بعد از شکست دور اول مذاکرات، آخر هفته دور تازه‌ای از مذاکرات سخت پنج کشور بزرگ جهان به علاوه آلمان با ایران برای رسیدن به یک توافق متوازن آغاز خواهد شد. قرار است بعد از چند ماه راستی آزمایی، در صورتی که توافقی حاصل شود، غربی‌ها غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران را زیر نظر جامعه جهانی به رسمیت بشناسند، ایران برخی از برنامه‌های هسته‌ای‌اش را متوقف کند و در مقابل به طور تدریجی تحریم‌ها علیه ایران لغو شوند، البته به شرطی که آمریکایی‌ها حماقت جدیدی مرتکب نشوند و تحت فشار هم‌پیمانانشان به ویژه فرانسه با چارچوب توافق پیشنهادی با تهران که بسیار با گذشته تفاوت کرده است، موافقت کنند. آمریکایی‌ها برای رسیدن به این توافق عجله دارند؛ چرا که به موازات آن باب طرح‌های دیگرشان در منطقه باز خواهد شد، از جمله عقب نشینی ایمن از افغانستان که قرار است از سال آینده کلید آن زده شود. آنها با روس‌ها در سوریه با قبول طرح خلع سلاح شیمیایی این کشور به نوعی به توافق رسیده‌اند و توانسته‌اند به‌رغم نگرانی‌ها و کارشکنی‌های متحدانشان پرونده سوریه را در ریل طبیعی خود بیندازند. به‌رغم سنگ‌اندازی‌های فرانسه در برابر سیاست آمریکا در نشست سابق، واشنگتن و تهران تمایل بسیاری برای رسیدن به یک توافق بزرگ که می‌تواند فراتر از یک توافق هسته‌ای باشد و به نوعی تفاهمی در دیگر نقاط نفوذی آنها نیز محسوب شود، دارند. در واقع، این تمایل با سختی‌هایی در داخل هر کدام از این کشورها همراه است، به ویژه در ایالات متحده آمریکا که بسیاری از افراد کنگره از جمهوریخواهان و دموکرات‌ها با توافق عجولانه با ایران که ضامن توقف برنامه هسته‌ای‌اش نباشد، مخالفند. آنها خواستار تشدید تحریم‌ها و مجبور ساختن تهران به قبول اراده جامعه جهانی هستند. تا کنون تلاش‌های کاخ سفید در ترساندن آمریکایی‌ها از احتمال وقوع «جنگی جدید» که می‌تواند عواقب پیش بینی نشده‌ای در پی داشته باشد، به نتیجه نرسیده است.

ایران نیز غنی‌سازی اورانیوم را خط قرمز خود می‌داند. در حال حاضر مساله غنی‌سازی اورانیوم فراتر از اراده هر دولتی در ایران است و به استقلال و حیثیت کشور پیوند خورده و هر دولتی از هر جناحی با هر رویکرد و نگاهی که باشد مجبور به حفظ آن است و نمی تواند از آن عبور کند. صرف نظر کردن از حق غنی‌سازی اورانیوم از نگاه تهران می‌تواند منجر به مجبور ساختن آن در عقب نشینی در پرونده‌های اساسی دیگر به ویژه پرونده سوریه نیز قلمداد شود. در عین حال سبب می‌شود تا فشارها به تهران بر سر پرونده‌های دیگر نیز افزایش یابد و این مساله سبب می‌شود هر بار که پشت میز مذاکره بنشیند مجبور شود امتیازی را به طرف مقابل بدهد که این مساله برایش به هیچ وجه قابل قبول نیست. البته آمریکایی‌ها چندان از پیگیری این روش بدشان نمی‌آید و آن را برای سیاست‌های خود مناسب می‌بینند اما اروپایی‌ها بر جدا ساختن پرونده‌ها از یکدیگر اصرار دارند.

با وجود این، تحریم‌های آمریکا علیه ایران می‌تواند مذاکرات را به چالش بکشد و دو طرف را در تنگنا قرار دهد، در حالی که به دلایل مختلف باید دو طرف به هم نزدیک شوند و آن طور که آمریکایی‌ها می‌گویند، «تحولی تاریخی» رخ دهد که قرار است هر دو با هم آن را رقم بزنند، به‌رغم اینکه دو طرف شروط و خطوط قرمزی را برای هم در نظر گرفته‌اند. در این میان هم پیمانانشان نیز مجبورند که با واقعیت‌های جدید کنار بیایند و اطمینان آنها را به دست آورند.

محبوبیت اوباما به پایین ترین حد خود رسیده و ۵۴ درصد آمریکایی‌ها معتقدند که رییس‌جمهوری کشورشان در اداره کشورش به چالش خورده است و برنامه بهداشت عمومی‌اش «منزه و موجه نیست و نمی‌توان به آن اطمینان کرد.» اما ایرانی‌ها همچنان اصرار دارند که تحریم‌های سخت عامل بازگشت آنها به پشت میز مذاکره با غرب نبوده است و معتقدند که باید به دلایل مختلف از وضعیت فعلی پیش آمده نهایت استفاده را کرد. ایرانی‌ها برخلاف آمریکایی‌ها می‌گویند در موضع ضعف نیستند ولی می‌خواهند فصل تازه‌ای از روابط بین‌المللی را رقم بزنند و به سرعت جایگاه خود را در منطقه و عرصه بین‌المللی ارتقا دهند. از نگاه آنها رسیدن به توافق در پرونده هسته‌ای‌می‌تواند آغازگر تعامل تازه جهان با ایران هسته‌ای با سیاست خارجی جدید آن باشد.

منبع: الحیات/ دیپلماسی ایرانی