هفته گذشته غلامحسین الهام، سخنگوی دولت، در جمع خبرنگاران از توقف اقدام انقلابی و غیرانقلابی دولت درباره دانشگاه آزاد خبر داد و گفت: بحث دانشگاه آزاد بنابر دلایل و مصالحی از دستور کار رییس‌جمهوری خارج شده است.

موضوع تصمیم انقلابی احمدی‌نژاد درباره دانشگاه آزاد اسلامی‌به سخنرانی ایشان در جمع مردم پیشوای ورامین در اول آبان ماه ۸۵ باز می‌گردد.

رییس‌جمهوری در آن سخنرانی گفته بود: «اگر دانشگاه آزاد شهریه‌ها را کاهش ندهد، درباره این دانشگاه تصمیم انقلابی خواهیم گرفت و همه ملت خوشحال خواهند شد... (تشویق پرشور حضار) در پاییز ۸۴ نیز احمدی‌نژاد با انتقاد از افزایش شهریه دانشگاه آزاد، شخص عبدا... جاسبی را تهدید کرده بود، اما با وجود همه تهدیدها و فشارهای دولت، در سال ۸۴ و هم در سال ۱۳۸۵ دانشگاه آزاد اسلامی‌شهریه دانشجویان خود را حدود ۱۰‌درصد افزایش داد.

احمدی‌نژاد حدود دو هفته پس از اشاره به «تصمیم انقلابی»، به عنوان رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی به پنج تن از اعضاء این شورا ماموریت داد برای ترمیم هیات موسس و اساسنامه دانشگاه آزاد طرحی ارائه کنند.

اوایل آذر ماه جاسبی ۵ چهره سیاسی ـ دانشگاهی (ولایتی، حسن حبیبی، حسن خمینی، محسن قمی‌و جعفر توفیقی) را به عنوان اعضای جدید هیات موسس دانشگاه آزاد معرفی کرد.

طی دی ماه ۸۵، هیات پنج نفره رییس‌جمهوری اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی‌را ارائه کرد. این اساسنامه در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و بیش از ۱۰ ماده آن نیز به تصویب رسید.

در اول آذر ماه ۸۵، هاشمی‌رفسنجانی به هنگام افتتاح کتابخانه واحد نجف آباد دانشگاه آزاد، با دفاع از عملکرد ۲۵ ساله این دانشگاه گفت: امیدوارم شرارت‌هایی که می‌شود تا دانشگاه آزاد را تضعیف کند، شرش را کوتاه کنیم. در سوم بهمن ماه ۸۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، استدلال رییس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی ‌(‌هاشمی) را مبنی بر اینکه اصلاح اساسنامه این دانشگاه باید توسط هیات موسس انجام شود را پذیرفت و با اضافه شدن پنج شخصیت معرفی شده جاسبی به هیات موسس دانشگاه آزاد موافقت کرد.

یک ماه بعد یعنی در اوایل اسفند ۸۵، رییس‌جمهوری با امضای ابلاغ عضویت پنج چهره جدید در هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی‌، عملا از اجرای تصمیم انقلابی خود درباره این دانشگاه عقب‌نشینی کرد.

درباره عملکرد دوساله دولت نهم در قبال دانشگاه آزاد اسلامی‌و به ویژه اظهارات هفته گذشته سخنگوی دولت درباره دانشگاه آزاد، تذکر چند نکته لازم است:

۱ - با گذشت ۲۵ سال از تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی، این دانشگاه با ساخت و تجهیز هزاران مترمربع تاسیسات دانشگاهی و پرورش صدها هزار دانش آموخته، نقش برجسته‌ای در افزایش معلومات، بینش و مهارت حرفه‌ای ـ علمی‌نسل جوان ایران ایفا کرده است و باید به لحاظ این عملکرد و بازدهی، به کارکنان، مسوولان و موسسان محترم دانشگاه آزاد اسلامی‌خسته نباشید گفت و صمیمانه از آنها تقدیر کرد.

۲ - با وجود خدمات برجسته مسوولان دانشگاه آزاد اسلامی‌در افزایش ورودی و خروجی دانشگاه‌های ایران، متاسفانه روسای این دانشگاه، محبوبیت قابل ملاحظه ای در میان دانشجویان، خانواده‌ها و افکار عمومی‌کشورمان ندارند. شاید دلیل این مساله، توقعات رانتجویانه نهادینه شده در فرهنگ ایرانی باشد که انتظار داریم هر خدمتی را مفت و مجانی بگیریم و پولی بابت آن نپردازیم. شاید هم دلیل دیگر محبوب نبودن مسوولان دانشگاه آزاد، کم کاری ایشان در توجیه و اقناع افکار عمومی‌نسبت به عملکرد شان باشد.

۳ - با توجه به ساختار شورای عالی انقلاب فرهنگی و اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی، بی‌نتیجه بودن تلاش‌ها برای تغییر رییس و مدیران عالی دانشگاه آزاد توسط دولت از همان ابتدا مشخص بود و جامعه تحلیلی خبری الف نیز سال گذشته این نکته را به صراحت تذکر داده بود.

در این میان باید پرسید چرا مشاوران و اطرافیان رییس‌جمهوری، تصمیم انقلابی درباره دانشگاه آزاد را از ابتدا به این شکل طراحی کردند. تردیدی نیست که «توقف اقدام انقلابی و غیرانقلابی دولت درباره دانشگاه آزاد»، ضربه قابل توجهی به حیثیت و اعتبار رییس‌جمهوری وارد می‌کند و خیل عظیم مردمی‌را که توقعاتی به حق برای احیای عدالت، مبارزه با فقر و فساد و تبعیض و مشکلات اقتصادی از دولت دارند و به وعده‌ها و تلاش‌های دولت در این راه امید بسته اند، دلسرد می‌کند.

در واقع مشاوره غلط و ناقص به رییس‌جمهوری در مواردی مانند دانشگاه آزاد که از حساسیت فوق‌العاده‌ای نزد افکار عمومی‌برخوردار است، ظلم و جفایی فاحش در حق احمدی‌نژاد و طرفداران و امیدواران به اصلاحات عدالت طلبانه ایشان است.

۴ - در حال حاضر و در آستانه سال تحصیلی جدید دانشگاها، ذکر این عبارت که «دولت قصد اقدام انقلابی یا غیرانقلابی درباره دانشگاه آزاد ندارد» نیز سازنده و صحیح نیست چرا که رییس‌جمهوری رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی است و این شورا بر اساس قانون موظف است بر دانشگاه آزاد اسلامی‌ نظارت کند. وزارت علوم نیز به عنوان بخشی از دولت وظیفه دارد بر شهریه دانشگاه آزاد نظارت و افزایش آن در سال جاری را تایید کند.

۵ - شاید بزرگترین نقطه ضعف در اداره دانشگاه آزاد اسلامی، شفاف نبودن صورت‌های مالی و مخفی نگهداشتن ریز درآمد و هزینه‌های این دانشگاه به عنوان یک نهاد عمومی‌ غیردولتی است.

در این شرایط، همچنان که الف در ۱۵ آبان ۸۵ تذکر داده بود، یکی از بهترین‌ها تصمیم‌های دولت نهم درباره دانشگاه آزاد اسلامی، جلب نظر اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی برای افزودن بندی به اساسنامه این دانشگاه است که بر اساس آن، صورت‌های مالی دانشگاه آزاد، شفاف و نظارت‌پذیر شود. با اجرای این پیشنهاد، چنانچه صورت‌های مالی دانشگاه آزاد قانع‌کننده باشد، بخش عمده سوءتفاهم عمومی‌ درباره علمکرد روسای این دانشگاه نیز از میان می‌رود، و اگر خدای نکرده حساب و کتاب مالی و هزینه‌های دانشگاه آزاد موجه نباشند، رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی به طور مستند می‌تواند اصلاحات موردنظر در دانشگاه آزاد اسلامی‌را پیگیری کند.

۶ - «اقدام انقلابی و غیرانقلابی دولت درباره دانشگاه آزاد اسلامی» به هر علت و مصلحتی متوقف شده باشد، تلاش دولت برای توقف فعالیت‌های غیرقانونی مالی در دانشگاه‌های دولتی هرگز نباید متوقف شود. با گذشت دو سال از تصدی قوه مجریه توسط احمدی‌نژاد، هنوز موضوع «دانشجویان پولی» برای دانشجویان عدالتخواه و افکار عمومی‌حل و توجیه نشده و در آستانه سال تحصیلی جدید نیز اخبار نگران‌کننده‌ای از مطالبات غیرقانونی دانشگاه‌های دولتی برای جذب دانشجو خارج از فرایند کنکور یا جابه‌جایی پذیرفته‌شدگان شنیده می‌شود. جابه‌جایی تبعیض آمیز فرزندان هیات علمی‌دانشگاه‌های دولتی نیز با شدت و وقاحت سابق ادامه دارد. مسوولان دانشگاه آزاد مدعی هستند متوسط هزینه هر دانشجو در یک دانشگاه دولتی ۵ برابر دانشگاه آزاد است. اگر این ادعا واقعیت داشته باشد، رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی باید دستور فرمایند که تحقیق شود چرا دانشگاه‌های دولتی در برابر دانشگاه آزاد تا این حد ناکارآمد و پرهزینه عمل می‌کنند؟