نیروی کار بی‌سواد؛ چالش آمریکا در سال 2030

کارگران آمریکایی در سال ۲۰۳۰ کم‌سوادتر از امروز خواهند بود. دلیل آن هم این است که اکثر اعضای نسل انفجار جمعیت در حال بازنشسته شدن هستند و یا بازنشسته شده‌اند و موج عظیمی از مهاجران با تحصیلات کمتر وارد نیروی کار آمریکا می‌شوند. سیر نزولی مهارت‌های خواندن و ریاضیات هم نشان از این دارد که چالش بزرگی برای دانش‌آموختگان و سیاست‌گذاران در آینده بروز خواهد کرد. گزارش جدیدی که به‌تازگی از سوی مرکز خدمات آزمون تحصیلات آمریکا منتشر شده حاکی از این است که اگر آمریکا موفق به ایجاد تغییر در این وضعیت و تغییر این روند نشود، نیروی کار آن در سال‌های آینده دچار مشکل جدی خواهد شد و شکاف بزرگی از نظر مهارتی در این کشور ایجاد می‌شود. از سوی دیگر طبقه متوسط در آمریکا دچار مشکل خواهد شد. مدیر مرکز مطالعات بازار کار آمریکا که خود از استادان دانشگاه بوستون و از نویسندگان این گزارش است در این باره می‌گوید، هیچگاه در صد سال گذشته شرایط نیروی کار از نظر سطح سواد و مهارت به این اندازه وخیم نبوده است. آینده برای ما تیره خواهد بود اگر این شرایط را تغییر ندهیم.

کاهش سطح سواد یکی از روندهای غیرقابل بازگشت حاکم بر بازار کار آمریکا است. روندهای دیگری هم وجود دارد که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. تغییر در بازار کار به گونه‌ای که سواد و مهارت امتیاز چندانی در آن به حساب نمی‌آید، دگرگونی در جدول آماری نفوس در جامعه آمریکا به سود جمعیت رو به رشد اسپانیایی زبان و شکاف رو به رشد و کسل‌کننده درآمدی میان نژادهای مختلف از دیگر روندهای غیرقابل انکار در بازار کار آمریکا در سال‌های اخیر و آینده است. مجموعه‌ای از این عوامل می‌تواند پیامد جدی و تخریب‌کننده‌ای برای بازار کار آمریکا به دنبال داشته باشد. به گونه‌ای که اکنون بعضی کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در آمریکا هشدار می‌دهند که «رویای آمریکایی» ممکن است به کابوس و یا تراژدی آمریکایی تبدیل شود. البته این به آن معنی نیست که آمریکا در معرض خطر فروپاشی قرار دارد و این خطر تهدیدش می‌کند و یا این سناریوی تیره و ناامیدکننده حتما به وقوع خواهد پیوست. بلکه هدف این گزارش آن است که سیاست‌گذاران آمریکایی متوجه احتمال خطر شوند و در الگوهای سیاست‌گذاری خود تغییراتی ایجاد کنند، چرا که این شرایط نه تنها شیوه زندگی بسیاری از آمریکایی‌ها بلکه الگوی دموکراسی را که مبتنی بر طبقه متوسط آ‌گاه و تحصیلکرده است تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

حقیقتی که تاکنون نادیده گرفته می‌شد اما اکنون بیشتر مورد توجه قرار دارد، نیاز رو به کاهش بازار اقتصاد آمریکا به کارگران بدون مهارت و تولیدکننده صرف است. اکنون در بازار آمریکا یافتن شغل برای کارگران کم سواد و بدون مهارت روز به روز مشکل‌تر می‌شود. دلیل این شرایط هم روندهای آمار نفوس است. نسل ازدیاد جمعیت اکنون در حال بازنشسته شدن هستند و جای خود را به کارگران کمتر آموزش‌دیده و بدون مهارت می‌دهند. مجموع دو عامل مهاجرت و رشد جمعیت به این معنا است که سهم جمعیت اسپانیایی زبان آمریکا از ۱۴درصد در سال ۲۰۰۵ به بیش از ۲۰درصد در سال ۲۰۳۰ افزایش خواهد یافت. این درحالی است که بیش از نیمی از مهاجران اسپانیایی زبان حتی دیپلم هم ندارند. بسیاری از مهاجرانی که در سال‌های اخیر به آ‌مریکا رفته‌اند سواد خواندن و سخن گفتن به زبان انگلیسی را ندارند. بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی اکنون در مقالات و نوشته‌های خود به دولت آمریکا توصیه می‌کنند که به جای تعقیب و گریز با آنها و اخراجشان از کشور که با پنهان شدن آنها این کار برای دولت بسیار دشوار می‌شود، به فکر راهی برای وارد کردن این مهاجران به اجتماع و کمک به آنها برای غلبه بر مشکل زبان و کمبود مهارتشان باشند. همچنین این کارشناسان دولت را به یافتن مکانیزم‌هایی برای آموزش نوجوانان و تشویق‌ آنها به ادامه تحصیل توصیه می‌کنند. دو حزب دموکرات و جمهوریخواه به ویژه این روزها و در آستانه انتخابات مهم ریاست‌ جمهوری سال آینده این کشور روی این موضوع تمرکز کرده‌اند و به دنبال ارائه برنامه‌ و سیاست‌های خود در این باره هستند. پیشتر گزارش‌هایی هم درباره کمبود نیروی کار تحصیلکرده و آموزش دیده در آلمان که از قدرت‌های مهم اقتصادی اروپا است منتشر شده بود. به این ترتیب به نظر می‌رسد این مشکل در سال‌های آینده اروپا و آمریکا را فرا بگیرد.