گفت‌وگو با برهانی‌مرند درباره «مرگ فروشنده»
غزال صادقی - «مرگ فروشنده»، «دستفروش» یا «پیشور» از شاخص‌ترین آثار «آرتورمیلر» است که در سال ۱۹۴۸ به تحریر درآمد. «مرگ فروشنده» اثری است که از انسانیت سخن می‌گوید، از تمنیات روانی و درونی آدم‌ها، مجموعه حالاتی که چون گوی در برخورد با چوگان روزگار دستخوش چرخ و پرتاب می‌شوند. نمایش «مرگ فروشنده» نوشته «آرتورمیلر» با بازنویسی و کارگردانی «نادر برهانی‌مرند» در سالن قشقایی بر روی صحنه است و در بیست و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز به صحنه رفت. این در حالی بود که این کارگردان «تهران زیر بال فرشتگان» و «تیغ کهنه» را نیز در پرونده قبلی خود داشته است.
این نمایش حکایت مردی به نام «ویلی‌لومان» است که به دلیل مشکلات روحی و جسمی، دیگر توانایی فروشندگی را ندارد و چون نمی‌تواند در رویای خود خوشبختی را حس کند چاره‌ای به جز خودکشی نمی‌بیند و...
در این نمایش «پیام دهکردی»، «هومن برق‌نورد»، «امیر جعفری»، «ریما رامین‌فر»، «احمد مهران‌فر»، «سیامک صفری»، «فرزین محمدشاه»، «هدایت هاشمی»، «افسانه ماهیان»، «هادی عامل» و «شهره انصاری» به ایفای نقش می‌پردازند.
برهانی‌مرند درباره دلایل انتخاب این متن گفت: «از دوران دانشجویی مجذوب این متن و کاراکتر‌های آن شدم و همیشه در ذهنم دوست داشتم روزی به سراغ این متن بروم. در ابتدای کار تصمیم گرفتم متن را آدابته کنم و به فضای ایرانی برگردانم که تا نیمه‌کار هم انجام شده بود، اما به دلیل ممیزی‌های مختلف که پیش‌بینی می‌کردم، رها کردم.
این نمایش تا فردا در تالار قشقایی به اجرای خود ادامه می‌دهد و به دلیل استقبال از این نمایش در اجرا و جشنواره تئاتر فجر با این کارگردان به گفت‌وگو پرداختیم.
با توجه به اینکه تمام شخصیت‌های داستان دارای هویت آمریکایی هستند تا چه حد نمایش را به فضای ایرانی نزدیک کرده‌اید؟
میلر و آدم‌های داستان او شناسنامه آمریکایی دارند ولی نمونه‌های این افراد در اطراف ما خیلی زیاد شده‌اند و سرنوشت آنها بی‌ربط با روزگار امروز جامعه ما نیست.
با توجه به اینکه متن بازخوانی شده، به نظر خودتان تا چه حد به یک خوانش معقول و قابل دفاع رسیده‌اید؟
کار بسیار سخت و سنگینی بود ما متن میلر را با تمام ویژگی‌های منحصر به فرد ساختار آن فشرده کردیم و به یک خوانش جدید در ساختار رسیدیم که کاملا قابل دفاع است.
کوتاه و فشرده شدن بیش از حد متن ضرری به ساختار کلی نمایش نزده بود؟
نه، اگر قرار بود به متن اصلی وفادار باشیم زمان کار تا چهار ساعت هم طول می‌کشید که این نه در حد حوصله تماشاگران امروزی است و نه در سالن کوچکی که در اختیار داشتیم، قابل اجرا است ولی در کل همان انرژی را از من برد و به زیبایی متن نیز ضرری وارد نشد.
برای جذب تماشاگر در طول نمایش چه کارهایی انجام دادید؟
صرفا برای جذب تماشاگر از شیوه و برنامه‌های خاصی که در بعضی موارد از آنها استفاده می‌کنند ماری انجام ندادم ولی چون به نظر خودم در کارم صداقت داشتم بهترین آمار تماشاگر را این نمایش داشته است و بلیت آن نیز بلافاصله به فروش رسید.
شما با «مرگ فروشنده» در جشنواره تئاتر فجر حضور داشتید و با استقبال نیز روبه‌رو شدید، نظرتان درباره این دوره از جشنواره چیست؟
کارهای زیادی را در جشنواره ندیدم زیرا بیشتر کارها را قبل از اجرای آنها در جشنواره دیده بودم اما درباره کیفیت کارهای ارائه شده باید گفت بسیاری از کارهایی که در جشنواره حضور داشتند، شایستگی این حضور را نداشتند و باید توضیح مناسبی از سوی هیات انتخاب ارائه شود زیرا که هیچ معیار مشخص و روشنی در انتخاب کارها به چشم نمی‌خورد و باعث شد بسیاری از بزرگان و پیشکسوتان تئاتر در این جشنواره حضور نداشته باشند. اما در ارتباط با کار شهرستان باید بگویم که کار آنها به شدت رو به رشد است و با توجه به امکانات کم و محدودیت‌هایی که دارند باید به آنها تبریک گفت.
نظر شما در ارتباط با انتخاب اجراهای بین‌المللی در این دوره چیست؟
تعداد کمی از اجراهای خارجی را دیدم. در بخش بین‌الملل کارهای خیلی ارزشمندی ارائه نشده بود و به نظر من بعضی از کارهای داخلی در اولویت بسیار بالاتری نسبت به آنها قرار دارند.
با توجه به شرایط و سیاست‌های موجود آیا کار شما نیز به جشنواره‌های خارجی دعوت شده یا خیر؟
معیار انتخاب یک سری از کارها برای اجرا در جشنواره‌های خارجی اصلا روشن نیست برای من موفقیت در برابر تماشاگر ایرانی خیلی با اهمیت‌تر از آن است که مورد توجه و تحسین خارجی‌ها باشم و فکر می‌کنم اگر کارم را بلد باشم به راحتی می‌توانم وارد عرصه بین‌المللی نیز بشوم.
با توجه به هزینه‌های این کار، توانستید با اجرای این نمایش و با توجه به استقبال از این نمایش هزینه‌ها را جبران کنید؟
هزینه‌های این کار را خودم شخصا پرداخت کردم و حتی بیشتر تمرین‌های «مرگ فروشنده» را در دفتر خصوصی خودم انجام دادیم و تا اینجا این تئاتر برای ما درآمدزایی نداشته است که البته در اواسط اجرا مبلغی به ما پرداخت شد که آن را نیز میان اعضا پخش کردم.
در حال حاضر چه کاری را برای اجرا در نظر دارید؟
در کار عروسکی به نام شارلوت به کارگردانی همسرم خانم آزاده انصاری همکاری می‌کنم که این کار در اواخر خردادماه بر روی صحنه می‌رود.
ارسال نظر