مسلمانان هدف جدید بازاریابان

مترجم: شادی آذری

شرکت‌های غربی آغاز به تلاش کرده‌اند تا بتوانند به مصرف‌کنندگان مسلمان دسترسی یابند. در غرب بازاریابان و افرادی که مدعی جریان‌سازی در مد هستند بسیار علاقه‌مندند که بیش از پیش مصرف‌کنندگان را به دسته‌ها و گروه‌های متعدد تقسیم‌بندی کنند. آنها تاکنون دسته‌هایی چون نوجوانان، تک فرزندان، والدین دارای فرزندان متعدد و مردان خودآرا را به‌وجود آورده‌اند. آنها برای همه این گروه‌ها «نیازهایی» را اختراع کردند که باید با محصولاتی که آنها تبلیغشان را می‌کنند برآورده شود. اما تا امروز برای معرفی مسلمانان به عنوان یکی از این عناصر مجزای تشکیل‌دهنده بازار با احتیاط پیش می‌رفتند. اگرچه آنها روابط راحت‌تری با یهودیان و مسیحیان برقرار کردند، چون فرهنگشان را می‌شناختند و به آنها نزدیک بودند، اما به نظر می‌رسد از نزدیک شدن به حریم فرهنگ مسلمانان هراس داشتند.

ولی یک مطالعه جدید که توسط آژانس تبلیغاتی جی دبلیو تی انجام شده است نشان می‌دهد که حدود ۶میلیون مسلمانی که در آمریکا زندگی می‌کنند به طور میانگین به لحاظ ثروت و تحصیلات از میانگین مردم آمریکا در سطح بالاتری قرار دارند. دوسوم از خانوارهای مسلمان در آمریکا درآمد سالانه‌ای بیش از ۵۰۰۰۰ دلار دارند و یک چهارم این خانوارها بیش از ۱۰۰۰۰۰ دلار در سال درمی‌آورند. این در شرایطی است که میانگین درآمد سالانه ملت آمریکا ۴۲۰۰۰ دلار است. دوسوم مسلمانان آمریکا دارای مدرک دانشگاهی هستند در حالی‌که این آمار در سطح ملی کمتر از نصف کل جمعیت آمریکاست. به علاوه خانوارهای مسلمان فرزندان بیشتری هم دارند. بنابراین فرضیه‌ای که دال بر تاثیر و فایده کم بازاریابی با هدف جذب مصرف‌کنندگان مسلمان باشد، مردود خواهد بود.

براساس بررسی‌های جی‌دبلیو تی، مواد غذایی، امور مالی و کالاهای بسته‌بندی شده سه بازار مصرفی را تشکیل می‌دهند که بیش از همه تحت تاثیر قوانین اسلامی است. ارزش بازار جهانی موادغذایی «حلال» سالانه بالغ بر ۵۸۰میلیارد دلار است. در آمریکا ۱۶درصد از فروش صنعت ۱۰۰میلیارد دلاری غذاهای حلال مخصوص یهودیان مربوط به مسلمانانی است که نمی‌توانند مواد غذایی حلال خود را به اندازه کافی بیابند. مانیشویتز، شرکتی که تولیدکننده اصلی غذاهای حلال مخصوص یهودیان است، هم‌اکنون به فرصتی بزرگ دست یافته است. سال گذشته این شرکت اولین تلاش خود را با شعار «ساده با مانیشوتیز» آغاز کرد تا به بازاری ورای بازار یهودیان دست یابد.

شرکت‌های تولید کالاهای مصرفی که مالکیت آنها را مسلمانان در اختیار دارند نیز به تازگی سعی می‌کنند هدف تولیدات خود را بر بازار مسلمانان ساکن در غرب معطوف دارند. از ماه ژانویه، بورکینی که نام یک لباس شنای کاملا پوشیده است در سطح بین‌المللی فروش خوبی را تجربه کرد که عمدتا به‌صورت آنلاین بود. این لباس شنای پوشیده توسط شرکت آهیدا تولید شد که موسس آن یک مهاجر لبنانی ساکن استرالیاست.

این لباس‌ها که از جنس پلی‌استر است براساس قوانین اسلامی که از زنان خواسته است لباس پوشیده بپوشند، طراحی شده است.

به همین ترتیب شرکت اسباب‌بازی‌سازی سوریه‌ای نیوبوی تویز عروسکی را به نام فولا خلق کرده است. تا به جای عروسک‌‌های موروشن باربی که توسط شرکت آمریکایی متل تولید می‌شوند، جایگزین شود. فولا موهایی تیره دارد و چشمانی قهوه‌ای. این عروسک یک روسری سفید بر سر و یک کت پوشیده بر تن دارد. سازندگان این عروسک می‌گویند: به رغم باربی، فولا هیچ دوست پسر یا شغلی ندارد. او وقت خود را با آشپزی، مطالعه و نمازخواندن می‌گذراند.

شرکت‌های غربی هم شروع به دستیابی به مصرف‌کنندگان مسلمان کرده‌اند. البته با سرعتی بسیار کند. در ماه آوریل، مک دونالد، بزرگ‌ترین رستوران زنجیره‌ای غذاهای فوری آمریکا، به طور آزمایشی در یکی از رستوران‌های خود در سوت‌هال غرب لندن شروع به ارائه ناگت مرغ «حلال» و سایر غذاهایی کرد که استفاده از آنان براساس قوانین اسلامی مانعی ندارد. این شرکت با احتیاط زیادی اقدام به این کار کرد. این غذاهای جدید شرکت تنها در چهار دیواری رستوران تبلیغ می‌شوند و نه بیرون از آن. با وجود این تقاضا برای این غذاها بسیار زیاد است و فروش آن روز به روز بیشتر می‌شود.

بنابراین مک‌دونالد موضوع گسترش این تجربه را به سایر رستوران‌هایش مورد بررسی قرار داده است.

چنین شرکت‌هایی سعی می‌کنند در روشی که برای ارائه محصول به مصرف‌کنندگان مسلمان خود در پیش می‌گیرند حساس‌تر و جامع‌تر عمل کنند. هرساله طی ماه مبارک رمضان، کوکاکولا، بزرگ‌ترین تولیدکننده نوشابه‌های غیرالکلی جهان، مجموعه‌ای از تبلیغات بازاریابی را با محوریت امور خیریه و افزایش تحمل و بردباری به کار می‌گیرد. یکی از پرطرفدارترین تبلیغات این شرکت تبلیغی است با مفهوم تقسیم غذای خود با دیگران در حین افطار. با وجود این کوکاکولا محصولات جهانی خود را مختص به مصرف‌کنندگان مسلمان تولید نمی‌کند. یکی از سخنگویان این شرکت می‌گوید:‌ «ما قصد نداریم مصرف‌کنندگان خود را براساس مذهب تفکیک کنیم.»