گری سیک: ایران و آمریکا به کانال‌های محرمانه برای مذاکره مستقیم نیاز دارند
دنیای اقتصاد- پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران از همان ابتدا با واکنش مثبت محافل غربی روبه‌رو شد و امید به بهبود روابط ایران و آمریکا را بار دیگر افزایش داد. تحلیلگران امیدوارند فرصت ایجاد شده بتواند گشایشی در روابط دوجانبه ایجاد کند. روابطی که در سه‌دهه گذشته مملو از بی‌اعتمادی و تردید بوده است. در این خصوص، گری سیک استاد دانشگاه کلمبیا و مشاور سابق امنیت ملی آمریکا در گفتوگو با سایت دیپلماسی ایرانی بر این باور است که در رابطه ایران و آمریکا مهم نیست کدام طرف گام نخست را بر می‌دارد، بلکه آنچه که اهمیت دارد، برقراری کانال‌های محرمانه برای مذاکره مستقیم است. او می‌گوید: باید به تغییرات امیدوار بود و از فرصت ایجاد شده ناشی از روی کار آمدن دولت روحانی بهترین بهره‌برداری را کرد. سیک با سابقه‌ای طولانی از فعالیت در امور مربوط به خاورمیانه و به خصوص ایران است که از منتقدان سیاست آمریکا در قبال تهران به شمار می‌رود.
گری سیک در پاسخ به سوالی درباره گام‌های مقدماتی که ایران و آمریکا باید برای حل مساله هسته‌ای بردارند، افزود: من نمی‌توانم از جانب دولت آمریکا سخن بگویم، اما نخست دو طرف باید با یکدیگر گفتوگو کنند. سپس احتمالا سخن از موضوعاتی مانند لغو تحریم‌ها یا محدودیت غنی‌سازی اورانیوم به میان می‌آید. این دولت‌های ایران و آمریکا هستند که باید تشخیص دهند چه موضوعاتی برای آنها اهمیت و ضرورت دارد و به همین دلیل است که این دو باید با یکدیگر مذاکره کنند. اینکه دو طرف تنها اظهارات خوبی داشته باشند کافی نیست، دو طرف باید گفتوگوهای واقعی داشته باشند تا دریابند چه چیزی برای آنها اهمیت دارد و این امری غیر ممکن نیست.
مشاور سابق امنیت ملی آمریکا در دولت کارتر در پاسخ به این سوال که کانال‌های خصوصی بین ایران و آمریکا در ۳ دهه گذشته نیز فعال بوده، اما چندان برای بهبود روابط موثر نبوده‌اند، گفت: من در مورد پیام‌های رسمی که فرستاده می‌شود صحبت نمی‌کنم. من از کانال خصوصی سخن می‌گویم که طی آن به طرف مقابل پیغام داده شود که آمادگی برای مذاکره وجود دارد، البته در گذشته نیز کانال‌هایی وجود داشته، اما اکنون به کانال‌هایی نیاز داریم که به مذاکره واقعی دوجانبه منتهی شود.
سیک در مورد سیاست دوگانه آمریکا در قبال ایران افزود: باید به یاد داشته باشیم که همزمان با روی کار آمدن روحانی به عنوان رییس‌جمهور ایران، مجلس نمایندگان آمریکا لایحه اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران را به تصویب رساند و اکنون این طرح در انتظار تصویب کنگره است. این روند نشان‌دهنده دیدگاهی خاص در بین سیاستمداران آمریکا است. این یک دیدگاه مشهور و قدرتمند سیاسی در آمریکا به شمار می‌رود که دنبال کردن آن بسیار آسان است و در قانون اساسی نیز مخالفتی با خصومت ورزی با ایران وجود ندارد، اما باید گفت آنچه مجلس نمایندگان تصویب کرده هنوز یک قانون نیست و برای اجرایی شدن باید پس از تصویب در کنگره و سنا به امضای رییس‌جمهور برسد. باید گفت آنچه انجام شده نمایانگر دیدگاه همه در کنگره نیست و حتی اخیرا گروهی در کنگره نامه‌ای برای اوباما فرستادند و از او خواستند دیپلماسی را در مورد ایران تقویت کند. به این ترتیب گروهی از اوباما می‌خواهند دیپلماسی را با جدیت دنبال کند و گروه دیگر خواستار افزایش تحریم‌ها هستند که کار آسانی است و چهره آنها را در برابر مخالفان ایران تقویت می‌کند. این موضوعی است که رییس‌جمهور باید با آن دست و پنجه نرم کند. در مقابل رهبری ایران نیز در تصمیم‌گیری‌ها با مشکل مشابهی مواجه هستند و برخی مخالفت‌ها با برخی سیاست‌ها نیز در ایران وجود دارد. در این بین بی‌اعتمادی دوجانبه وجود دارد و بنابراین رهبران هر دو کشور باید برای برداشتن گام‌های مقدماتی در جهت رفع بی‌اعتمادی‌ها اقدام کنند. این توصیه‌ای است که تحلیلگران در گذشته نیز داشته‌اند، اما تا کنون به نتیجه نرسیده، اما امیدوارم این بار این پیشنهادها موثر واقع شود. من واقع بین هستم و می‌گویم بهترین‌ها برای ایران و آمریکا اتفاق نمی‌افتد، اما اکنون فرصتی جدید پیش آمده که می‌توان امیدوار بود بهترین بهره‌برداری از آن انجام شود.
گری سیک درباره انتخاب ظریف برای وزارت خارجه و پتانسیل‌های وی برای بهبود روابط ایران و آمریکا اظهار کرد که ظریف از حمایت آقای روحانی برخوردار است و به طور حتم از پشتیبانی مقام معظم رهبری نیز برخوردار است. ظریف دیپلمات بسیار متبحری است. اگر ایران و ایالات‌متحده بخواهند پیشرفتی داشته باشند به کسی نیاز دارند. هر دو طرف به نمایندگانی نیاز دارند و البته در آمریکا نیز دیپلمات‌های زبده‌ای حضور دارند. بنابراین به طور مثال آقای ظریف می‌تواند با مقامات عالی آمریکا پای میز مذاکره بنشیند و گفتوگوهای جدی داشته باشد. نه تنها ظریف به زبان انگلیسی تسلط دارد، بلکه مقامات آمریکایی را به واسطه پستی که سال‌ها در نیویورک داشته، به خوبی می‌شناسد. حتی برخی تندروها در ایران از این ویژگی‌های ظریف علیه او استفاده می‌کنند. ظریف با مخازن فکری در آمریکا آشنایی دارد و سیاست‌های آمریکایی را می‌شناسد. او می‌داند چه چیزی ممکن و چه چیزی غیر ممکن است. به طور حتم ظریف می‌تواند عضوی از تیمی باشد که برای تغییر تلاش می‌کنند.
سیک درباره نفوذ لابی اسرائیل در آمریکا و فشار بر ایران اظهار کرد: باید گفت که لابی اسرائیل یک لابی قدرتمند در آمریکا به شمار می‌رود و بسیاری از مقامات آمریکایی در دیدگاه لابی اسرائیل که ایران را دشمن می‌داند، اشتراک نظر دارند. در واقع دلیل اینکه این لابی در آمریکا بسیار موفق است تنها قدرتمند بودن این لابی نیست، بلکه این است که بسیاری از مقامات که عضویتی در این لابی ندارند نیز با دیدگاه آن مبنی بر دشمن خواندن ایران موافق هستند. بنابر این دنبال کردن رفتاری که در آن با ایران به عنوان یک دشمن برخورد می‌شود، آسان‌تر است.
وزیر امور خارجه درباره تماس اخیر کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با وی گفت: تاکیدم به اشتون انجام مذاکره با اراده سیاسی برای حل موضوعات بود. محمد جواد ظریف در گفت و گو با خبرگزاری مهر درباره گفت‌و‌گوی تلفنی که کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیرا با وی داشت، اظهار کرد: خانم اشتون اظهار علاقه کردند که مذاکرات از سر گرفته و گفت‌و‌گوها بار دیگر بین ایران و ۱+۵ آغاز شود. وی درباره پاسخی که به مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای از سرگیری مذاکرات داده است، تصریح کرد: در پاسخ به تماس خانم اشتون تاکید کردم که جمهوری اسلامی ایران علاقه مند به از‌سر‌گیری مذاکرات است و تاکید دارد با اراده سیاسی مباحث مطرح در مذاکرات را بررسی کرده تا کار به سمت حل برود.
ارسال نظر