دیروز نفت وست تگزاس بیش‌از ۲دلار و نفت برنت دریای شمال ۳دلار در هر بشکه ارزان شدند تا این ذهنیت که بازارهای نفتی برای سقوط آزاد آماده می‌شوند، بیش از پیش تقویت شود. دنیای اقتصاد، رهام وزیری: یک هفته پیش زمانی که پس از ماه‌ها انتظار کشورهای واردکننده نفت، بهای جهانی این کالای استراتژیک به کمتر از ۶۰دلار رسید، بسیاری این اتفاق را زودگذر عنوان کردند. تدبیر برخی از کشورهای عضو اوپک در کاهش سهمیه تولید خود باعث شد تا این پیش‌بینی درست از کار دربیاید و قیمت نفت تنها یک روز پایین ۶۰دلار به سر ببرد. دیروز یک بار دیگر این اتفاق تکرار شد و قیمت نفت به پایین ۶۰دلار سقوط کرد. اما این بار کاهش قیمت‌های نفت وست تگزاس و برنت به حدی بوده است که اکثر تحلیلگران عقیده دارند روند کاهش قیمت نفت‌خام باز هم ادامه پیدا خواهد کرد و در این میان کشورهای عضو اوپک بیشترین زیان را خواهند دید. دیروز نفت وست تگزاس نزدیک به ۲دلار و نفت برنت دریای شمال ۳دلار در هر بشکه ارزان شدند تا این ذهنیت که بازارهای نفتی برای سقوط آزاد آماده می‌شوند، بیش از پیش تقویت شود. طی چند هفته اخیر برخی کارشناسان و تعدادی از مقامات نفتی جهان چند بار از نفت ۴۰دلاری صحبت کرده‌اند و این موضوع نشان می‌دهد که رسیدن به این قیمت چندان هم دست نیافتنی نیست. از روز ۱۴ جولای که قیمت نفت به رکورد بی‌سابقه ۴۰/۷۸دلار در هر بشکه رسید تاکنون، این کالای ارزشمند ۲۵درصد از ارزش خود را از دست داده است. این برای کشورهای تولیدکننده نفت به هیچ عنوان امر مطلوبی نیست. یکی از تحلیلگران بازار نفت در لندن به خبرنگار رویتر گفت: اکنون نفت فراوان و ذخیره‌های خیلی خوبی در بازار وجود دارد. خریداران نگران کاهش عرضه یا افزایش ناگهانی تقاضا نیستند. برآوردهای اولیه حاکی از آن است که بازار نفت می‌تواند تا روزانه یک‌میلیون تقاضای ناگهانی را هم جذب کند و این مساله در ۸ماه گذشته بی‌سابقه بوده است. این تحلیلگر در پاسخ به دلایل کاهش تقاضا گفت: اقتصاد جهان اکنون بسیار انعطاف‌پذیر شده است و می‌تواند به راحتی خود را با شرایط جدید وفق دهد. نفت گران شش‌ماه نخست سال باعث شد تا بسیاری از صنایع جهان به خصوص صنایع خودروسازی و کشتیرانی و حمل‌ونقل آسیب ببینند. ایالات متحده در راس کشورهایی بود که از نفت گران خسارت دیدند. به این ترتیب این کشورها اقتصاد خود را با شرایط نفت گران همخوانی دادند و توانستند از میزان تقاضای نفت بکاهند. نتیجه اتخاذ این سیاست این شد که ما اکنون با حجم زیادی از مازاد تولید در بازار نفت روبه‌رو هستیم.

اما آنتونی نونان، تحلیلگر ارشد نفت در این مورد به سی‌ان‌ان گفت: شرایط تقاضا تفاوت چندانی نکرده است و همچنان میزان مصرف روزانه در سطح ۸۰ میلیون بشکه قرار دارد، آنچه تغییر پیدا کرده است وضعیت عرضه نفت به بازار‌های جهانی است. به دنبال افزایش قیمت‌ها که از ماه مارس گذشته شروع شد، رقابتی جدی بین کشور‌های نفتی برای عرضه نفت بیشتر به بازار‌های جهانی آغاز شد. افزایش روزافزون نفت، عرضه نفت را برای کشور‌هایی که تاکنون استخراج نفت در آنها سودی نداشته است، به تجارتی سودآور تبدیل کرد. به این ترتیب مسابقه تولید نفت بین کشور‌های دارای ذخایر زیرزمینی نفت‌خام آغاز شد. سودآوری این کسب‌وکار به آنجا رسید که کشور‌هایی نظیر چاد هم که تاکنون صادرات نفت نداشتند، به این جمع پیوستند.

رقابت استخراج نفت به حدی افزایش پیدا کرد که در ماه جولای میزان تولید نفت‌خام روسیه از عربستان هم پیشی گرفت و این کشور را پس از سال‌ها به مکان دوم جدول بزرگ‌ترین تولیدکنندگان راند. این رقابت اکنون اثر خود را نشان می‌دهد و بازارها با عرضه مازاد فراوان روبه‌رو شده‌اند. این موضوع باعث شده است تا کشور‌هایی همچون ایالات‌متحده به سرعت برمیزان ذخایر استراتژیک خود اضافه کنند که این امر در نهایت کاهش ذخایر نفت‌خام را به دنبال خواهد داشت. این تحلیلگر در پایان گفت: بازار نفت یک بازار بیش از حد روانی است و در بسیاری مواقع میزان اطمینان مصرف‌کنندگان به بازار است که قیمت‌ها را مشخص می‌کند. اکنون مصرف‌کنندگان به بازار اعتماد زیادی پیدا کرده‌اند.

یکی دیگر از تحلیلگران نیز عقیده دارد میزان کاهش سهمیه اوپک آن قدر نبوده که بر بازار اثر بگذارد و باعث کاهش عرضه و در نهایت افزایش قیمت‌ها شود. به دنبال کاهش قیمت‌ها قیمت سبد نفتی اوپک به ۸۱/۵۴دلار در هر بشکه رسید. با سقوط قیمت نفت اوپک به کمتر از ۵۵دلار، ادموند داکورو، رییس دوره‌ای اوپک و وزیر نفت نیجریه مجبور شد از اعضای سازمان متبوعش بخواهد نفت بیشتری را از سهمیه روزانه تولید خود کم کنند.نیجریه و ونزوئلا از روز اول اکتبر مجموعا ۱۷۰هزار بشکه از تولید خود را کاسته‌اند و رییس اوپک از دیگر اعضا درخواست کرده است تا از رفتار این کشور‌ها پیروی کنند.همچنین برخی تحلیلگران کاهش قیمت نفت را به دلیل رسیدن به پایان فصل توفان‌ها در آمریکا عنوان کرده‌اند. امسال برای اولین‌بار از سال ۲۰۰۰ تاکنون هیچ‌توفان مخربی با تاسیسات نفتی ایالات‌متحده برخورد نکرده است.براین اساس قیمت هر بشکه نفت‌خام وست‌تگزاس اینترمدیت، دیروز در بورس نیویورک به رقم ۲۰/۵۸دلار در هر بشکه رسید و نفت برنت دریای شمال نیز در بورس لندن به قیمت بشکه‌ای ۷۸/۵۷دلار معامله شد.