مترجم: عطیه سالارمنش

در عرصه فعالیت‌های مالی، آمریکای لاتین به دلیل تقلای دائمی برای بازپرداخت بدهی خارجی چندان خوش نام نیست. در این میان از برزیل که بحران سال‌های ۱۹۹۸، ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲ را پشت سر گذاشته است انتظار می‌رود که با گرفتاری‌های کنونی این قاره همدردی کند نه اینکه خود را عقب بکشد. ارزش شاخص بورس سهام برزیل، ایبووسپا، از ۲۳ جولای تا ۱۶ آگوست ۱۷درصد افت و ارزش پول این کشور ۲ دلار کاهش داشته است. اما با این وجود به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران و تحلیلگران هم با لوئیزلولا دا سیلوا رییس‌جمهور برزیل هم عقیده‌اند و افق روشنی را برای این کشور می‌بینند. داسیلوا این هفته گفته است: «برزیل از بحران نمی‌ترسد» و تاکید می‌کند: «کاملا واضح است که مسبب بحران آمریکای لاتین کسانی هستند که می‌خواهند از پول ما پول درجه سه بسازند».

قطعا چنین کسانی به سهم خود بر روی اوضاعی اقتصادی برزیل تاثیر گذاشته‌اند. در عین حال بورس این کشور سهام‌داران خارجی را جذب کرده و اوراق قرضه نشان از آن دارند که نرخ بهره این کشور دائما در حال کاهش است. در چنین شرایطی برخی از این سرمایه‌گذاران مجبور شده‌اند که سرمایه‌های خود را بیرون بکشند ولی هنوز هم عده زیادی باقی مانده‌اند. بدهی دولت تا حدودی افزایش داشته اما نه به مقدار چشمگیری. میزان بدهی خارجی برزیل تنها ۱۷/۲درصد بیشتر از کشورهای عضو صندوق پول قاره ی آمریکا است و اگر چه خارجی‌ها باعث ضررو زیان‌های عمده‌ای در بورس برزیل بوده‌اند اما ایبووسپا هنوز هم سالانه ۲۰درصد سود می‌دهد. اقتصاد کلان نوظهور برزیل حاکی از آن است که بازار این کشور هنوز از پا نیفتاده است. بودجه مازاد دولت امسال به همه اهداف نیم سال اول البته به‌جز پرداخت بدهی دولت رسیده است و به یمن جهش اقتصادی بزرگ کشور، برزیل صاحب حساب جاری مازادی شد که به بانک مرکزی کمک کرد تا ۱۶۰میلیارد دلار را به صندوق ذخیره ارزی اختصاص دهد. در واقع اکنون برزیل تبدیل به یک صندوق حساب ارزی خالص شده که کم و بیش نگران کاهش ارزش پول است. اما ضعف نظام گردش پول می‌تواند به نفع صادرکنندگانی باشد که همیشه در این کشور از ارزش بالای پول شکایت دا‌شته‌اند. نونو کامارا از بانک سرمایه‌گذاری درشنرکلینورت معتقد است که آشفتگی فعلی حتی ممکن است سبب شود برزیل به سرعت پایگاهی برای سرمایه‌گذاران خارجی شود. و وقتی آب‌ها از آسیاب بیافتد کشور‌هایی که درست عمل کرده اند و هدفشان را در رسیدن به حساب‌های مازاد و ذخیره‌های ارزی کلان تعریف کرده‌اند می‌بینند که همه پولشان دوباره به کشور باز می‌گردد. مثل شیلی و پرو که حساب‌های جاری مازاد دولت در آنها از برزیل بیشتر است. اندره کاپون از شرکت مشاوره «سی. بی . ام گروپ» در نیویورک می‌گوید: «مکزیک از دیگران میانه‌روتر است». این کشور قیمت‌ها را ثابت نگه داشته اما هنوز هم کسری خارجی دارد و رکود اقتصادی بیش از سایرکشورهای آمریکای لاتین آن را تهدید می‌کند. سایر کشور‌های آمریکای لاتین یعنی آرژانتین، اکوادور و ونزوئلا کمتر درگیر بحران هستند و بستر سرمایه‌گذاری خارجی در آنها کاملا فراهم است. در گذشته تزلزل آمریکای لاتین، خروج بی‌رویه ارز از برزیل و همسایگانش ممکن بود سبب فلج نظام گردش پول، افزایش بدهی خارجی، رشد تورم و افزایش نرخ بهره شود اما در حال حاضر اگر داسیلوا درست بگوید این سناریوی تلخ اقتصادی دیگر در آمریکای لاتین تکرار نمی‌شود.