رمز گشایی از بودجه سال آینده
دنیای اقتصاد- معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور دیروز در جمع خبرنگاران از بودجه سال آینده کشور رمزگشایی کرد. محمدباقر نوبخت بودجه 93 را منقبض و منضبط دانست و به برخی اظهارنظرها و انتقاداتی که از هنگام تقدیم این بودجه به مجلس مطرح شده است، پاسخ و شرح داد که نخستین بودجه سالانه دولت یازدهم، اقتصاد ایران را به چه سمتی خواهد برد و با بیان پیش‌بینی‌هایی که برای برخی از شاخص‌های کلان اقتصاد صورت گرفته، از رشد اقتصادی 3 درصدی تا پایان سال آینده خبر داد.نوبخت با بیان اینکه نرخ تورم تا پایان امسال به 36 درصد می‌رسد، تورم 21 تا 24 درصدی برای سال آینده را نوید داد و گفت: رشد نقدینگی حداکثر 20درصد خواهد شد و نرخ بیکاری به 6/12 درصد می‌رسد. او طرح‌های نیمه تمام کشور را سه‌هزار طرح برآورد کرد و با بیان اینکه بودجه عمرانی کشور تا سقف 37 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده، سیاست‌های دولت را برای اتمام این پروژه‌ها اعلام کرد.نوبخت گفت: «عمده منابع عمرانی در بودجه 93 به سمت 246 پروژه‌ای معطوف خواهد شد که بیش از 80 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و این قابلیت را دارند که تا پایان سال آینده به اتمام برسند.» گروه خبر- مردان بودجه‌نویس کشور، دیروز پس از چند سال امتناع از رودرویی با خبرنگاران بار دیگر سنت سال‌های دور سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور را احیا کردند و به تشریح ویژگی‌های بودجه سال 93 کل کشور پرداختند.
محمدباقر نوبخت در این نشست سه ساعته، به معرفی ۱۲ جلد کتاب پرداخت. او نخست دو سری کتاب سه جلدی قهوه‌ای رنگ معرفی کرد که عملکرد بودجه ۹۰ و ۹۱ را نشان می‌داد، سپس پنج جلد کتاب با رنگ بنفش که بیانگر بودجه کل کشور در سال ۹۳ بود را نشان داد، تا حاضران ببینند و در نهایت یک جلد کتاب سبز رنگ را که برنامه‌های دولت برای سال آینده را نشان می‌داد، جلوی لنز دوربین‌ها قرار داد.
کتاب‌های عملکرد بودجه اگرچه ربطی به دولت یازدهم نداشت، اما چون دولت گذشته در انتشار این کتاب‌ها کوتاهی کرده بود به ناچار نوبخت و تیمش مجبور بودند، تا علاوه بر بودجه 93، شش جلد کتاب عملکرد بودجه 90 و 91 را نیز تدوین کنند.
نوبخت در این نشست خبری ابتدا سه پرسش را طرح کرد و آنگاه به این موضوع پرداخت که لایحه بودجه ۹۳ چگونه می‌تواند، پاسخگوی این سوالات باشد. مبنایی که بودجه بر اساس آن تدوین شده، پیام لایحه بودجه به اقتصاد کشور و تاثیر آن بر زندگی مردم سه پرسشی بودند که معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی در پاسخ به آنها گفت: «مبانی بودجه بر اساس اسناد بالادستی نظام و تجارب بین‌المللی و ملی است و سعی شده روش بودجه ریزی از سنتی به عملیاتی ارتقا یابد. هدف این بودجه رسیدن به رشد مثبت، کاهش تورم، کنترل بیکاری و انضباط مالی است که از زمان روی کار آمدن دولت تدبیر و امید ظرف مدت کمتر از چهار ماه تدوین شده است.»
نوبخت با کنایه به روش بودجه نویسی در دولت قبل به این نکته اشاره کرد که در بودجه 93 آب نبسته‌ایم و ارقام کاملا شفاف و قابل جست‌وجو بوده و منابع و مصارف آن مشخص است. او گفت: « بودجه 782 هزار میلیارد تومانی کل کشور نسبت به سال گذشته 5/7 درصد از نظر رقمی رشد داشته است. بودجه عمومی نیز حدود 194 هزار میلیارد تومان تعیین شده که با توجه به رقم 210 هزار میلیارد تومانی در نظر گرفته شده، برای سال 92، کاهش3/7 درصدی را به همراه دارد. بودجه شرکت‌های دولتی نیز از 535 هزار میلیارد تومان به 587 هزار میلیارد تومان رسیده که 6/9 درصد افزایش داشته که دلیل این افزایش به سبب رونق یافتن پارس جنوبی و شرکت‌های نفتی و پتروشیمی است.»
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور، بودجه ۹۳ را در این دو کلمه تعریف کرد: «منضبط است و منقبض». نوبخت منابع تامین ۱۹۴ هزار میلیارد تومانی را چنین توصیف کرد: «درآمدها مانند درآمد ناشی از اخذ مالیات، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان فروش نفت (فروش اموالی که به نسل آینده نیز متعلق است) و واگذاری دارایی‌های مالی مانند فروش سهام کارخانه‌ها و اوراق مشارکت. از این ۱۹۴ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی، ۹۲ هزار میلیارد تومان آن از طریق اخذ مالیات و حقوق گمرکی تامین می شود که نسبت به سال گذشته ۳/۲ درصد رشد داشته و بیانگر افزایش واردات در سال ۹۳ است. ۷۹ هزار میلیارد تومان هم از محل فروش نفت به دست می‌آید که رشدی معادل ۶/۱۳ درصد نسبت به پارسال خواهد داشت. برخی ممکن است این رشد را نشانه وابستگی بیشتر بودجه به نفت بدانند که در پاسخ به آنها باید گفت، با گشایش‌های جهانی علاوه بر اینکه می‌توانیم روزانه یک میلیون بشکه نفت را بفروشیم حدود ۲۹۷ هزار بشکه میعانات گازی برای صادرات و ۱۲۰ هزار بشکه نفت برای فروش به پتروشیمی‌ها در نظر گرفته‌ایم.»
بخش دیگر سخنان نوبخت به قیمت دلار در بودجه 93 اختصاص داشت: «اگر دولت‌ها قیمت بازار را قبول نداشته باشند باید خودشان برای دلار قیمت تعیین کنند که این فسادزا است و دولت به دنبال یک عدد است بنابراین قیمت 2650 تعیین شد که بازار بتواند خود را به آن نزدیک کند و قیمت به تعادل برسد. همچنین به این نتیجه رسیده‌ایم که نیاز شرکت‌ها به دلار از طریق بانک مرکزی تامین شود تا مثل گذشته به بازار فشار وارد نشود.»
نوبخت در ادامه گفت: «از من به عنوان یک برادر بپذیرید که یک دلار را تا کنون در بازار نفروخته ایم تا از این طریق کسب درآمد کنیم.»
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور افزود: «در سال 92 از محل واگذاری شرکت‌ها 42 هزار میلیارد تومان قرار بود به درآمدهای دولت اضافه شود که این رقم برای سال 93، 22 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. چون ما هم فروش اوراق را کاهش داده‌ایم و هم فروش کارخانه‌ها را کم کرده‌ایم. شاید برخی بگویند این به معنای کند شدن واگذاری‌ها است که در پاسخ می‌توان گفت این اقدامات را انجام داده‌ایم تا بتوانیم پول اوراقی که به مردم فروخته شده است؛ پرداخت کنیم و جلوی شیوع شبه دولتی‌ها را بگیریم. دیگر نمی‌توانیم شرکت‌های شبه دولتی را تحمل کنیم و چوب حراج به کارخانه‌ها بزنیم.»
نوبخت در ادامه با بیان مصارف بودجه سال ۹۳ گفت: «هزینه‌های جاری برای سال آینده ۱۴۳ هزار میلیارد تومان است که نسبت به پارسال ۶/۱۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. که دلیل بخشی از این افزایش رشد ۱۸ درصدی حقوق کارمندان دولت است.»
او با اشاره به کاهش 33 درصدی بودجه عمرانی نسبت به سال 92 گفت: «عملکرد بودجه عمرانی 56 هزار تومانی سال 92 بیانگر آن است که بیش از 50 هزار میلیارد تومان آن برای پرداخت‌های جاری مورد استفاده قرار گرفته است و عملا 6 هزار میلیارد تومان در بخش عمرانی صرف شده که با توجه به اصلاحیه بودجه این رقم تا پایان سال به 11 هزار میلیارد تومان خواهد رسید.»
نوبخت با بیان اینکه نمی‌خواهیم عدد بزرگ برای بودجه عمرانی در نظر بگیریم و از آن طریق کسری هزینه‌ها را جبران کنیم یک خبر خوش هم داد. او گفت: «با توجه به مذاکراتی که با طرف‌های خارجی داشته‌ایم بنا شده برای استفاده از منابع خارجی تا ۵/۷ درصد را به عنوان پیش پرداخت بپردازیم و ۵/۹۲ درصد این منابع برای سرمایه‌گذاری در داخل کشور از طریق فاینانس تامین شود که به زودی از این طرق حدود ۸ میلیارد دلار جذب منابع خواهیم داشت و طرح‌های بزرگ ملی در بخش زیر بنایی را راه اندازی خواهیم کرد.»
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور تعداد طرح‌های نیمه تمام کشور را سه هزار طرح اعلام کرد و گفت: «با توجه به 37 هزار میلیارد تومانی که برای بودجه عمرانی سال آینده در نظر گرفته شده و وجود تعداد زیادی طرح نیمه تمام در کشور، این منابع کافی نخواهد بود و برخی از نمایندگان ممکن است با مطالعه بودجه معترض شوند و به این بودجه ایراداتی بگیرند.
می‌توانستیم این ۳۷ هزار میلیارد تومان را بین سه هزار طرح تقسیم کنیم و همه راضی شوند اما این پروژه‌ها را به سه دسته تقسیم کرده‌ایم. دسته اول پروژه‌هایی هستند که تا ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌اند و اندکی بودجه تخصیص داده‌ایم تا کارگاه شان حفظ شود. دسته دوم به گروه‌هایی اختصاص یافته که بین ۲۰ تا ۸۰ درصد پیشرفت داشته‌اند که به این گروه هم کمک‌هایی خواهد شد اما عمده اعتبار عمرانی به گروه سوم خواهد رسید که بیش از ۸۰ درصد پیشرفت داشته‌اند و تا پایان سال آینده دولت عزم کرده آنها را به پایان برساند.»
نوبخت افزود: «246 طرح با پیشرفت بالای 80 درصد شناسایی شده اند که شامل 389 کیلومتر آزادراه، 441 کیلومتر راه اصلی، 170‌کیلومتر راه آهن و 7/57 کیلومتر مترو در کلانشهرها است.»
نوبخت در پاسخ به سوال دنیای اقتصاد درباره اینکه آیا به منظور واردات کالاهای اساسی، قیمت ۱۲۲۶ تومانی برای دلار در نظر گرفته خواهد شد، گفت: «برخی کالاهای اساسی مانند گندم را با این نرخ در نظر می‌گیریم و به ازای فاصله‌ای که میان ۱۲۲۶ و ۲۶۵۰ تومان وجود دارد، یارانه اختصاص خواهیم داد.»

رشد اقتصادی سال آینده به ۳درصد می‌رسد
او درخصوص آثار بودجه بر مجموع اقتصاد کشور نیز پیش‌بینی کرد که رشد اقتصادی در پایان سال 92 منفی 8/0 درصد و سال آینده 3 درصد مثبت باشد. همچنین رشد سرمایه‌گذاری که سال گذشته منفی 9/21 درصد بوده در پایان سال 92 به منفی 7/1 درصد رسیده است و در پایان سال 93 به رقم 7/1 تا 9/1 درصد برسد. نوبخت با اشاره به پیش‌بینی تورم 36درصدی در پایان سال جاری، افزود: «پیش‌بینی می‌شود این نرخ در پایان سال 93 به رقم حدود 21 تا 24 درصد برسد و این به معنی آن است که رشد افزایش قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند.» معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور با اشاره به پیش‌بینی رشد 19 درصدی نقدینگی در پایان سال جاری، پیش‌بینی کرد این نرخ در پایان سال آینده حدود 18 تا 20 درصد باشد. او همچنین نرخ بیکاری تا پایان سال 92 را 6/12 درصد برآورد کرد و افزود: «نرخ بیکاری برای سال آینده بین 4/12 تا 6/12 درصد پیش بینی شده است.»
بودجه سال آینده بدون کسری تقدیم مجلس شد
سخنگوی دولت با تاکید بر بودجه‌ریزی عملیاتی به جای بودجه‌نویسی سنتی، افزود: «در بودجه سال 93 به چهار دستگاه تکلیف شده که بودجه‌ریزی خود را برپایه عملکرد و اهداف قرار دهند.» نوبخت با بیان اینکه از سال آینده از هیچ دستگاهی بودجه‌نویسی سنتی را قبول نخواهیم کرد، گفت: «دستگاه‌هایی که موفق نشوند، بودجه عملیاتی داشته باشند، براساس بودجه صفر با آنها برخورد می‌کنیم و خود کارشناسان مرکز برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور به عدد و رقم مشخصی در این باره دست خواهند یافت و مبنا قرار خواهند داد.» معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور در ادامه در مورد 50 هزار میلیارد کسری که در تراز عملیاتی وجود دارد تاکید بر آن را بی‌پایه دانست و توضیح داد: «ما در مقابل درآمدها ، هزینه‌ها و در مقابل واگذاری‌ دارایی‌ها تملک دارایی‌ها را داریم، اما هزینه‌ها از درآمدها تامین نمی‌شود، پس این تفاضل 50 هزار تایی به معنی کسری نیست بلکه تراز عملیاتی است.» نوبخت تاکید کرد:‌ «ما در بودجه سال آینده به هیچ عنوان کسری نداریم و لایحه را بدون کسری به مجلس تقدیم کردیم و هیچ نکته مبهم و پنهانی در آن وجود ندارد. چون اگر این‌گونه بود نشستی نمی‌گذاشتم که تمام ابعاد بودجه را به وضوح تشریح کنم.»
روش فعلی هدفمندی‌ به هیچ عنوان مطلوب نیست
وی درباره چگونگی برنامه‌ریزی برای هدفمندی‌ یارانه‌ها در لایحه بودجه سال 93 نیز عنوان کرد: «اکنون به صراحت اعلام می‌کنم از نظر دولت روش فعلی کسب درآمدها در هدفمندی‌ یارانه‌ها و نحوه توزیع آن به هیچ عنوان مطلوب نیست و در بسیاری از حوزه ها اتلاف منابع ملی به حساب می‌آید، ما باید قطعا این روش را اصلاح کنیم.»
او با بیان اینکه مردم از دولت امنیت می‌خواهند، گفت:‌ «وقتی که مردم به بیمارستان می‌روند مجبورند بیش از ۹۰درصد از هزینه‌های خود را از جیب خود پرداخت کنند، این مساله به هیچ عنوان مطلوب نیست، مردم نباید در حوزه‌های درمانی، بهداشتی و تامین اجتماعی با مشکلات حاد این چنینی روبه‌رو باشند، از این رو قطعا روش فعلی هدفمندی‌ یارانه‌ها در سال آینده ادامه نخواهد داشت.» معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور درباره روش پیش‌بینی‌شده برای تغییر در بودجه هدفمندی‌ نیز تاکید کرد: «ما به طور جداگانه، لایحه‌ای را به مجلس تقدیم خواهیم کرد که به هدفمندی‌ یارانه‌ها اختصاص دارد و دراین رابطه تغییرات مدنظر را پیش‌بینی می‌کند. زمان دقیق تحویل این لایحه به هیچ عنوان مشخص نیست اما می‌توانم بگویم قطعا روش فعلی در سال ۹۳ ادامه نخواهد داشت.» نوبخت درباره چگونگی مدیریت منابع درآمدی یارانه‌ها نیز برای جلوگیری از کسری بودجه گفت: «دولت در کنار ارائه بودجه یک توانایی دیگر نیز دارد و آن تخصیص منابع است. ما با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که انجام دادیم در تخصیص منابع کاری کردیم که به‌رغم تمام کسری درآمدها با کسری بودجه روبه‌رو نشویم. این بحث در رابطه با هدفمندی‌ یارانه‌ها نیز حکم می‌کند و به‌رغم اینکه ماهیانه در حدود هزار میلیارد تومان کسری داریم، با تخصیص منابع سعی می‌کنیم این طرح را تا پایان سال به همین روال ادامه دهیم.»
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا جدا کردن لایحه هدفمندی‌ یارانه‌ها از بودجه موجب نمی‌شود که در زمان اجرا تغییری در قانون بودجه ایجاد کند یا سقف آن را افزایش دهد، تاکید کرد: «خیر، بودجه منابع و مصارف مشخصی دارد که در ادامه هر یک از آنها اجرایی خواهد شد، این درحالی است که اجرای هدفمندی‌ یارانه‌ها تنها بر چهار تا پنج کالا متمرکز می‌شود که عمدتا افزایش قیمت حامل‌های انرژی خواهد بود. بنابراین تنها مساله چگونگی توزیع درآمدها در بین مردم و اختصاص سهم تولید است.» او اضافه کرد:‌ «در اجرای فاز دوم هدفمندی‌ یارانه‌ها قیمت‌ها اصلاح خواهد شد که این مساله هیچ تعارضی با بودجه نداشته و سقف آن را افزایش نمی‌دهد. از این رو فقط اگر افزایش قیمتی هم وجود داشته باشد، بودجه عمومی تغییر می‌کند که استفاده آن نیز برای خود مردم است.» نوبخت در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره اینکه اگر توافق ژنو به نتیجه نرسد آیا برنامه‌ای در این رابطه درنظر گرفته‌اید یا خیر، گفت: فقط آمریکایی‌ها گزینه روی میز ندارند و ما هم برای مدیریت کشور در صورت وقوع هر گونه پیشامدی آمادگی داریم. از این رو برنامه‌ریزی کرده‌ایم که اگر توافق به همین روال ادامه یابد، چه کنیم؟ اگر وضع بدتر شود، چه برنامه‌ای برای اقتصاد در نظر بگیریم و اگر هم شرایط خیلی خوب شود، اقتصادمان را چگونه مدیریت کنیم.

رمز گشایی از بودجه سال آینده