اقتصاد مجازی
مقصر دور ریختن بنزین، خودروسازها نیستند
با آغاز سهمیهبندی بنزین، مجموعه بحثهای مرتبط با آن از حوزه کارشناسی و تصمیمسازی خارج شده و به کوچه و بازار و میان مردم کشیده شده است.ازجمله این بحثها میتوان به نقش موثر افزایش خودروها در مصرف بالای بنزین و آلودگی هوای تهران اشاره کرد که به اعتقاد بیشتر شهروندان، اظهر منالشمس است.اما «نیما نامداری» در وبلاگ شخصیاش با نام «ساز مخالف»، ساز مخالف با این دیدگاه عمومی را کوک کرده و با ارائه آمار و ارقام مقایسهای، نظریه رایج را نفی میکند. گاهی برخی تحلیلها در بین مردم چنان رواج پیدا میکند که آدم به خودش جرات نمیدهد با آنها مخالفت کند و اصلا به ذهنش هم نمیرسد که در آنها تردید کند. این گونه تحلیلها معمولا بسیار عمومیاند و از راننده خط آزادی - رسالت گرفته تا برخی تحصیلکردگان بر سر آن توافق دارند! یکی از این تحلیلها، گناه خودروسازها در ترافیک، آلودگی هوا، مصرف سوخت و هر مشکلی است که پای یک چهارچرخه در آن وسط باشد.
البته موافقم که خودروسازی در ایران هزار و یک مشکل دارد: وابسته به دولت است، رقابتی نیست، نافی حق انتخاب مصرف کننده است، بهره وری آن پائین است و همه این گونه ایرادها که کمابیش درست و قابل دفاعند. اما اینکه دور ریختن بنزین و طبعا مشکل ترافیک و آلودگی هوا را به تولید زیاد و بیکیفیت خودرو ربط بدهیم، قابل مناقشه است. بگذارید مقایسهای بکنم. تهران با وسعت ۷۰۰ کیلومترمربع به ازای هر یکهزار نفر ۲۱۴ ماشین دارد، اما لندن با ۳۶۱ کیلومتر مربع ۳۶۵ ماشین، دوبلین با ۴۳۳ کیلومتر ۳۷۷ ماشین و کپنهاگ با ۹۰ کیلومتر مربع وسعت ۲۰۸ ماشین به ازای هر هزار نفر ساکن خود دارند. حتی بخارست با ۲۳۸ کیلومترمربع وسعت، ۱۹۴خودرو به ازای هر هزار نفر دارد. مادرید، لیورپول، پراگ، بوداپست و دهها شهر بزرگ دیگر در دنیا هم همگی با وسعتی به مراتب کمتر از تهران ماشینهای بیشتری را در خود جای داده اند. پس این تصور متداول، که تعداد خودروها در تهران زیاد است را اساسا فراموش کنید.
شاید برخی معتقد باشند، مصرف بنزین خودروهای ایرانی زیاد است. این حرف اگرچه به صورت نسبی غلط نیست، اما آنقدرها که جدی گرفته میشود، اثر ندارد. زیرا اولا مصرف بنزین خودروهای ایرانی هنگامیکه از کارخانه خارج میشوند، خیلی بیشتر از خودروهای با قیمت متوسط خارجی نیست. این اختلاف در مورد خودروهای با کاربری مشابه، کمتر از ۱۰درصد است. البته در مورد خودروهای دیزلی (که نوع سواریاش در ایران متداول نیست) و خودورهای دوگانهسوز داستان متفاوت است که الان موضوع بحث من نیست. ثانیا مصرف بیشتر بنزین توسط خوروهای با چند سال عمر، بیشتر به علت تنظیم نبودن موتور و کاربراتور و بیتوجهی ایرانیها به اصول نگهداری درست ماشین است. ما از ماشین زیاد و بد استفاده میکنیم و علت اصلی آن پایین بودن هزینه سفر با خودرو شخصی در ایران است که یکی از اصلی ترین مولفههایش قیمت بنزین است. بنزین ارزان باعث شده برایمان مهم نباشد که موتور ماشینمان را مدام سرویس کنیم یا فراموش کنیم که نباید برای خرید دو کیلو میوه، یک ماشین یک تنی را به حرکت انداخت.
mokhaalef.blogfa.com
ارسال نظر