شدت‌یافتن تحریم‌ها یا خروج پرونده ایران از شورای امنیت
مذاکرات سرنوشت‌ساز تهران و آژانس آغاز شد
از سوی دیگر دبیرکل سازمان ملل از نماینده اعضای دائم شورای امنیت و آلمان در مذاکرات هسته‌ای با ایران خواست تا به تلاش‌هایش برای رفع بن‌بست موجود هسته‌ای بین ایران و غرب سرعت بخشد.
دنیای اقتصاد - خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد چنانچه از مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نتیجه‌ای به دست نیاید، در آن صورت قطعنامه تحریم‌های جدید علیه ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل تنظیم خواهد شد.
از سوی دیگر دبیرکل سازمان ملل از نماینده اعضای دائم شورای امنیت و آلمان در مذاکرات هسته‌ای با ایران خواست تا به تلاش‌هایش برای رفع بن‌بست موجود هسته‌ای بین ایران و غرب سرعت بخشد. بانکی مون که به بلژیک سفر کرده است، روز سه‌شنبه در کنفرانس خبری مشترک با خاویر سولانا در بروکسل گفت که رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی را به تسریع در تلاش‌هایش برای حل مناقشه هسته‌ای ایران تشویق کرده است.
در این کنفرانس مطبوعاتی سولانا نیز گفت: از نظر ما همکاری اتحادیه اروپایی با سازمان ملل مهم و ضروری است و ما به چند‌جانبه‌گرایی و اینکه سازمان ملل، محور این نظام چندجانبه است، اعتقاد داریم.
بان کی مون و سولانا در دیدار روز سه‌شنبه خود درباره روند صلح خاورمیانه، مسائل ایران، دارفور، کوزوو و منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.
دبیرکل سازمان ملل متحد در حالی خواستار حل سریع پرونده هسته‌ای ایران شد که هیاتی از نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صبح دیروز به سرپرستی معاون البرادعی وارد تهران شد.
حضور این هیات در تهران به پیشنهاد علی لاریجانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران، تحت توافق وی با البرادعی و سولانا و با هدف حل و فصل مسائل باقیمانده میان تهران و آژانس صورت می‌گیرد.
در همین رابطه سولانا و لاریجانی احتمالا تا پایان ماه جاری میلادی دیدار می‌کنند.
سولانا روز سه‌شنبه در پاسخ به خبرنگار ایرنا گفت: احتمالا قبل از پایان ماه جاری (میلادی) با دکتر لاریجانی ملاقات خواهم کرد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگاران افزود: باید منتظر بمانیم و ببینیم که برخورد و رفتار ایران در رابطه با البرادعی چیست.
کندی متقابل به جای تعلیق
پیشتر محمد البرادعی پیشنهادی را تحت عنوان «تایم اوت» مطرح کرده بود که براساس آن به طور همزمان غنی‌سازی اورانیوم در ایران و تصویب و اجرای تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران به طور همزمان معلق می‌شد. این پیشنهاد البته با مخالفت ایران مواجه شد.
اما به تازگی مدیر کل آژانس گزارش داده است که سرعت توسعه غنی‌سازی در ایران کاهش یافته است. از سوی دیگر بررسی گزارش البرادعی از میزان پایبندی ایران به مفاد قطعنامه ۱۷۴۷ سازمان ملل که از پایان مهلت شصت روزه اجرای آن نزدیک به یک ماه و نیم می‌گذرد، هنوز در دستور کار شورای امنیت گنجانده نشده است.
برخی تحلیلگران این کندی عمل در شورای امنیت را بی‌ارتباط به توافقات اخیر لاریجانی با سولانا و البرادعی نمی‌دانند.
در واقع دو طرف مناقشه هسته‌ای به جای تایم اوت و تعلیق همه جانبه متقابل به کند کردن تشدید مناقشه روی آورده‌اند.
در همین زمینه روز گذشته آسوشیتدپرس خبر داد که کشورهای غربی تا سپتامبر منتظر نتیجه مذاکرات تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهند ماند و در صورت عدم حصول نتیجه مطلوب بحث درباره قطعنامه تحریم دیگری را آغاز می‌کنند.
آسوشتیدپرس در گزارش خود آورده است: مقام شماره دو آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به ایران آمده است تا قول تهران برای پاسخ دادن به برخی سوالات درباره برنامه هسته‌ای را به بوته آزمایش بگذارد.
به گزارش ایسنا، آسوشتیدپرس در گزارش خود نوشت: این اقدام ایران برای گفت‌وگو درباره برخی شک و شبهه‌ها مبنی بر اینکه برنامه هسته‌ای ایران اهداف نظامی دارد؛ امید به حل بن بست هسته‌ای ایران با قدرت‌های غربی را افزایش داده است، اما آمریکا و متحدان اروپایی آن فکر می‌کنند که پیشنهاد ایران برای شفافیت ممکن است تنها برای وقت تلف کردن باشد تا تحریم‌های شدیدتر علیه ایران را به تعویق اندازد. اما اولی هاینونن، انتظار دارد ایران «طرح اقدام» خود را به اجرا گذاشته و به سوالات آژانس پیرامون برنامه هسته‌ای‌اش پاسخ دهد.
این خبرگزاری به نقل از محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین الملل انرژی اتمی گزارش داد: امیدوارم هاینونن بتواند پس از بازگشت چیزی را از جانب ایران به همراه بیاورد که به ما اجازه دهد گامی به جلو برداریم. حل این مسائل دستاوردی بزرگ و قابل توجه خواهد بود.
البرادعی افزود که طرح اقدام ایران و کاهش سرعت نصب سانتریفیوژها و تزریق اورانیم به آنها باید کشورهای غربی را از در نظر گرفتن تحریم‌های بیشتر علیه ایران باز دارد.
در این گزارش آمده است: آمریکا از سرعت گفت‌وگو با انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین درباره سومین مجموعه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران نکاسته است و خواهد توانست اگر دستاوردی از مذاکرات آژانس و تهران حاصل نشود، قطعنامه این تحریم‌ها را تا ماه سپتامبر تنظیم کند.
این خبرگزاری به نقل از شان مک کورمک، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گزارش داد: به نظر من نباید از کاهش سرعت غنی‌سازی در ایران نتیجه‌گیری زیادی کرد و به این فکر کرد که آیا این اقدام تصمیمی سیاسی است یا به دلیل اشکالات فنی به وجود آمده است.
در ادامه این گزارش آمده است: دیپلمات‌های غربی با اشاره به آخرین دفعه‌ای که ایران قول داد برای رفع شبهه‌های آژانس جدول زمانی تعیین کند، ولی به آن عمل نکرد از خود می‌پرسند، چرا ایران این بار درخواست ۶۰ روز کرده است.
مارک فیتز پاتریک، تحلیلگر برجسته موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک ادعا کرد: به احتمال زیاد پیشنهاد ایران اندکی وقت تلف کردن قبل از تحریم‌های جدید است. دفعه قبل نیز همانند این دفعه تمایل آنها به پاسخ دادن به سوالات به حذف مساله هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت سازمان ملل بستگی داشت.
این خبرگزاری در ادامه گزارش داد: مقام‌های غربی چنین امری را منتفی می‌دانند، زیرا این کار فشار لازم را برای متقاعد کردن ایران به تغییر مسیرش از روی این کشور برمی‌دارد.
ایران درباره گزارش‌های مربوط به کاهش سرعت غنی‌سازی اورانیوم اظهار نظری نکرده است، اما دیپلمات‌های آشنا با یافته‌های آژانس گفتند ایران هنوز به هدف خود یعنی نصب ۳۰۰۰ سانتریفیوژ با سرعت نسبتا بالا نرسیده است.
به گفته فیتز پاتریک هدف از سرعت بالای نصب سانتریفیوژ در بهار توسط ایران این بود که پیشرفت غیر قابل بازگشت خود را به غرب نشان دهد.
همچنانکه آسوشیتدپرس نقل کرده است، برخی بر این گمان دامن می‌زنند که پیشنهاد سازنده ایران، برای به تعویق انداختن تصویب تحریم‌های جدید علیه این کشور مطرح شده است، حال آنکه این تعویق چندان نفعی برای ایران ندارد و تهران مایل است با اثبات صلح‌طلبانه بودن برنامه هسته‌ای‌اش، پرونده خود را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز گرداند و دو قطعنامه تحریم قبلی نیز لغو شود. به هر روی به نظر می‌رسد پیشنهاد ایران چندان سازنده و امیدوار کننده بوده است که تلاش‌ها برای تصویب قطعنامه سوم را تا کنون ناکام گذاشته است؛ گو‌اینکه همان طور که آسوشیتدپرس گزارش داده است آمریکا از سرعت گفت‌وگو با چهار عضو دائم دیگر شورای امنیت نکاسته است.
همچنان که خبر می‌رسد مقام‌های آمریکایی درصدد مشورت با اروپایی‌ها برای تشدید تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی علیه ایران هستند.
به گزارش ایسنا، به گفته منابع آمریکایی قرار است استوارت لوی، معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا در امور مبارزه با تروریسم و اطلاعات مالی، هفته آینده در سفر به انگلیس، فرانسه و آلمان نحوه استفاده ایران از نظام مالی بین‌المللی را مورد بررسی قرار دهد.
هدف از این سفر مبادله اطلاعات در زمینه دسترسی ایران به امکانات مالی برای ادامه برنامه هسته‌ای این کشور و حمایت از افراط‌گرایی عنوان شده است.
لوی که همراه با جان رود، معاون وزیر خارجه آمریکا، عازم اروپا می‌شود گفته است که در مذاکره با مقامات اروپایی به خصوص به تلاش ایران برای اجرای معاملات خارجی بدون مواجه شدن با تحریم‌های سازمان ملل و آمریکا توجه خواهد شد.
این مقام آمریکایی به عنوان نمونه به اقدام برخی نهادهای دولتی ایران که مشمول تحریم شده‌اند اشاره کرده که برای اجتناب از تحریم‌ها، از طرف معاملات خود می‌خواهند از ذکر نام آنها در اسناد این معاملات خودداری ورزند.
شدت تحریم‌ها
وال‌استریت ژورنال نیز به شدت تحریم‌های موردنظر آمریکا و همپیمانانش در شورای امنیت پرداخته است.
این روزنامه نوشت: آمریکا و متحدانش در سازمان‌ملل قصد دارند اعمال فشار برای تحریم‌های سخت‌تر اقتصادی علیه ایران را در اقدامی که گامی اساسی در رویارویی نهایی با ایران بر سر برنامه هسته‌ای توصیف می‌کنند، تسریع کنند.
به گزارش ایسنا، وال‌استریت ژورنال افزود: ۱۵ عضو شورای امنیت دو سری تحریم‌های ملایم‌تر را در دسامبر و مارس علیه ایران تصویب کردند. در حالیکه بازرسان سازمان ملل می‌گویند ایران فعالیت هسته‌ای را بی پروا به پیش می‌برد، مقام‌های عالی‌رتبه آمریکایی و اروپایی می‌گویند قصد دارند بر روی بخش‌های بانکی و صنعتی ایران اعمال فشار کنند و نیز محدودیت‌هایی را برای فروش سلاح به ایران اعمال کنند.
یک مقام عالی رتبه آمریکایی گفت: این مجموعه تحریم‌ها باید به شکلی فزاینده سخت‌تر شود.
این گزارش حاکی است: آمریکا و متحدانش چندین هفته است تحریم‌های سخت‌تری علیه ایران خواستار شده‌اند این در حالی است که ایران همچنان به رد خواسته سازمان ملل مبنی بر تعلیق غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد.
بر اساس این گزارش، شکاف‌ها در شورای امنیت بر سر اینکه آیا اکنون زمان افزایش فشار بر ایران است یا خیر در حال عمیق‌تر شدن است. مقام‌های عالی‌رتبه آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین درباره مجموعه بعدی تحریم‌ها علیه ایران در دو هفته گذشته به صورت تلفنی مذاکره کرده‌اند و قصد دارند در روزهای آینده در‌این‌باره با یکدیگر ملاقات کنند.
این روزنامه آمریکایی نیز به سفر لوی به اروپا اشاره کرد و نوشت: استوارت لوی، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات جاسوسی به اروپا سفر کرده است تا از کشورها و بانک‌های خصوصی بخواهد تعامل با ایران را محدود کنند.
این گزارش افزود: چین و روسیه مقاومت در برابر برخی معیارهای سخت‌تر مورد حمایت آمریکا را آغاز کرده‌اند مقام‌های آمریکایی و اروپایی این بحث را مطرح می‌کنند که شکست در مذاکره درباره تحریم‌های سخت‌تر تلاش‌های دیپلماتیک را برای حل این مساله تضعیف می‌کند و بحث‌ها را مبنی اینکه فقط تهدید به اقدام نظامی تهران را به مصالحه بر سر برنامه هسته‌ای وادار خواهد کرد تقویت می‌کند.
مقام‌های چینی به دیپلمات‌های اروپایی و آمریکایی گفته‌اند که با تحریم بیشتر بخش مالی ایران مخالفند.
مقام‌های آمریکایی و اروپایی می‌گویند: آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان تمایل دارند منع سفر سختی را از سوی سازمان ملل بر روی مقامات منتخب نظامی و تجاری ایران اعمال کنند.
نیکلاس برنز، معاون و زیر امور خارجه آمریکا گفت: ما در باز گذاشتن فرصت‌های متعدد برای آغاز مذاکرات از سوی دولت ایران درباره برنامه هسته‌ای‌اش بسیار منعطف بوده‌ایم.
وی مدعی شد: رفتار ایران باعث شده است ما هیچ گزینه‌ای جز حرکت به سوی سومین دور از قطعنامه تحریم نداشته باشیم.
وانگ گوانکیا، سفیر چین در سازمان ملل هفته گذشته گفته بود که هرگونه اعمال فشار بیشتر علیه ایران در‌حال‌حاضر اقدامی غیر‌سازنده خواهد بود.
مقام‌های آمریکایی گفته‌اند که چین به عنوان اولین مانع درون شورای امنیت برای تحریم‌های اقتصادی سخت‌تر علیه ایران مطرح شده است.
یک مقام دولت بوش گفت: چین به علت آنکه منافع اقتصادی‌اش در همکاری با ایران به سرعت در حال رشد است، سخت‌ترین مانع است.
مقام‌های آمریکایی گفته‌اند اطمینان دارند می‌توانند چین و روسیه را به همراهی با خود متقاعد کنند.
به هر روی به نظر می‌رسد نتیجه راهبرد لاریجانی در دعوت از آژانس برای تدوین طرحی با هدف رفع ابهام از برنامه هسته‌ای ایران، نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در مناقشه هسته‌ای خواهد داشت.
در صورتی که مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به نتیجه مثبتی منجر شود، می‌توان امیدوار بود موضع طرفداران عادی شدن پرونده هسته‌ای ایران و بازگشت آن به آژانس تقویت شود، از سوی دیگر چنانچه این مذاکرات با شکست مواجه شود، راه آمریکا برای تصویب تحریم‌های سخت‌تر علیه ایران هموار می‌شود.
مذاکره هاینونن با وعیدی و سعیدی در روز اول
مذاکرات ایران و آژانس بعد از‌ظهر چهارشنبه در محل شورای عالی امنیت ملی کشورمان انجام شد. جواد وعیدی، معاون لاریجانی سرپرستی تیم مذاکره‌کننده ایران را در مذاکره با تیم کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سرپرستی اولی هاینونن، معاون البرادعی بر عهده دارد. محمد سعیدی، معاون امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی در این مذاکرات حضور دارد. معاون البرادعی در امور پادمان‌ها، بامداد دیروز با استقبال علی اصغر سلطانیه، نماینده دائم کشورمان در آژانس وارد تهران شد. ویلموس چرونی، مسوول سیاست‌گذاری و روابط خارجی آژانس، هرمن ناکارت، مسوول بخش منطقه‌ای پادمان در آژانس و راتن باخ، مشاور حقوقی آژانس اولی هاینونن، معاون امور پادمان‌های آژانس و معاون البرادعی را در این سفر سه روزه به ایران همراهی می‌کنند. تا آخرین لحظات کار روزنامه، خبری از جزئیات مذاکرات روز اول حضور تیم آژانس در تهران به دست ما نرسید.
ارسال نظر