هزینه‌های گرمایش با رادیاتور

مینا صباغی- اولین شخصی که سیستم گرمایش آب‌گرم مرکزی را ابداع کرد «تریواله» سوئدی در سال ۱۷۱۶میلادی بود و در سال ۱۷۷۰ جیمزوات نیز برای اولین بار از رادیاتورهای چند تکه که با بخارآب ‌گرم می‌شد برای گرمایش استفاده کرد. این سیستم گرمایشی تکامل جدی یافت تا آن که در سال ۱۸۳۱ پرکینز سیستم کامل گرمایش با آب‌گرم که مجهز به مخزن انبساط بود را با نام خود ثبت کرد.

کامل‌ترین سیستم گرمایش آب‌گرم که شباهت زیادی با سیستم‌های متداول امروزی نیز دارد در سال ۱۸۳۳ توسط مهندس انگلیسی به نام پالکو طراحی شد.

از سال ۱۹۵۰ پمپ‌های آبگردان وارد سیستم‌های گرمایشی شد و رویکرد عمومی مردم به استفاده از شوفاژ به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت.

انواع رادیاتور

به طور کلی رادیاتورها به سه دسته پره‌ای، تخته و لوله‌ای تقسیم می‌شوند و از لحاظ جنس نیز دارای انواع فولادی، چدنی و آلومینیومی هستند.

ناگفته نماند که رادیاتورها فقط براساس شکل ظاهری تقسیم‌بندی نمی‌شوند بلکه روش‌ گرمادهی در انواع سطوح آنها نیز متفاوت است.

به نظر می‌رسد رادیاتورهای شوفاژ، امروزه جزو پرکاربردترین تجهیزات گرمایشی در ساختمان‌های عمومی و منازل هستند.

شاید بتوان گفت که استفاده از وسایل گرمایشی مانند شوفاژ بیشتر در مناطق بالای شهر و در ساختمان‌های چند واحدی مرسوم‌تر است. البته این را «شمس» یکی از فروشندگان رادیاتور می‌گوید.

به اعتقاد این فروشنده بیشتر منازلی که در مناطق میانی و بالای شهر واقع شده‌اند از این سیستم استفاده می‌کنند.

وی همچنین به تشریح انواع رادیاتورهای موجود در بازار ایران اشاره دارد که در این بین به مارک‌های ایران رادیاتور، گرم‌ساز، تر و پیکال، کریستال و اتمسفر می‌توان اشاره کرد.

شمس کیفیت رادیاتورهای ایرانی را خوب معروفی می‌کند که قابلیت صادرات به دیگر کشور را نیز دارند.

هر چند که استفاده از شوفاژ در حداکثر منازل آپارتمانی موسوم است و تا حدودی نیز نسبت به بخاری فضای کمی را اشغال می‌کند، اما وجود پاره‌ای مشکلات و دردسرهای جانبی برخی افراد را مجاب می‌کند که به استفاده از بخاری گازی نیز تمایل نشان دهند.

به غیر از موتورخانه، پمپ و دستگاه‌های مرکزی سیستم شوفاژ، قیمتی که برای هر پره از رادیاتور مشخص شده تا حدودی ثابت و مشخص است. به گفته شمس قیمت رادیاتورهای واقع در هر واحد آپارتمانی تقریبا براساس متراژ واحد مسکونی و تعداد پره‌های در نظر گرفته برای هر رادیاتور است. وی قیمت هر پره از رادیاتور رابسته به نوع و جنس آن اینگونه بیان می‌کند، قیمت هرپره معمولی ۷هزار تومان، قیمت پره با جنس ارزان‌تر (کریستال) ۳هزار و ۴۰۰تومان و هر پره ایران‌رادیاتور ۹هزار تومان است.

به اعتقاد وی افرادی که در زمینه ساختمان‌سازی فعالیت می‌کنند به استفاده از رادیاتورهای ۷هزار تومانی تمایل بیشتری نشان می‌دهد. چرا که برای آنها مقرون به صرفه‌تر است.

طالبی دیگر فروشنده انواع رادیاتورهای مناسب ساختمان‌های مسکونی و تجاری می‌گوید: «برای هر یک مترمربع فضا یک پره معمولی مناسب است که به طور تقریبی برای یک فضای ۵۰ متری حدود ۴۰عدد پره تخمین زده می‌شود که هزینه‌ای معادل ۳۰۰ تا ۳۵۰هزار تومان البته با احتساب شیرآلات را شامل می‌شود.

طالبی به افزایش قیمت رادیاتورها اشاره می‌کند و می‌گوید: «قیمت انواع رادیاتورهای مسکونی و تجاری در سال جدید افزایش نسبی داشته است که به‌طور میانگین هر پره یک‌هزار و ۵۰۰تا یک‌هزار و ۶۰۰تومان افزایش قیمت داشته است. وی افزایش قیمت فلز به ویژه آلومینیوم را یکی از دلایل اصلی این موضوع اعلام می‌کند.

طالبی رادیاتورهای مناسب اماکن عمومی، مدارس و ادارات را فولادی و چدنی و رادیاتورهای مناسب منازل را آلومینیومی می‌داند و معتقد است، رادیاتورهای آلومینیومی حدود ۱۰-۱۵سال است، رواج یافته‌اند و علت آن نیز ظرافت و زیبایی ظاهری آنها است.

وی همچنین به استفاده حداکثر از توان گرمای رادیاتور اشاره می‌کند و می‌گوید: «باید رادیاتور را نزدیک به دیوار و زیر پنجره نصب کرد و حداقل فاصله رادیاتور از جداره‌های ساختمان از دیوار باید ۵۰میلی‌متر و از کف اتاق حداقل ۱۰۰میلی‌متر باشد. در این صورت هیچ افت توانی پدید نخواهد آمد و اگر در مکان‌هایی مانند زیر تاقچه، زیر پنجره و داخل کابین یا پشت پرده نصب شود افت توان خواهد داشت. همچنین اگر از یک ورقه برای پوشش رادیاتور استفاده شود افت توان ممکن است به ۱۵درصد برسد.

شوفاژخانه‌های پردردسر

جدای از راحتی که در استفاده از شوفاژ وجود دارد بعضی دردسرهای همیشگی مثل سوختن مشعل، چکه‌زدن منبع و هزار و یک مورد از بلاهای موتورخانه‌ای مخصوص شوفاژ‌خانه‌ها است که گریبانگیر ساکنین واحدهای مسکونی می‌شوند.

البته به غیر از این موارد سرویس و ساماندهی سالانه موتورخانه‌ها بحث دیگری است که هر پاییز و زمستان هزینه‌های خود را می‌طلبد که البته این موضوع از طریق دریافت هزینه شارژ بیشتر از واحدهای مسکونی جبران می‌شود.

به گفته طهماسبی یکی از تعمیر و سرویس‌کاران، هزینه‌ای که برای تعویض یک مشعل سوخته شده در شوفاژخانه می‌توان در نظر گرفت حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰هزار تومان است و اما سرویس سالانه نیز به مبلغی حدود ۲۵ تا ۳۰هزار تومان نیاز دارد. همچنین هزینه روغن‌کاری و... حدود ۱۵ تا ۲۵هزار تومان تخمین زده می‌شود.