روش امحای زباله‌های بیمارستانی؛ کارشناسان نگرانند
موضوع نحوه مدیریت زباله‌های بیمارستانی مدت‌ها است که مورد اختلاف سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت بهداشت است.
دنیای اقتصاد- آیین‌نامه اجرایی مدیریت زباله‌های بیمارستانی هفته گذشته به کمیسیون زیربنایی صنعت و محیط‌زیست دولت رفت و قرار است در شورای‌عالی محیط‌زیست به ریاست جمهوری بررسی و تصویب شود.
موضوع نحوه مدیریت زباله‌های بیمارستانی مدت‌ها است که مورد اختلاف سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت بهداشت است. اما پس از کش‌وقوس‌های فراوان کمیسیون اصل ۹۰ مجلس مداخله کرد و در بیست و چهارم اردیبهشت ماه سال‌جاری یک ماه به دو دستگاه یاد شده برای تدوین آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۱ قانون مدیریت پسماندها مبنی بر بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی و بیمارستانی مهلت داد.
زباله‌های بیمارستانی به دلیل داشتن انواع ترکیبات خطرناک مانند مواد شیمیایی، دارویی، میکروبی و عوامل بیماری‌زا از حساسیت ویژه‌ای برخوردارند و دفع غیراصولی و غیربهداشتی آن علاوه بر معضلات زیست‌محیطی، می‌تواند خاصیت جهش سلولی و سرطان‌زایی برای انسان داشته باشد.
به گفته کارشناسان وزارت بهداشت، انتقال ایدز و هپاتیت از دیگر خطرات زباله‌های بیمارستانی است که می‌تواند از طریق اجسام تیز و برنده نظیر سرنگ و تیغ در تماس با انسان منتقل شود، از این رو از بین بردن این زباله‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد.
انتخاب روش صحیح از بین بردن زباله‌های بیمارستانی موضوعی است که سال‌ها مورد اختلاف دستگاه‌های مرتبطی چون وزارت بهداشت، سازمان محیط‌زیست و شهرداری‌ها بوده است و طی سال‌های گذشته بودجه‌های مختلفی برای این موضوع در اختیار وزارت بهداشت و درمان قرار گرفته است.
اما همه داستان به مساله اجرای انهدام زباله‌های بیمارستانی و پیدا کردن یک متولی برای انجام آن محدود نمی‌شود، بلکه چگونگی امحای این زباله‌ها نیز محل مناقشه است.
تا پیش از تدوین آیین‌نامه یاد شده که البته هنوز به تصویب نرسیده است، وزارت بهداشت و شهرداری تهران بر سر اینکه کدامیک متولی جمع‌آوری و امحای زباله‌های بیمارستانی است وارد جدالی بی‌پایان شده بودند.
در همین چارچوب بود که عوض حیدرپور عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اواخر تیرماه سال‌جاری در گفت‌وگو با رسانه‌ها اظهار کرد: شهرداری‌ها زیر بار بی‌خطرسازی و دفن زباله‌های بیمارستانی نمی‌روند. بر اساس رای کمیسیون اصل ۹۰مجلس، بی‌خطرسازی و دفن زباله‌های بیمارستانی به شهرداری‌ها موکول شده است.
حیدرپور با بیان این که هم اکنون زباله‌های بیمارستانی به همراه زباله‌های عمومی دفن می‌شود، افزود: در حال حاضر بودجه و دستگاه خاصی به منظور بی‌خطر سازی زباله‌های بیمارستانی در بیمارستان‌ها وجود ندارد. امیدوار رضایی رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز پیش‌تر از حیدرپور، جمع‌آوری و دفع زباله‌های بیمارستانی را در «صلاحیت و تخصص شهرداری‌ها» اعلام کرده و گفته بود: وزارت بهداشت متولی اداره مراکز بهداشتی- درمانی است اما دولت باید هزینه دفع زباله‌های بیمارستانی را به شهرداری پرداخت کند.
در نقطه مقابل اما مصطفی سلیمی مدیرعامل سازمان خدمات موتوری شهرداری تهران بر این باور است که طبق قانون پسماندها وزارت بهداشت به عنوان تولیدکننده اصلی زباله‌های بیمارستانی مسوول تفکیک، جمع‌آوری و امحای زباله‌های بیمارستانی است. این در حالی است که وزارت بهداشت افزون بر این باید روی زباله‌های تولید شده و توسط بیمارستان‌های خصوصی نیز نظارت کند. سلیمی افزود: شهرداری تهران سالانه ۱۰میلیارد تومان برای جمع‌آوری ۷۵تن زباله بیمارستانی هزینه می‌کند، در صورتی که بر اساس نص صریح قانون، این کار اصلا وظیفه شهرداری تهران نیست، اما فقط به این دلیل که سلامت شهروندان به خطر نیفتد این زباله‌ها را جمع‌آوری و امحا می‌کند.
کارشناسان هنوز نگرانند
اگر چه در پی تدوین آیین‌نامه نحوه مدیریت زباله‌های بیمارستانی تا چندی دیگر متولی و وظیفه هر یک از دستگاه یاد شده در جمع‌آوری و امحای این دسته از زباله‌ها مشخص می‌شود، اما روش رفع این زباله‌ها همچنان موجب نگرانی تشکل‌های زیست‌محیطی و کارشناسان طبیعی، امور شهری و اجتماعی است. در حالی که کارشناسان حتی از دستمال کاغذی مورد استفاده بیماران به عنوان زباله‌های خطرناک یاد می‌کنند، باقر لنکرانی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اوایل تیرماه در جمع خبرنگاران گفت: زباله‌های ویژه و پرخطر بیمارستانی حداکثر و در بدترین حالت ۳۰درصد حجم زباله‌های بیمارستان‌ها را شامل می‌شود. در چارچوب چنین نگاهی به زباله‌های بیمارستانی، لنکرانی درباره روش دفع زباله بیمارستانی مورد تاکید وزارت متبوع خود اظهار کرد: در شهرهای بزرگی که با انواع آلودگی‌های مختلف در هوا مواجه هستند، زباله‌سوز قطعا انتخاب مطمئنی نیست. چون موادی که از این زباله‌سوزها متصاعد می‌شود، سرطان‌زا است و به خصوص ترکیبات ناشی از مواد فرار و فلورینه‌ها در این مورد بسیار نگران‌کننده هستند.
وی با بیان اینکه متاسفانه برخی اشخاص به دنبال بازاریابی برای دستگاه‌های غیرسوز یا زباله‌سوز خود هستند، گفت: ما موظف نیستیم براساس توصیه‌ها و فشارهای این افراد تصمیم غیرعلمی و غیرمعقول بگیریم. هر اتفاقی بیفتد اجازه نمی‌دهیم، زباله‌سوزی که سلامت مردم تهران را با ورود مواد سرطان‌زا به خطر می‌اندازد، وارد تهران شود.
وزیر بهداشت در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: در مجموع، امسال ۵/۱۴میلیارد تومان برای خرید دستگاه‌های غیرسوز اعتبار داریم که اگر این اعتبار را از خزانه دریافت کنیم، با اضافه کردن سایر اعتبارهایی که از محل صرفه‌جویی و درآمد‌های اختصاصی بیمارستانی به این کار اختصاص می‌دهیم، امیدواریم امسال بتوانیم بیش از نیمی از ۵۳۰بیمارستان دولتی را به سیستم استاندارد دفع و ضدعفونی زباله بیمارستانی مجهز کنیم.
سخنان لنکرانی در حالی منتشر شد که پیش از آن کارشناسان و از جمله معصومه ابتکار، رییس سابق سازمان حفاظت محیط‌زیست و عضو فعلی کمیسیون عمران شورای شهر تهران استفاده از روش اتوکلاو (غیرسوز) را یک راه‌حل میانی عنوان کرده بود. به گفته ابتکار، در این دستگاه زباله‌ها به طور کامل و استاندارد بی‌خطر نمی‌شوند. بنابراین بهترین شیوه رفع خطرات ناشی از این زباله‌ها استفاده از زباله‌سوزهای قوی است. سلیمی، مدیرعامل سازمان خدمات موتوری شهرداری تهران نیز در پاسخ به این که وزارت بهداشت اعلام کرده است که زباله‌های بیمارستانی را می‌تواند استریل و حتی از زباله‌های شهری هم تمیزتر و بی‌خطرتر کند و بعد تحویل شهرداری بدهد (اشاره به استفاده از دستگاه‌های غیرسوز)، گفت: انجام این کار امکان‌پذیر نیست.
امحای زباله‌های بیمارستانی فقط از طریق زباله‌سوز امکان‌پذیر است و حتی وزارت بهداشت پس از سوزاندن زباله‌ها باید خاکستر آن را در محلی که شهرداری می‌تواند به آنها معرفی کند، دفن کند و حتی باید روی خاکستر این زباله‌ها نیز نظارت داشته باشد که عفونی نباشد. چرا که اگر زباله‌ها استاندارد و سوخته نشوند، امکان بروز خطر وجود دارد.
ارسال نظر