خالق پرکار ملودی های ماندگار در انتظار

رسول ترابی - شاید مهم‌ترین خبر این روزهای جامعه موسیقی طی چند روز گذشته، خارج شدن وضعیت جسمانی بابک بیات از حالت کمایی که دو روز گرفتار آن بود و بهبودی نسبی حالش و مساعد شدن اوضاعش برای انتقال به بخش مراقبت‌های عمومی بود. عکس: ایرنا

پلان اول: فلاش‌بک به گذشته بابک بیات، آهنگساز و تنظیم‌کننده، نام‌آشنایی است که حق بسیاری بر گردن جامعه موسیقی مردمی و پاپ-کلاسیک دارد.

او دیپلم ریاضی‌فیزیک دارد ولی به دلیل علاقه‌ شدیدش به موسیقی همزمان با تحصیلش در کلاس‌های آزاد و شبانه هنرستان عالی موسیقی شرکت کرد و دوره آن را با موفقیت به اتمام رساند، او دوره نت‌خوانی و تئوری موسیقی و سلفژ را هم نزد میلاد کیایی، آموزش دید و اولین کار رسمی و حرفه‌ای‌اش را در سن ۱۶سالگی در استودیو ال‌کوردوبس ضبط کرد.

او به دلیل درک بالایش از فضای فیلم‌ها توانست خود را به عنوان یکی از مطرح‌ترین و کاربلدترین آهنگسازان فیلم و متن‌های سینمایی مطرح کند که نتیجه‌اش آهنگسازی حدود هشتاد فیلم سینمایی در کارنامه هنری او است.

اولین فیلمی که او برایش کار آهنگسازی را انجام داد و همزمان ترانه‌اش نیز معروف شد و بر سر زبان‌ها افتاد، موسیقی متن فیلم «مراد برقی و هفت‌دخترون» بود.

اما جدا از موسیقی فیلم، عمده شهرت بابک بیات در معرفی خوانندگان معترض و موسیقی اعتراضی و سیاه در فضای سیاسی قبل از انقلاب بود.

او به همراه ایرج جنتی عطایی، ترانه‌سرایی که علاوه بر دوستی از دوران کودکی، ترانه‌سرای موفق‌ترین آهنگ‌های او نیز بود، گروهی را تشکیل داده بود که در کنار مثلث هنری فرهاد، منفردزاده و قنبری و گاه در روبه‌روی هم قرار می‌گرفتند که منجر به خلق بسیاری از ملودی‌های ماندگار و اعتراضی، اجتماعی دوران پیش از انقلاب موسیقی مردمی این سرزمین گردید. بابک بیات از معدود ملودی و آهنگ سازانی است که ماندگاران عرصه تنظیم، خواهان همکاری با او بودند و ملودی‌های او را برای تنظیم می‌پذیرفتند. به غیر از خودش که گاهی تنظیم ملودی‌هایش را هم بر عهده می‌گرفت بزرگانی مثل واروژان، آندرانیک و محمد اوشال، کارهای آهنگسازی شده او را تنظیم می‌کردند.

آهنگ‌هایی همچون «سایه»، «یک نفر یه روز می‌آد»، و... حاصل این همکاری‌ها است. بابک بیات از معدود آهنگسازان، تنظیم کنندگان و هنرمندان جامعه موسیقی مردمی بود که بعد از انقلاب ترجیح داد در کشور بماند و در داخل به ادامه زندگی هنری‌اش بپردازد. نتیجه این تفکر، او را به پرکارترین سازنده موسیقی فیلم سینمایی و گاه سریال‌های تلویزیونی تبدیل کرد.

موسیقی متن و تیتراژ فیلم و سریال‌هایی مثل سلطان و شبان، شب‌دهم، شکار، مرگ یزدگرد، شاید وقتی دیگر، سام و نرگس، مرسدس، دست‌های آلوده و... در کنار معرفی خوانندگانی همچون نیما مسیحا، حمید عالمی و... از دیگر فعالیت‌های بعد از انقلاب او است.

پلان دوم: وضعیت امروز

بابک بیات این روزها چندان حال و روز خوشی ندارد. بیماری مزمن کبدی او، تمامی تاب و توان جسمی و روحی را از او گرفته است.

به نظر می‌رسد خانواده بیات این سال‌ها بسیار درگیر و پنجه در پنجه با مرگ به سر برده‌اند. سال‌ها قبل بود که مانی یکی از سه فرزند پسر او، بعد از سال‌ها بیماری سرطان خون، بالاخره تسلیم مرگ شد و جانش را از دست داد.

این حادثه تاثیر بسیار بدی در وضعیت روحی و روانی بابک بیات گذاشت و او را تا افسردگی شدید پیش برد. او بعدها نام مانی را یعنی فرزندی که بسیار دوستش می‌داشت و هنوز می‌‌دارد بر روی یکی از خوانندگانی که مطرحش کرد گذاشت.

خواننده‌ای که این روزها و روزهای گذشته، به دیدار استاد در بیمارستان ایرانمهر نرفته است و سراغی از او نمی‌گیرد و این موضوع دلگیری خانواده‌اش را به همراه داشته است، بعد از درگذشت مانی، بامداد دیگر فرزند دو قلوی او که برای گذراندن تعطیلات دانشگاهی از کانادا به ایران آمده بود، تصادف بسیار شدیدی کرد و یک ماه در کما به سر می‌برد و حال و روز وخیمی داشت، که این روزها با گذشت حدود دو سال از آن روزها، وضعیت بسیار مساعد و بهتری را نسبت به گذشته دارد. اما تازه‌ترین مورد، وخامت هر روزه حال بابک بیات است. در چند ماه اخیر او بارها در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان تحت درمان قرار گرفته، در آخرین بار با بدتر شدن حال او و به کما رفتنش، پزشکان عمل پیوند کبد را هرچه سریع‌تر برای حفاظت از جان او ضروری دانستند. عملی که به گفته پزشکان متخصص هزینه‌ای حدود ۶۰میلیون تومان را در پی خواهد داشت.

علاوه بر آن هزینه هر روز حضور و نگهداری از بابک بیات در بخش ICU بیمارستان ایرانمهر رقمی در حدود چهارصد و پنجاه هزار تومان است. قبل از وخامت حال بابک بیات گفته می‌شد که او را برای پیوند کبد به کانادا انتقال خواهند داد تا علاوه بر خدمات پیشرفته‌ پزشکی از شرایط سیتی‌زن بودن کانادا و بیمه‌اش که هزینه عمل را تا صفر می‌رساند، استفاده کند که با بدترشدن حال او این موضوع منتفی شد و قرار شد، عمل هرچه سریع‌تر در بیمارستانی مخصوص عمل‌های پیوند کبد در شهر شیراز انجام گیرد.

پرداخت رقمی در حدود ۶۰میلیون تومان به نظر نمی‌رسد که موضوعی راحت از نظر تهیه چنین مبلغی برای خانواده‌اش باشد. در صحبت‌های اولیه دوستان و خانواده‌اش موضوع برگزاری کنسرت‌های خیریه با حضور خوانندگان و دوستداران او مطرح شده است، موضوعی که کمک و حمایت وزارت ارشاد را می‌طلبد، ضمن اینکه نهادهایی مثل خانه موسیقی و هنرمندان نیز می‌توانند در انجام این عمل، خانواده او را کمک حال باشند و خود را از جلسات و سخنان کلیشه‌ای دور کند. به نظر می‌رسد شصت سال سن برای از دست دادن هنرمند بزرگی مثل بابک بیات با پتانسیلی که دارد بسیار زود باشد.