نحوه نظارت شورای نگهبان و کاندیداها بر انتخابات

دنیای اقتصاد - عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در آخرین ساعت‌های باقیمانده به برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری باید‌ها و نبایدهای کاندیداها و هوادارانشان را تشریح کرد و گفت: تجدیدنظر درباره احراز صلاحیت‌ها تا پایان برگزاری انتخابات امکان‌پذیر است. کدخدایی دیروز در هتل لاله تهران میان خبرنگاران داخلی و خارجی آمد و در پاسخ به سوالات مطرح شده از باید‌‌ها و نباید‌ها سخن گفت که کاندیداها و هوادارانشان تا پایان برگزاری انتخابات و حتی اعلام نتایج آرا باید به آن مقید و پایبند بمانند. بحث تجدیدنظر شورای نگهبان درباره احراز صلاحیت کاندیدا‌‌ها تا دقیقه نود، کمبود تعرفه‌های رای و چاره‌جویی شورای نگهبان برای رفع آن، نظارت کشورهای خارجی بر انتخابات ایران و... از جمله مباحث مطرح شده در این نشست بود. در این میان اما سخنان اخیر اکبر‌ هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره رد صلاحیتش مهم‌ترین موضوعی بود که کدخدایی به آن پاسخ داد و بیشترین زمان مصاحبه خبری‌اش را گرفت. برای صلاحیت‌ هاشمی فقط یکبار رای گیری شد هاشمی سه‌شنبه شب در پاسخ به سوالی در خصوص علت عدم احراز صلاحیت خویش گفت: از آنجا که در مسیر تایید صلاحیت بنده نیز بهانه و مشکلی نبود. یک مقام ارشد امنیتی، برخلاف عرف و قانون، شخصا در جلسه بررسی صلاحیت‌ها در شورای نگهبان حضور یافت که ابتدا مورد اعتراض برخی از اعضای شورای نگهبان نیز قرار گرفت و نهایتا به اعضای شورای نگهبان گفت: که حضور هاشمی در انتخابات می‌تواند موجب پیروزی قاطع و با رای بالای مردم شود که با راه و رسم آنها سازگار نیست؛ بنابراین این شورا را متقاعد کرد که به بهانه شرایط جسمی رای به عدم احراز صلاحیت بنده دهند. کدخدایی، اما در واکنش به این اظهارات گفت: ملاک شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌‌ها نظر اعضای شوراست و نظرات کارشناسی مراجع قانونی در حد نظر کارشناسی است. وی در ادامه افزود: شورای نگهبان طبق قانون برای بررسی صلاحیت‌ها مجاز است از دستگاه‌ها و مقامات مختلف درباره سوابق و عملکرد افراد استعلام کند. این امر طبق روال عادی صورت می‌گیرد و این کار نسبت به بسیاری از کاندیداها و داوطلبان اتفاق افتاده و مطلب جدیدی نیست. به گزارش خبرگزاری مهر، سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به اینکه آیا درست است که دو مقام امنیتی در جلسات شورای نگهبان حضور پیدا کرده‌اند و اعضای شورای نگهبان را برای رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی متقاعد کردند، گفت: شورای نگهبان مجاز است از دستگاه‌ها و مقامات برای بررسی صلاحیت افراد کسب نظر کند و سوابق افراد را جویا شود، این یک امر عادی برای شورای نگهبان است و همیشه در همه انتخابات از طرق قانونی نسبت به کسب اطلاعات اقدام می‌کند. خبرنگاری از کدخدایی پرسید به نظر می‌رسد نظر اعضای شورای نگهبان ابتدا نسبت به آقای هاشمی مثبت بود؛ اما بعد از حضور یک مقام امنیتی در جلسه شورا، نظر اعضا نیز عوض شده است، آیا این موضوع نیز درست است؟ که وی در جواب گفت: رای‌گیری برای نامزدی که شما فرمودید تنها یکبار انجام شد. تغییر نظری هم در اعضای شورا وجود نداشت، همان رای از اول تا آخر بود. نظارت کشور‌های خارجی در شأن مردم ایران نیست کدخدایی همچنین درباره اینکه در صورت دریافت تقاضا از کشورهای خارجی برای نظارت بر انتخابات ایران پاسخ ایران چیست، گفت: مردم شریف و دوراندیش ما این موضوع را در شأن خود نمی‌دانند. هیچ کس تا زمان تجمیع آرا از آن مطلع نیست وی در ادامه نشست خبری‌اش اینکه یکی از نامزدها در انتخابات قبلی پیش از اینکه نتیجه مشخص شود، خود را پیروز انتخابات دانسته بود و اگر در انتخابات فعلی نامزدی اقدام به این کار کند، تخلف محسوب می‌شود یا نه، گفت: این‌گونه موارد تخلف است؛ چون تا زمانی که نتایج تجمیع و از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور اعلام نشود، هیچ کس از آن مطلع نیست. مشکل کمبود تعرفه در این دوره وجود نخواهد داشت کدخدایی در مورد مشکلات تامین برگه‌های تعرفه در دوره قبل و برنامه‌های شورا برای به‌وجود نیامدن این مشکلات گفت: در همان موقع ما اقدامات لازم را انجام داده‌ایم؛ اما خوشبختانه موضوع خاصی پیش نیامد. سخنگوی شورای نگهبان افزود: در این دوره علاوه بر اقدامات قانونی برای جلوگیری از هر مشکلی در طراحی، چاپ و توزیع تعرفه‌ها نیز شورای نگهبان نظارت دقیقی داشته و همکاری‌های لازم را با وزارت کشور صورت داده است که مشکلات احتمالی را به حداقل برساند. کدخدایی تاکیدکرد: مشکل کمبود تعرفه در این دوره وجود نخواهد داشت. شورای نگهبان می‌تواند در صلاحیت نامزدها تجدیدنظر کند وی همچنین در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر در پاسخ به این سوال که در سال ۸۸ شاهد بودیم برخی کاندیداها پیش از اعلام رسمی نتایج انتخابات در مصاحبه‌ها و اظهارنظرهایی پیروزی زود هنگام خود را در انتخابات اعلام کردند؟ نیز گفت: در این جهت هم در جلسه‌ای که با روسای ستادهای انتخاباتی کاندیداها داشتیم از آنها خواستیم که در جمع نمایندگان خود را معرفی کنند تا در سر صندوق‌های رای حاضر باشند. همچنین تذکراتی را به این نمایندگان دادیم تا برخی موارد را رعایت کنند و به ستادهای تبلیغاتی خودشان در شهرستان‌ها نیز این موضوعات را ابلاغ کنند تا قانون و مقررات رعایت شود. برای ماندن نمایندگان کاندیداها مشکلی وجود ندارد وی همچنین در پاسخ به اینکه در جلسه‌ای که با نمایندگان کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری داشتید پیشنهادی به شورای نگهبان مبنی بر اینکه نمایندگان کاندیداها تا زمان بستن صندوق‌ها حضور داشته باشند مطرح شد، پاسخ شما به این پیشنهاد چه بود؟ خاطرنشان کرد: اگر منظور از بستن صندوق تا پایان انتخابات است که قانون این موضوع را مشخص کرده که تا چه زمانی نمایندگان کاندیداها حضور داشته باشند در قانون آمده است نمایندگان نامزدها می‌توانند در شعب اخذ رای بدون دخالت تا پایان اخذ رای، شمارش و تنظیم صورت جلسات حضور داشته باشند و برای این موضوع هیچ منعی وجود ندارد. شورای نگهبان ناظرانش را آموزش داده است وی در پاسخ به اینکه در انتخابات سال ۸۸ یکسری ابهامات در روند شمارش آرا تا اعلام نتایج وجود داشت آیا شورای نگهبان برای شفاف‌تر کردن این موضوع اقداماتی را انجام داده یا تدبیری اندیشیده است؟ نیز اظهار کرد: در این دوره از انتخابات علاوه بر حضور نمایندگان کاندیداها بر سر صندوق‌ها، شورای نگهبان هم در طول یک سال گذشته ناظرین خودش را انتخاب کرده و آموزش لازم را به آنها داده است تا زمان اخذ رای و شمارش آرا حضور داشته باشند. علاوه بر این بازرسانی هم از جاهای مختلف از جمله وزارت کشور حضور دارند و شورای نگهبان نیز دو هزار نفر بازرس را در سراسر کشور آماده کرده است، همچنین بازرسان ویژه‌ای نیز در استان‌ها خواهیم داشت تا بر روند انتخابات نظارت داشته و در صورتی که مشکلی پیش آمد آن را به سرعت مرتفع کنند. همچنین نظارت‌های شورا بر نحوه طراحی و چاپ و توزیع تعرفه‌ها که کار زمان‌بری است از دیگر اقدامات شورای نگهبان است. وی در پاسخ به اینکه آیا حمایت سران جریان موسوم به فتنه از برخی کاندیداها در روزهای آینده می‌تواند در صلاحیت آنها خدشه‌ای وارد کند و آیا شورای نگهبان برای این موضوع تدبیری اندیشده است، نیز گفت: ما گزارش‌های خود را برای اعضای شورای نگهبان ارسال می‌کنیم آنها باید تصمیم بگیرند و تصمیم آنها براساس اختیارات قانونی که دارند لازم الاتباع است الان نمی‌توانم پیشگویی داشته باشم که چه اتفاقی می‌افتد اینکه آیا شورا این موضوع را به عنوان تخلف می‌داند یا خیر.