دگرگونی‌های جمعیتی تبدیل به یکی از دغدغه‌های جامعه جهانی شده‌ است. در آلمان نیز، فرایند پیر شدن جامعه محققان را بر این داشته‌ است تا به بررسی موضوع بپردازند، از جمله در دومین کنگره جمعیت‌شناسی (دموگرافی)، که از سه‌شنبه ۲۸ اوت، در برلین شروع به کار کرده است. زندگی و کار در آلمان چگونه خواهد بود، وقتی بیش از نیمی از جمعیت بالای ۵۰ سال باشند؟ چه راهکارهایی را می‌توان در رابطه با تنظیم زیرساخت‌های اجتماعی برای چهره نسبتا پیر آلمان در سال‌های آتی ارائه داد؟ این‌ها سوالاتی است، که کنگره جمعیت‌شناسی برلین خود را با آن مشغول کرده‌ است.

در آلمان دو پدیده اجتماعی در رابطه با مساله جمعیت‌شناسی وجود دارد. یکی بالا بودن امید به زندگی است، که به نسبت یک قرن پیش، ۳۰ سال بالا رفته‌ است. دیگری رکود نرخ زاد و ولد در این کشور است. از دهه ۷۰ میلادی تا کنون، نرخ زاد و ولد در آلمان کمتر از نرخ مرگ و میر بوده‌ است. پیش‌بینی می‌شود، نیمی از جمعیت آلمان درسال ۲۰۲۰ بالای ۵۰سال خواهند بود. این روند پیامدهای بسیاری را در سیستم‌های اجتماعی، اقتصاد، بازار کار، فرهنگ و رشد شهری در پی خواهد داشت.

کنگره جمعیت‌شناسی برلین در راستای بررسی دگرگونی‌های دموگرافی و مطالعه و ارائه راه‌حل برای این معضل جهانی شروع به کار کرده‌ است. از موضوعات اصلی این کنگره توسعه‌های ایالتی و شهری است و سعی دارد، راهکارهایی برای تنظیم زیرساخت‌های شهری و ایالاتی با توجه به بالا رفتن میانگین سنی جمعیت ارائه دهد.

یکی دیگر از موضوعات کنگره، بررسی سن نیروی کار است، که با توجه به ترکیب سالخورده جمعیت آلمان در سال‌های آتی از بخش‌های مهم کنگره به‌شمار می‌آید.

دگرگونی‌های دموگرافی دغدغه‌ای جهانی

دموگرافی که بدان به فارسی جمعیت‌شناسی و نیز جمعیت‌نگاری می‌گویند، یک علم است که به بررسی ساختار و پویایی جمعیت‌های انسانی و مطالعه رابطه متقابل میان پدیده‌های جمعیتی و عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و بیولوژیکی می‌پردازد.

جمعیت‌شناسی در رابطه‌ا‌ی تنگاتنگ با جامعه‌شناسی قرار دارد.

وظیفه محوری جمعیت‌شناسی بررسی دگرگونی‌های جمعیتی است، تحولاتی که مدام در جریان هستند. در حالی که پیش‌بینی می‌شود، ساختار جمعیتی ایران در سال‌های آینده، ساختاری جوان خواهد بود، این فرایند در آلمان جهتی کاملا عکس دارد. اما مشکلات دموگرافی منحصر به روند پیرشدن جامعه نمی‌شود. در جامعه‌ای مانند ایران که هم‌اکنون نزدیک به ۷۰‌درصد آن‌ را نسل جوان تشکیل می‌دهند و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده نیز این رقم بیشتر شود، باید زیرساخت‌های اجتماعی توان پذیرش این مجموعه از نسل جوان را داشته باشد.