررسی می‌کنند. همزمان برخی از اعضای این کمیسیون نیز از جلسه فوق‌العاده کمیسیون تلفیق در روز چهارشنبه خبر می‌دهند. چنان‌که ایرج ندیمی، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون تلفیق از پیشنهاد این کمیسیون به هیات‌رئیسه مجلس برای تعطیلی جلسه علنی روز چهارشنبه (پس فردا) خبر داده است.

خبرگزاری «خانه ملت» به نقل از این نماینده مجلس گزارش داده که: «هیات‌رئیسه کمیسیون تلفیق دو درخواست را از هیات‌رئیسه مجلس کرده‌است، یکی اینکه یک هفته به زمان بررسی بودجه در کمیسیون، اضافه و تمدید شود که این درخواست با موافقت هیات‌رئیسه مجلس مواجه شد و ثانیا درخواست شده اگر ممکن است یک روز از جلسه علنی مانند جلسه روز چهارشنبه را کم کنند که نتیجه این درخواست نیز این هفته مشخص می‌شود.»

ندیمی در مورد روند بررسی بخش هزینه‌ای بودجه ۹۳ نیز تاکید کرد: «بنا گذاشته‌ایم در روزهایی که جلسه علنی برقرار است در دو جلسه بعدازظهر و شب جلسه داشته باشیم تا بخش هزینه‌ای و بودجه را به اتمام برسانیم.»

عضو هیات‌رئیسه کمیسیون تلفیق با بیان اینکه بخش اصلی بودجه بخش درآمدی آن است، تاکید کرد: «دلیل این حرف هم این است که در بخش هزینه‌ای با دو مانع اصلی روبه‌رو هستیم؛ یکی اینکه با توجه به کسری احتمالی بودجه این امکان را نداریم که درآمدی را اضافه کنیم و چون درآمدی را نمی‌توانیم اضافه کنیم، باید در حد درآمدهای موجود تصمیم‌گیری کنیم.» ندیمی افزود: «در برابر هر ردیف درآمدی موجود نیز یک منبع مصرفی مشخص شده و امکان جابه‌جا کردن بسیار سخت است. فقط در بودجه جاری امکان جابه‌جایی حداقلی داریم. در بخش بودجه عمرانی نیز امکان جابه‌جایی بسیار محدود است چراکه بودجه عمرانی ۴۰ هزار میلیارد است که بخش عمده‌ آن از طریق فاینانس و سرمایه‌گذاری‌های خارجی و آزاد شدن پول‌های بلوکه شده ‌است؛ بنابراین نمی‌توان برای آنها تصمیمات اضافی گرفت.»

او اضافه کرد: «به همین دلایل زیاد نگران طولانی شدن بررسی بخش هزینه‌ای نیستیم و می‌توانیم در زمان کوتاهی آن را بررسی کنیم و برای پیشنهادها نیز در کمیسیون این‌طور اعلام کردیم که در هر تبصره‌ای در ابتدا دو کمیسیون فرابخشی یعنی کمیسیون اقتصادی و بودجه و سپس کمیسیون تخصصی که آن تبصره از قبل به آن ارجاع شده بود، پیشنهاد ارائه می‌کند و هر کمیسیون تخصصی نیز حداکثر دو پیشنهاد منتخب خود را می‌تواند مطرح کند تا هرچه زودتر بخش هزینه‌ای و به طور کلی بودجه را جمع کنیم.»

عضو هیات‌رئیسه کمیسیون تلفیق در مورد احتمال تعطیل شدن جلسه علنی مجلس در روز چهارشنبه گفت: «هیات‌رئیسه باید با مجلس هماهنگ کند و در این زمینه رای بگیرد و تا آن زمان ما بعد از جلسات علنی روز دوشنبه و سه‌شنبه در دو شیفت بعداز‌ظهر و شب بودجه را بررسی خواهیم کرد.»