آتش‌سوزی جنگل‌ها در اروپا

مترجم: رفیعه هراتی

دو سال پیش نزدیک بود آتش‌سوزی جنگل خانه کاستاس کارامانلیس را بسوزاند. ویلای ساحلی خارج از آتن نخست‌وزیر یونان از خطر آتش‌سوزی مصون ماند، اما این حریق بزرگ او را وادار کرد قول دهد برای متوقف کردن شرکت‌های توسعه و عمران که در زمین‌هایی که توسط آتش پاکسازی شده‌اند ساخت‌وساز می‌کنند، اقدامات سختگیرانه انجام دهد. به عنوان مثال، عکس‌های ماهواره‌ای در فواصل منظم گرفته خواهد شد تا به اعمال قانون ممنوعیت ساخت‌وساز در مناطق جنگلی کمک کند.

آقای کارامانلیس نتوانست به قول خود عمل کند. در هفته گذشته سازمان‌های خدمات اضطراری تلاش کردند بدترین آتش‌سوزی جنگل‌های یونان که طی یک قرن گذشته، افتاده بود را افتاده بود را مهار کنند. در این آتش‌سوزی بیش از ۶۰ نفر کشته شدند.

مقامات جنگلبانی می‌گویند کار آتش‌نشان‌ها به دلیل نبود تصاویر ماهواره‌ای مشکل شده بود.

بسیاری از مردم تلاش کردند از زاچارو، روستایی در ناحیه ایلیس در جنوب غربی یونان که توسط شعله‌های آتش احاطه شده بود بگریزند. خانه‌های بیش از ۱۰۰ روستا ویران شد. طبق برخی برآوردها آتش بیش از ۵میلیارد یورو (۸/۶میلیارد دلار) خسارت وارد کرده است.

دولت که دستور برگزاری انتخابات زودهنگام را در ۱۶ سپتامبر صادر کرده است، هنوز با واکنش‌هایی نسبت به نحوه کنترل آتش‌سوزی روبه‌رو است. به سرعت مبلغ ۱۳۰۰۰یورو (حدود ۱۸۰۰۰دلار) پول نقد برای مصیبت‌دیدگان فراهم شد که معادل بیش از درآمد یک‌سال روستاییان بود، اما تعداد کمی از آنها راضی بودند. بسیاری از کسانی که گریخته بودند گفتند احساس می‌کردند مقامات آنها را تنها گذاشته‌اند. نظریه‌های مبنی‌بر توطئه فراوان است.

برخی از اعضای حزب جدید دموکراسی آقای کارامانلیس ادعا می‌کنند مخالفان آنها عمدا آتش‌سوزی به راه‌ انداخته‌اند تا دولت را بی‌اعتبار کنند.

در حقیقت برای این آتش‌سوزی دلایل بسیاری وجود دارد. نخست، یونان فاقد استراتژی مناسب پیشگیری از آتش است. تابستان فوق‌العاده گرم پس از خشکسالی زمستان، جنگل‌های کاج رزینی را فوق‌العاده قابل اشتغال کرده بود. کشورهای دیگر مثل ایتالیا هم سال بدی از نظر آتش‌سوزی جنگل داشتند.

اما مطمئنا آتش‌افروزان انگیزه‌های قوی اقتصادی دارند. افزایش درآمد‌ها به شکوفایی ساخت‌وساز دامن زده است. در یونان همچون دیگر کشورهای مدیترانه تقاضا برای زمین کنار دریا برای ساخت خانه دوم فوق‌العاده بالا است. گرچه قانون یونان حکم می‌کند پیمانکاران نمی‌توانند بر مناطق جنگلی سابق خانه بسازند، شرکت‌های توسعه و عمران تلاش می‌کنند این قوانین را دور بزنند.

یک دلیل آن است که یونان برخلاف دیگر کشورهای اروپا، فاقد ثبت جامع جنگل‌ها و مالکیت زمین است. برنامه‌ای که این مساله را اصلاح می‌کند و هزینه‌های آن توسط اتحادیه اروپا تامین می‌شود، بسیار کند پیش می‌رود. به سادگی می‌توان زمین‌های جنگلی سوخته شده را به عنوان زمین کشاورزی طبقه‌بندی کرد و آنها را برای توسعه فروخت. مقامات محلی معمولا سرگرم رشوه‌خواری هستند در حالی که سیاست‌مداران آماده اعلام ضرب‌الاجل برای ساختمان‌سازی‌های غیرقانونی پیش از انتخابات هستند.

دیگر کشورهای اروپایی مستعد آتش‌سوزی نیز دچار مشکلاتی هستند. در ایتالیا در آتش‌سوزی تابستان امسال دست کم هفت نفر کشته شدند. گروه حفاظت از محیط‌زیست برآورد می‌کند ۶۰درصد از آتش‌سوزی‌ها عمدی بوده است.

برخی از آتش‌سوزی‌ها کار بیماران آتش‌افروز است. بقیه کار کشاورزانی است که می‌خواهند زمین را پاکساری کنند یا کار کارکنان نیمه‌وقت جنگلبانی است که می‌خواهند برای خود ایجاد شغل کنند.

دلایل خوبی برای مظنون شدن به انگیزه‌های اقتصادی مرتبط به جنایت‌های سازمان‌یافته مافیایی وجود دارد. در سال ۲۰۰۰ دولت ایتالیا قانونی را تصویب کرد و بر اساس آن ساخت‌وساز را برای ۱۵ سال در مستغلاتی که دچار حریق شده‌اند ممنوع کرد. اما این قانون باید در سطح محلی نیز تصویب شود. در سیسیل حتی یک شورا هم به این قانون ملحق نشد. ششم اوت در کامپانیا، پایگاه سندیکای کامورا، به یک هلیکوپتر آتش‌نشانی شلیک شد.

اما در اسپانیا یک بررسی که توسط صلح سبز، گروه فشار حفاظت از محیط زیست، صورت گرفته است نشان می‌دهد آتش‌افروزانی که عمدا آتش‌سوزی به راه می‌اندازند در اقلیت هستند. بررسی هزاران آتش‌سوزی که حریق‌های معروف را ایجاد کرده‌اند (حدود نیمی از حریق‌های دهه‌های گذشته) نشان می‌دهد کشاورزانی که برای سوزاندن کاه، پاکسازی زمین یا از‌بین بردن زباله آتش‌ روشن می‌کنند، مقصر هستند.