علی دادپی

تاکید بیش از اندازه رسانه‌های فارسی زبان بر نقش رسانه‌ای و خبررسانی شبکه‌های اطلاعاتی و اینترنت باعث گشته است تا بسیاری از نقش اقتصادی این شبکه‌ها آگاه نباشند. انقلاب واقعی اطلاعاتی - اینترنتی نه رسانه‌ای بلکه اقتصادی است. یک خریدار امروزی را در نظر بگیرید که وارد یکی از شعبه‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای wal-mart می‌شود. در این فروشگاه اقلام مختلف از خواربار شامل میوه، گوشت، مواد بسته بندی شده تا البسه و لوزام خانگی به فروش می‌رسد. تمامی این اقلام دارای یک بارکد هستند و زمانی که خریدار برای پرداخت بهای محصولات مورد نظر خود به صندوقدار مراجعه می‌کند، میزان خرید، نوع کالا و قیمت آن وارد یک مرکز اطلاعاتی می‌گردد. خریدار می‌تواند یا با پرداخت پول نقد، یا با چک بانکی و یا با چک کارت یا کارت اعتباری بهای اقلام مورد نظرش را بپردازد. چنانچه خریدار از یکی از دو شیوه چک و یا کارت اعتباری استفاده نماید ردیف اطلاعات مربوط به شخص او به ردیف اقلام خریداری شده اضافه می‌گردد.

در مرکز اطلاعاتی این فروشگاه زنجیره اطلاعات این دادوستد بسیار پیش افتاده و روزانه شامل حداقل یک صد متغیر خواهد بود از آن جمله: سن خریدار، شغل، میزان درآمد، میزان وام‌های بانکی، میزان اعتبار بانکی، محل زندگی، کدپستی، تعداد فرزندان، مدرک تحصیلی، اقلام خریداری شده، قیمت اقلام خریداری شده، متوسط قیمت اقلام خریداری شده در بازار و یا در فروشگاه‌های رقیب و غیره. بدین ترتیب فروشگاه‌های زنجیره‌ای تمام اطلاعات مورد نظر خود را درباره مشتری ثبت می‌کنند و «آدم خود را می‌شناسند.»

جمع‌آوری اطلاعاتی چنین انبوه که بدون وجود یک زیرساخت شبکه‌ای میسر نخواهد بود در تعیین استراتژی شرکت‌ها و قیمت‌گذاری کالاها نقشی حیاتی بازی می‌کند. شرکتی را در نظر بگیرید که ۱۲۰۰ دستگاه کامپیوتر را برای فروش به قیمت ۸۵۰دلار عرضه کرده باشد، در این قیمت ۱۰۰۰ نفر مایل به خرید این کامپیترها هستند و در نتیجه شرکت مذکور نخواهد توانست دستگاه دیگر را به فروش برساند. بررسی اطلاعات ذخیره شده از مشتریان و خریداران نشان می‌دهد که خریداران گروه سنی ۲۰ تا ۲۵ سال که اقدام به خرید تلویزیون در ۱۲ ماه گذشته کرده اند و یا دانشجو هستند با احتمال بیش از ۷۵درصد مایل به خرید دستگاه کامپیوتری به قیمت ۶۵۰دلار هستند. عرضه کننده مذکور می‌تواند با ارسال کارت‌های تخفیف ۲۰۰ دلاری به‌این افراد آنان را ترغیب به خرید کالای مذکور نماید. به‌این ترتیب شرکت مذکور متضرر نخواهد شد و خریداران مذکور کالای مورد نظر خود را به قیمت مطلوبشان خریداری خواهند کرد.این تنها نمونه‌ای از کاربردهای اقتصادی شبکه‌های اطلاعاتی در افزایش سود آوری و کاهش زیان تولیدکنندگان کالا است. امروزه هزاران شرکت از طریق اینترنت به عرضه کالاهای خود مشغولند. مشتریان صدها شرکت و بانک تجاری از طریق اینترنت صورت‌حساب‌های خود را دریافت می‌کنند‌، هزینه اقلام مورد نظر خود را می‌پردازند و کالاهای مورد نظر خود را می‌یابند. محدود کردن اینترنت به یک رسانه و فراموش کردن کارکردهای اقتصادی آن خطایی نا بخشودنی است. این کارکردها می‌توانند برای هزاران تولیدکننده ‌ایرانی دروازه‌های یک بازار جهانی را بگشایند و کالاهای ایرانی را به خانه‌های اقصاء نقاط جهان منتقل نمایند. اینترنت بسیار جدی تر از وبلاگ‌نویسی و یا تماشای چند دقیقه فیلم با کیفیت بد است.

منبع: Rostak.com