واکنش دوگانه آمریکایی‌ها به توافقات هسته‌ای

دنیای‌اقتصاد- آمریکایی‌ها به رغم اینکه عصبانیت خود را از توافقات ایران و آژانس پنهان نکرده‌اند، در مواضع رسمی خود به گونه‌ای دیگر رفتار می‌کنند

دیروز خبرگزاری فرانسه با استناد به اظهارات گریگوری شولته، نماینده آمریکا در آژانس اتمی، گزارش داد که آمریکایی‌ها با بی‌میلی و اکراه حمایت خود را از توافق اخیر ایران و آژانس اعلام کرده‌اند. شولته گفته است که آمریکا خواهان وارد کردن فشار بر ایران به این منظور است که براساس توافق با آژانس به سوالاتی که باعث سوء‌ظن به برنامه هسته‌ای ایران شده است، پاسخ گوید.

دیروز البرادعی، در حالی در سخنرانی افتتاحیه اجلاس شورای حکام اعلام کرد که آژانس قادر به تایید عدم انحراف ایران در برنامه هسته‌ای خود است که به گفته دیپلمات‌ها، خشم آمریکا از البرادعی به بالاترین سطح از فوریه ۲۰۰۵ تاکنون رسیده است. صحبت‌های پیش از شروع اجلاس شورای حکام بین نماینده آمریکا و البرادعی

نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز شد

واکنش دوگانه آمریکا به گزارش البرادعی

دنیای اقتصاد- روز گذشته نشست تابستانی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی آغاز به کارکرد که برخی دیپلمات‌های مستقر در وین خبر دادند که ناخرسندی و خشم آمریکا از محمد البرادعی به بالاترین سطح خود از فوریه ۲۰۰۵ تاکنون رسیده و وی به دلیل رویکردش نسبت به ایران تحت فشار برخی کشورهای غربی قرار گرفته است. البته مقام‌های آمریکایی چند روزی است که با اظهارات مثبت، خشم خود را مخفی می‌کنند.

واشنگتن در فوریه ۲۰۰۵ تلاش‌های زیادی برای ممانعت از ادامه ریاست البرادعی بر آژانس به بهانه مواضع سهل‌گیرانه‌اش در قبال ایران کرد، اما سرانجام با حمایت اکثریت ۳۵عضو شورای حکام از البرادعی، آمریکایی‌ها از مخالفت علنی خود دست برداشتند و البرادعی برای دور سوم به ریاست آژانس برگزیده شد.

طی چند هفته اخیر و پس از ارائه گزارش اخیر البرادعی درباره توافق آژانس با ایران برای حل و فصل تمام اختلافات، بار دیگر آمریکا به مخالفت با البرادعی برخاسته است. به گفته دیپلمات‌هایی که خواستند نامشان فاش نشود، البرادعی در گزارش خود گفته است درخواست از ایران برای متوقف کردن برنامه غنی‌سازی اورانیوم که یکی از خواسته‌های کلیدی واشنگتن است، اکنون بسیار دیر شده است.

در گزارش البرادعی توافق اخیر با ایران گام مهمی‌به جلو توصیف شده، اما آمریکا مدعی است ایران از این طرح برای منحرف کردن توجهات از تخلف این کشوراز قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد بهره‌برداری می‌کند.

دیپلمات‌های مستقر در آژانس همچنین گفتند واشنگتن و برخی کشورهای اروپایی عضو شورای حکام اعتقاد دارند البرادعی با انعقاد چنین توافقی با ایران بدون مشورت با شورای حکام از محدوده اختیارات خود تجاوز کرده است. اما در عین حال آنها می‌گویند آمریکا و متحدان اروپایی آن از شدت انتقادهای اولیه خود از این توافق کاسته‌اند و علت آن به گفته یکی از دیپلمات‌ها این است که این برداشت ایجاد نشود که آنها خواستار حل و فصل موضوع در محل اصلی آن آژانس نیستند.

در همین راستا «گریگوری شولتی»، نماینده آمریکا در آژانس که قبلا گفته بود طرح زمانبندی البرادعی تنها مسائل باقیمانده از گذشته را در بر می‌گیرد و به فعالیت‌های کنونی ایران توجه نمی‌کند، روز جمعه گفت: کشورش از تلاش‌های آژانس برای دریافت اطلاعات از ایران تقدیر و حمایت می‌کند، اما ایران باید غنی‌سازی را متوقف کند. شولتی مدعی شد: آمریکا برای آژانس و شخص مدیرکل احترام زیادی قائل است.

دیپلمات‌ها در وین خبر داده بودند: البرادعی تحت این فشارها موافقت کرده در سخنان خود در روز اول نشست شورای حکام از ایران بخواهد غنی‌سازی را متوقف کند. یک دیپلمات از اتحادیه اروپا نیز دراین زمینه گفته بود: اتحادیه اروپا از البرادعی خواهد خواست به شورای حکام علنا اعلام کند که توافق اخیر با ایران مانع از مطرح شدن پرسش‌های جدید از ایران نخواهد شد و بازرسی‌های آژانس را محدود نخواهد کرد.

البرادعی روز جمعه در این باره در جمع خبرنگاران گفت: این تصورات واقعا غلط است. سوء تفاهم‌های زیادی وجود دارد. این طرح یک سند کاری است که باید به آن تکیه کرد نه یک توافق نهایی که مانع هر گونه اقدامی‌شود که به آن اشاره نشده است.

روز گذشته اما، سخنرانی البرادعی در آغازین روز نشست تابستانی شورای حکام، راه را بر گمانه‌زنی‌ها بست. مدیر کل آژانس دیروز در مقابل فشارها سر خم نکرد و آمریکا و متحدینش را مایوس کرد. البرادعی که به نظر می‌رسد سعی دارد وجهه تضعیف شده آژانس را به عنوان عالی‌ترین نهاد نظارتی جامعه جهانی بر امور مرتبط با فناوری هسته‌ای بازسازی کند، درباره غنی‌سازی تنها به اظهار اینکه ایران غنی‌سازی را متوقف نکرده است، بسنده کرد. وی البته باز هم دو طرف درگیر در مناقشه هسته‌‌ای ایران را به روی‌آوری به ایده خود یعنی «طرح وقفه» (تایم- اوت) فراخواند.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی به نشست آغازین شورای حکام، بر همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد.

البرادعی افزود: تهران دسترسی‌ها و اطلاعات لازم آژانس را برای حل یک مجموعه از مسائلی که از قبل باقی مانده ‌بود، فراهم کرده است.

وی همچنین گفت: آژانس قادر است عدم ‌انحراف برنامه هسته‌ای اعلام‌شده ایران را تایید کند.

البرادعی در بخش دیگری از این گزارش افزود: موضوع پلوتونیوم و جداسازی پلوتونیوم که در دهه ۹۰ صورت گرفته‌است، از نظر آژانس حل شده و بنابراین آلودگی پلوتونیوم در کرج از نظر این نهاد حل شده است.

وی در عین ‌حال با یادآوری خواسته شورای امنیت درباره اعتمادسازی افزود: ایران غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق نکرده‌است و به ساخت رآکتور آب سنگین اراک نیز ادامه می‌دهد.

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین گفت: آژانس برای تعیین وسعت و ماهیت برخی جنبه‌های خاص در فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیاز به زمان بیشتری دارد و این موضوعی است که منجر به یک مجموعه از اقدامات در شورای امنیت شد.

وی در ادامه به ملاقات خود با «علی لاریجانی» دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران و توافق درباره تنظیم یک «برنامه کاری» اشاره کرد و افزود: در حال حاضر براساس این برنامه عمل همکاری‌های ایران با آژانس در حال انجام است و ما امیدواریم بتوانیم در آینده نزدیک مسائل باقی مانده را حل و فصل کنیم.

البرادعی تاکید کرد: این برای اولین بار است که ایران با یک برنامه برای حل مسائل باقی مانده موافقت کرده و این گامی مهم در مسیری درست است.

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود: نکته کلیدی برای سنجش تعهد ایران اجرای کامل این برنامه عمل بر اساس زمانبندی توافق شده است.

وی سپس شفافیت مورد نیاز برای بازسازی تاریخچه فعالیت‌های هسته‌ای ایران، اقدامات مرتبط با پروتکل الحاقی، دسترسی به محل‌ها، مستندات و افراد و نیز پاسخگویی به سوالات آژانس در زمینه‌های فنی مشخص را از جمله این تعهدات برشمرد.

به گفته البرادعی، حل تمامی مسائل طی دو تا سه ماه آینده گامی بلند در مسیر کسب اعتماد بین‌المللی نسبت به ماهیت صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران است.

البرادعی همچنین اظهار کرد: این مساله آژانس را قادر می‌سازد که نه تنها درباره مواد هسته‌ای اعلام شده، بلکه درباره مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده نیز اطمینان حاصل کند.

وی گفت: من نسبت به ایجاد شرایطی که بتوان مذاکرات بین ایران و طرف‌های مرتبط را آغاز کرد، همچنان امیدوارم و همچنان معتقدم که تنها از طریق مذاکره می‌توان به موقعیتی پایدار دست یافت به طوری که هم به اطمینان خاطر جامعه بین‌الملل و هم به برخورداری ایران از حقوق مندرج در پیمان منع اشاعه هسته‌ای منتهی شود.

مدیرکل آژانس افزود: من مجددا طرح «تعلیق همزمان» (تایم اوت) را تکرار می‌کنم و خواستار تعلیق همزمان فعالیت‌های ایران و نیز تحریمهای شورای امنیت هستم تا فضایی ایجاد شود که بتوان براساس آن مذاکرات را از سرگرفت.

وی در خاتمه سخنانش تاکید کرد: هر چه سریع‌تر بتوانیم از مقابله پرهیز کرده و به سمت گفت‌وگو پیش برویم، هم برای جامعه بین‌المللی و هم برای ایران مناسب‌تر است.

سخنرانی افتتاحیه البرادعی در روز اول نشست فصلی شورای حکام، رضایت ایران را در پی داشت؛ به طوری که علی اصغر سلطانیه، سفیر ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: گزارش مدیرکل آژانس به شورای حکام در مجموع مثبت بود.

وی افزود: سخنرانی وی و نیز فضای کلی شورای حکام متاثر از تفاهم‌نامه اخیر بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس و نیز با نشست‌های قبلی متفاوت بود.

با وجود گزارش البراداعی و فضای مثبتی که سلطانیه آن را توصیف می‌کند، به نظر نمی‌رسد آمریکا به سادگی دست از دسیسه علیه ایران بشوید.

آسوشیتدپرس گزارش داد: نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ در ادامه جوسازی علیه برنامه هسته‌ای ایران و به نشانه عصبانیت و نارضایتی از گزارش اخیر البرادعی، ادعا کرد که حتی همکاری کامل تهران نیز تردید جامعه بین‌المللی را از عدم دستیابی ایران به فناوری ساخت بمب برطرف نخواهد کرد.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، «گریگوری شولتی» دیروز در آستانه آغاز به کار نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌در وین به خبرنگاران گفت: آمریکا قویا از تلاش‌های جاری آژانس برای غلبه بر امتناع ایران از همکاری کامل حمایت می‌کند و البته ما از هرگونه پیشرفت در رفع پرسش‌های نگران‌کننده درباره فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران استقبال می‌کنیم، اما بازرسان آژانس باید از فعالیت‌های فعلی ایران نیز مطلع شوند.

وی در ادامه جوسازی خود علیه ایران که با رویکرد مثبت البرادعی در قبال کشورمان بی ارتباط نیست، مدعی شد: حتی اگر ایران پاسخ‌های سریع و جامع به پرسش‌های آژانس درباره فعالیت‌های گذشته‌اش بدهد، این همکاری در تضمین عدم دستیابی ایران به ابزار ساخت بمب هسته‌ای‌ کافی نخواهد بود.

کشورهای غربی و در راس آن آمریکا، انگلیس و فرانسه با وجود تاکید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌بر عدم انحراف در برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی‌ایران از مسیر صلح‌آمیز و پایبندی کشورمان به تمام مقررات و قوانین بین‌المللی در زمینه استفاده از انرژی هسته‌ای، نه تنها در مسیر دستیابی کشورمان به فناوری هسته‌ای صلح آمیز مانع تراشی می‌کنند، بلکه با به راه انداختن جنگ روانی و تبلیغاتی تلاش می‌کنند افکار عمومی‌ جهان به ویژه منطقه خاورمیانه را به برنامه هسته‌ای ایران بدبین کنند.

محمد سعیدی، عضو تیم مذاکره‌ کننده هسته‌ای ایران که در وین بسر می‌برد، روز دوشنبه همزمان با آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس گفت: متاسفانه طی روزهای گذشته، یک یا دو کشور بگونه‌ای «غیرمنطقی» خود را در برابر خواست جامعه بین‌المللی قرار داده‌اند.

معاون امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی ایران بدون نام بردن از این کشورها به آنها توصیه کرد: مواضع خود را بگونه‌ای تنظیم و تعدیل کنند که در برابر خواست جامعه بین‌المللی که همانا اجرای توافقنامه تهران و آژانس است، قرار نگیرند.