گفت و گوی «دنیای اقتصاد» با فرحناز قندفروش، مشاور وزیر کشور
نمایشگاه مد و لباس زنان ایران بین‌المللی می‌شود
نمایشگاهی که برای نخستین بار در آن مانتو در کنار چادر به عنوان حجاب برتر ایرانی به زنان ایران‌زمین معرفی شد.
نمایشگاهی که برای نخستین بار در آن مانتو در کنار چادر به عنوان حجاب برتر ایرانی به زنان ایران‌زمین معرفی شد.
عکس: دنیای اقتصاد
گفت‌وگو با فرحناز قندفروش، مشاور وزیر کشور
نمایشگاه مد لباس زنان ایرانی بین‌المللی می‌شود
علیرضا باغانی
بیش از آنکه به زنان و مشکلات آنان فکر کند به خانواده می‌اندیشد. خودش می‌گوید مهمترین دغدغه‌اش نقش زنان در خانواده است. «فرحناز قندفروش» که دو ماه بعد از روی کار آمدن دولت نهم، به طبقه هجدهم وزارت کشور رفت تا در گروه مشاوران مصطفی پورمحمدی وزیر کشور در سمت مشاور در امور خانواده فعالیت خود را شروع کند، ظرف کمتر از 40روز به استانداری تهران دعوت شد تا با حفظ سمت، امور زنان بالاترین نهاد اجرایی استان را برعهده گیرد. از وی به عنوان سردسته طرح مد و لباس که این روزها در مجلس مطرح است، یاد می‌شود. قندفروش با پافشاری خود بر طرح تنوع لباس زنان ایرانی توانست چند ماه پیش نمایشگاه زنان سرزمین من را در تهران برپا کند. نمایشگاهی که برای نخستین بار در آن مانتو در کنار چادر به عنوان حجاب برتر ایرانی به زنان ایران‌زمین معرفی شد. وی که همسر «عبدالحمید ثمره هاشمی»، معاون کنونی وزیر صنایع و معادن و مدیرکل سابق امور استان‌های صدا و سیما است، در برگزاری نمایشگاه زنان سرزمین من، با این شایعه مواجه شد که مجوز برگزاری نمایشگاه از سوی «مجتبی ثمره هاشمی»، مشاور ارشد رییس‌جمهور صادر شده است، اما خود او در این گفت‌وگو این شایعه را
غیرواقعی می‌داند و می‌گوید: مجری نمایشگاه استانداری بوده است و استانداری هم نیازی به مجوز ندارد. قندفروش اصالتا آذربایجانی است و زمانی در آذربایجان یکی از زنان فعال در زمینه کمک به جبهه‌های دفاع مقدس بود.
از خودتان بگویید.
دوازده سال سابقه کار در صداوسیما دارم که بخش اعظم این سابقه مربوط به برنامه‌سازی است. ابتدا در رادیو و بعد هم در تلویزیون بودم. بیشتر در بخش جوان و نوجوان فعالیت کردم. ۲ سال مدیر تولید باشگاه خبرنگاران جوان بودم و ۹ سال در بخش‌های مختلف عنوان مشاور امور بانوان در کنار کار خودم داشتم. حکم مشاور امور بانوان از آقای رحمانی داشتم. سال گذشته با حکم وزیرکشور به عنوان مشاور در امور خانواده مشغول به کار شدم. در سال گذشته با حفظ سمت با دعوت استاندار تهران به عنوان مشاور امور زنان استانداری انتخاب شدم. با توجه به گستردگی استان تهران و جمعیت بسیار زیاد این استان و قرار گرفتن پایتخت در این استان، در حال حاضر اغلب فعالیت من در استانداری متمرکز است. در کنار این کار مسوولیتم در وزارت کشور را به عهده دارم و به آن هم می‌پردازم.
مهمترین اقداماتی که در طول این دوره فعالیت در استانداری توانسته‌اید انجام دهید چه بوده است؟
حوزه کاری من در استانداری کار اجرایی است. سال قبل من از کارهایی که به نام زنان و به کام دیگران انجام می‌شد واقعا خسته شده بودم. معضلات و مشکلات آزاردهنده بود. ما کمی‌ها و کاستی‌های حوزه زنان را به‌خوبی می‌شناسیم و به پتانسیل عظیم نهفته در زنان اعتقاد داریم که نادیده گرفته شده است. این‌ها همه جزو دغدغه‌های من هنگام پذیرش مسوولیت بود. در آن هنگام از خدا خواستم که از شعار دور شوم و وارد حوزه عمل شوم. مسائل عینی جامعه زنان مدنظر من بود و نمی‌خواستم در یک اتاق شیشه‌ای بنشینم و برای زنان تصمیم‌گیری کنم بدون اینکه صدای آنان را بشنوم. وارد کار شدیم و با بخش‌های مختلف همکاری کردیم و به استان‌های مختلف سفر کردیم. ضمن این که ما باید تابع سیاست‌های دولت محترم جمهوری اسلامی در زمینه زنان باشیم.
بالاخره اولویت‌هایی هم در کمیته امور خانواده و زنان نهاد ریاست‌جمهوری برای ما در نظر گرفتند که مهمترین آنها تحکیم بنیان خانواده و تقویت توانمندی‌های زنان است.
برای ارتقای توانمندی‌های زنان دوره‌های آموزشی در نظر گرفتیم تا توان زنان در بخش اشتغال را بالا ببریم. اشتغال را هم به عنوان یکی از اولویت‌های دفتر مشخص کردیم. ما کارشناسی اشتغال نداشتیم که این کارشناسی را هم بنده ایجاد کردم. وقتی بحث بنگاه‌های زود بازده مطرح شد از طرف سازمان اشتغال برای اولین بار تسهیلاتی به نام کمیته امور بانوان و جوانان به ما اختصاص داده شد. ما هم در این زمینه بسیار فعالیت کردیم. سقف هزینه را هم در سال ۸۵ برای ما برداشتند و اعلام کردند هر چقدر که حوزه بانوان بتواند جذب هزینه کند می‌تواند فعالیت داشته باشد. نکته بسیار مثبتی بود که رخ داد. کارشناس‌های ما پیشنهادهای اشتغال برای تعاونی‌ها و بنگاه‌ها را با توجه به اطلاعات قبلی و سیاست‌های دولت در این زمینه بررسی می‌کند. طرح‌های غیرقابل اجرا را برمی‌گرداند و تقاضا می‌کند تا توجیهات اقتصادی طرح مدنظر گرفته شود تا طرح اجرایی شود. خوشبختانه ما توانستیم خوب وارد شویم و خوب عمل کنیم. انتظار داریم هرچه زمان می‌گذرد بتوانیم تعداد تعاونی‌های زنان و بنگاه‌های زود بازده را افزایش دهیم. براساس تقاضاهایی که از استاندار تهران داشتیم خواستیم که بحث‌های
اشتغالزایی زنان را مورد حمایت قرار دهند. قوانینی که در این مورد اجرا می‌شود برای زنان کمی سخت‌گیرانه است. بحث سهم آورده‌ای که زنان باید برای شروع کار داشته باشند، بحث سند ملکی، یا ضامنی که باید داشته باشند یا محلی که باید از قبل اجاره کنند یا مالک آنجا باشند، ازجمله مشکلات و سختی‌هایی است که در راه استفاده زنان از تسهیلات اشتغالزایی وجود دارد. خوشبختانه بعضی از مسائل حل شده مثلا تعاونی‌هایی که بیش از ۷۰درصد از اعضای آن بانوان باشند از سهم آورده معاف می‌شوند. در مورد جانبازان و ایثاگران هم مشابه این قانون وجود دارد.
این قانون با پیگیری‌های شما در این یک سال به تصویب رسید؟
نه. این قانون به صورت موخره مصوب دولت بود و از قبل وجود داشت با پیگیری‌های ما ابلاغ و اجرایی شد. سازمان‌های مربوط با این ابلاغیه متوجه معافیت از سهم آورده برای تعاونی‌هایی با بیش از ۷۰درصد عضو زن شدند. هم‌اکنون هم ما در حال پیگیری هستیم تا بانوان بتوانند به طور مستقیم از وام‌های خود اشتغالی برای طرح‌های خانگی خود استفاده کنند. در تهران ما حدود ۶۰ کانون فرهنگی بانوان داریم.
اما در شهرستان‌ها با کمبود این مراکز مواجه هستیم و جایی برای فعالیت فرهنگی هنری بانوان در بسیاری از شهرستان‌ها وجود ندارد. اولویت دوم ما تقویت مراکز و کانون‌های فرهنگی بانوان است. در بحث اشتغال کار آموزش بسیار مهم است. در این کانون‌ها ما آموزش برای شغل‌ها را ارائه می‌دهیم تا قبل از ورود به مشاغل مختلف آموزش‌های لازم توسط بانوان کسب شده باشد و بانوان بتوانند با تشکیل گروه‌هایی براساس توانمندی‌ها و خلاقیت‌های خود بتوانند کارآفرینی انجام دهند. بحث تقویت کانون‌های فرهنگی بانوان در شهرستان‌های استان تهران و به تبع آن آماده‌سازی زنان برای اشتغال در این کانون‌ها از مواردی است که ما به طور جدی پیگیری کردیم. با توجه به تغییر رویکرد دولت در سیاست‌های مربوط به حوزه زنان، ما حدود دویست طرح پژوهشی به گروه پژوهش ارائه کردیم که تصویب شد و در حال اجرا شدن است. طرح کتاب خانواده سالم را ارائه دادیم که هم‌اکنون در حال تدوین و تهیه است. علاوه بر آن بحث ورزش را بسیار جدی پیگیری می‌کنیم. من خودم عضو هیات رییسه فدراسیون ایروبیک و ورزش‌های آمادگی جسمانی هستم که این کار در زمینه توسعه ورزش بانوان به ما کمک می‌کند. درصدد هستیم تا
با کمک‌هایی که از فدراسیون می‌گیریم دسترسی آسان بانوان به مراکز ورزشی را فراهم کنیم. در حوزه مسائل فرهنگی زنان، ضروری دانستیم که دخالت کنیم. اولویت‌هایی را برای عرضه توانمندی‌های بانوان در نظر گرفتیم. یعنی ما در کنار ارتقای سطح توانمندی بانوان به عرضه و ارائه این توانمندی‌ها هم توجه کردیم و معرفی این توانمندی‌ها را جزو اولویت‌ها در نظر گرفتیم. در این چند ماهه‌ای که من این مسوولیت را پذیرفته‌ام، طرحی را برای گروه بانوان و جوانان بردم مبنی بر این که ما بتوانیم در حوزه‌های مختلف توانمندی بانوان را نشان دهیم. این طرح مورد موافقت قرار گرفت و تصویب شد و قرار شد این کار انجام بگیرد. دوستان علاقه داشتند که برای میلاد حضرت فاطمه زهرا (س)، جشنواره‌ای را برگزار کنیم. با توجه به مدت زمان کمی که ما در اختیار داشتیم، به طراحی لباس بانوان توجه کردیم. طراحی لباس توسط خانم‌ها و بانوان ایرانی بسیار مهجور و غریب بود. ما سعی کردیم برای طراحی پوشش مناسب زن ایرانی این چنین جشنواره‌ای بر پا کنیم. طرح به تصویب کار گروه و تایید آقای استاندار رسید. ما از نیمه دوم اردیبهشت ماه به طور اجرایی وارد این کار شدیم که منتهی به برگزاری
جشنواره‌ای با نام زنان سرزمین من، در تیر ماه شد.
نگاه دولت نسبت به امور زنان چه تفاوت‌هایی با دولت‌های قبل دارد؟
من فکر می‌کنم که بحث‌های مربوط از قالب شعار و مباحث نظری خارج شده و به حوزه عمل وارد شده است. من قبلا هم در مسائل حوزه بانوان مسوولیت داشتم قبلا بحث‌های نظری مثل تغییر نگاه جنسیتی مطرح بود یا مباحثی از این قبیل، اما ما عقیده داشتیم که تنها با آموزش زنان به این چنین نگرشی نخواهیم رسید. این آموزش‌ها باید هم برای زنان و هم برای مردان باشد. قبلا آموزش‌ها به این نحو بود که زنان را جمع می‌کردند و بحث حقوق زنان را آموزش می‌دادند. این کار باعث تعارض و تقابل و گاهی‌اوقات باعث کشمکش در خانواده می‌شد. این بحث‌ها ضروری است اما باید ساز و کارهای جدیدی استفاده شود تا آموزش‌ها همگانی گردد. وقتی می‌خواهیم حقوق دختر یک خانواده را به او آموزش دهیم، پدر خانواده و پسر خانواده هم باید به این حقوق آشنا شوند. قبلا ما فقط این حقوق را به بانوان آموزش می‌دادیم توقع آنان را بالا می‌بردیم، تحمل آنها را پایین می‌آوردیم که متاسفانه باعث بروز تقابل و کشمکش در خانواده می‌شد. اکنون ما در پی آموزش‌های همگانی هستیم. الان می‌گویم که زن در تقابل با مرد نیست، بلکه در کنار مرد است. وقتی که زن را به این صورت برای مرد تعریف کنیم به آشنایی عمیق
خود با زن پی می‌برد. مادرش که از کودکی از او مراقبت کرده خواهرش که همبازی او بوده و همسرش و یا دخترش را بهتر می‌شناسد. مباحثی که ما در استانداری تهران مطرح می‌کنیم بر پایه نگاه به زن از دید مادرمحوری، همسر محوری یا فرزندمحوری است. زن و مرد مکمل یکدیگرند. فرهنگ اسلامی ما در حوزه روابط زن و مرد غنای عاطفی بسیار زیادی دارد و برای خانواده اصالت قائل شده است و زن و مرد را به ندید گرفتن علایق شخصی خود و توجه به مسائل خانواده دعوت کرده است. دولت جدید واقعیات زنان و جامعه اسلامی را مدنظر گرفته است. قبلا زن را از خانواده بیرون می‌کشیدند و به او مسائلی را آموزش می‌دادند بدون اینکه به علقه‌های او توجه کنند، اکنون زن را به عنوان عضوی از خانواده در نظر می‌گیریم و با توجه به این مسائل به او و خانواده آموزش ارائه می‌دهیم.
یعنی می‌توان گفت که با نگاه جدیدی که شما ایجاد کرده‌اید، نگاه فمنیستی در جامعه و دولت جایگاه ندارد؟
- بله. نیازی هم به این نوع نگاه نداریم. فرهنگ غنی اسلامی ما آن قدر توجه به زنان دارد که ما به این‌گونه نگرش‌ها توجهی نداشته باشیم. حدیثی از رسول اکرم (ص) داریم که می‌گوید: «کرامت نمی‌کند به زن و بزرگ نمی‌دارد زن را مگر کسی که خودش هم بزرگ است، و اهانت نمی‌کند به زن مگر کسی که خودش مورد اهانت است». اگر نمی‌دانستیم که گوینده این سخن حضرت رسول (ص) هستند حتما تصور می‌کردیم که یک سخن فمنیستی است. تمامی رفتار ائمه و معصومین با زنان با کرامت و احترام همراه بوده است.
زنان پیامبر گاهی اوقات رفتاری داشتند که اطرافیان نمی‌توانستند تحمل کنند، اما پیامبر اکرم با کرامت و احترام و بردباری این رفتارها را پاسخ می‌دادند. ما اگر به عمق و ژرفای رفتار با زنان در فرهنگ خودمان پی ببریم می‌توانیم در سطح جهان ادعای آموزش رفتار با بانوان را داشته باشیم. اما متاسفانه کج‌سلیقگی‌ها و بی‌اطلاعی برخی افراد و این تصور که آموزش به زنان باعث گرفتن فرصت از مردان می‌شود منجر به دیر رسیدن ما به نگرش فعلی شد. با توجه به دعوت مقام معظم رهبری به نوآوری در عرصه‌های دینی ما هم می‌توانیم بحث زن و نگاه به زن را مطرح کنیم و مفاهیم عمیق خودمان را با زبان امروزی بیان کنیم تا در جوامع جهانی مورد سوال نباشیم.
یکی از مشکلات جامعه بحث زنان و دختران خیابانی است. متاسفانه طرح برخوردهای بسیار بد و نابهنجاری هم با این قضیه مطرح شده است. مثلا خانم عشرت شایق سال گذشته حتی پیشنهاد اعدام زنان خیابانی را هم داده بودند. شما به عنوان یکی از مسوولان دولتی چه دیدگاهی در مورد این مساله دارید؟ چه پیشنهادی برای کنترل و حل این مشکل دارید؟
ببیند مساله هجمه فرهنگی برای ملت ما و نظام جمهوری اسلامی نکته قابل انکاری نیست. بعد از ناکامی استکبار در هجمه نظامی در جنگ تحمیلی و حوزه سیاسی، به حوزه فرهنگی و تهاجم به آن توجه کرد. بحث انفعال و اغفال جوانان را در نظر گرفت. علاوه بر آن مسائل داخلی مثل مشکلات اقتصادی و اشتغال جوانان نیز دخیل هستند. سخت بودن شرایط ازدواج از واقعیات پذیرفته شده جامعه ماست. فقر آتشی است که همه چیز را می‌سوزاند. فقر باعث بروز کفر می‌شود. احادیث ما چنین آموزش‌هایی به ما می‌دهند. اگر ما نظام اقتصادی را اصلاح نکنیم ایمان افراد جامعه دچار تزلزل می‌شود. با توجه به فرهنگ و اعتقادات جامعه ما، پدیده زنان خیابانی ساده و ناشی از یک دلیل خاص نیست. دلایل زیادی باعث بروز این مشکل شده است. پس ما نمی‌توانیم برای رفع این موضوع یک راه‌حل واحد پیش‌بینی کنیم. پیچیدگی این موضوع بسیار زیاد است.
فکر می‌کنید راه‌حلی برای این موضوع وجود دارد؟
به طور یقین وجود دارد. این پدیده قبلا نبوده و حالا ایجاد شده است. باید کار اصولی و کارشناسی صورت گیرد که چرا این پدیده ایجاد شد. ریشه‌یابی صورت گیرد و سپس راه‌حل‌هایی برای آن در نظر گرفته شود. شخص واحدی هم نمی‌تواند ادعا کند که قادر به حل این مساله هست و یا با یک راه‌حل می‌توان این مشکل را برطرف کرد.
من فکر می‌کنم اهل فن بدون وارد شدن به عرصه شعار، با دلسوزی و مشفقانه به بررسی و ارائه راه‌حل بپردازند و با یک شیب ملایم این راه را طی کنند و با یک برنامه بلندمدت به رفع این مشکل اقدام کنند تا در آینده نزدیک ما شاهد نتایج مثبت آن در جامعه باشیم. برخورد هم باید بسیار منطقی باشد. اعدام به طور مسلم راه‌حل مناسب و درستی نیست. وقتی ما در جامعه مشکل اقتصادی داریم، وقتی افراد محقق اعلام می‌کنند که زمانی که برای سوار کردن یک زن خیابانی در خیابان‌ها صرف می‌شود کمتر از پنج دقیقه است، آشکار می‌شود که دامنه این قضیه بسیار گسترده است یعنی ما اگر زنان خیابانی داریم مردانی متمایل به این زنان هم هستند. یعنی فقط با اصلاح زنان، جامعه اصلاح نمی‌شود. تا وقتی این تمایل در مردان وجود دارد ما نمی‌توانیم با اصلاح زنان این پدیده را از بین ببریم. فکر می‌کنیم راه‌حل این پدیده باید بسیار جامع باشد.
در زمینه برپایی نمایشگاه «سرزمین من» و دستاوردهای آن کمی توضیح دهید.
اگر بخواهم به دستاوردها اشاره کنم باید به روند ایجاد و برپایی آن هم به طور مختصر اشاره کنم. در بهمن ماه گذشته طرح این کار را به کار گروه بانوان و جوانان بردیم. فکر کردیم که برای پوشش مناسب زن مسلمان باید از طراحان داخلی استفاده کنیم. بعد از طرح لباس ملی در صداوسیما و سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر تهیه لباس ایرانی در داخل کشور به این فکر افتادیم. مقام معظم رهبری در یک سخنرانی در همدان در این مورد صحبت کردند و گفتند: «البته در این قضیه اشتباه نشود که من با مد و نوگرایی مخالفم. مد و نوگرایی اگر افراطی نباشد مشکلی ندارد. اما مواظب باشید که قبله‌نمای مدگرایی به سمت اروپا و آمریکا نباشد» نظر مقام معظم رهبری این بود که ما خود، محور تحول در این قضیه باشیم. من به دنبال پیگیری همین قضیه بودم که پروژه‌هایی را به طراحان بدهیم و از آنان بخواهیم کارهایی که انجام دادند را ارائه دهند. بعد در مراحل بعدی از آنان کارهای بهتری بخواهیم و با این روند تحول لازم را در زمینه پوشش دنبال کنیم. با توجه به مسوولیت من در رابطه با زنان، من این موضوع را در مورد زنان دنبال کردم. فراخوانی اعلام کردیم و از طراحان خواستیم طرح‌های خود را که
با زمینه‌های ملی و قومی و فرهنگی ارتباط دارد، خلاقیت در آن وجود دارد و لباس‌هایی که بتوانیم به زنان برای پوشیدن در اجتماع پیشنهاد کنیم را ارائه کنند. در همین راستا چادرهایی عرضه کنیم که علاوه بر پوشش مناسب در استفاده راحت باشند. با استقبال بسیاری زیادی هم روبه‌رو شدیم. ما خودمان سراغ دانشگاه‌ها رفتیم، طراحان زیادی هم با توجه به فراخوان با ما تماس گرفتند. طرح‌های زیادی دریافت کردیم که بلافاصله مورد داوری قرار می‌گرفتند. در این کار حمایت زیادی هم از طراحان کردیم حتی دانشجوهایی که طرح‌های خوبی داشتند، اما قادر به پرداخت هزینه برای خرید پارچه و دوخت آن نبودند را تحت حمایت قرار دادیم و هزینه آنان را تقبل کردیم تا کارشان را انجام دهند. بعد از داوری، یکصد و ده دست مانتو و لباس و 20 چادر جدید برای نمایش لباس انتخاب کردیم.
۵۰ لباس را هم انتخاب کردیم تا در یک بخش از نمایشگاه ارائه شوند. این اتفاق برای اولین بار در ایران رخ داد و ما می‌خواستیم لباس‌های اجتماعی و قابل استفاده در انظار عموم را ارائه کنیم بنابراین اعلام کردیم نمایش زنده لباس داریم که با استقبال خوبی مواجه شد. سعی کردیم از همان روش‌هایی که غرب برای هجمه فرهنگی استفاده کرده برای مقابله با آن هجمه سود ببریم. کار نمایش لباس ما مطابق با استانداردهای غرب بود. یعنی ما سعی کردیم کیفیت کار بسیار بالا باشد و نمایشگاه با همان سبک برگزار شود.
کیفیت کار بالا بود یا شباهت آن به مدل‌های غربی بالا بود؟
کیفیت ارائه بیشتر مطرح بود گرچه شباهت کار هم در نظر گرفته شد.
این‌کار با استقبال زیادی از طرف بازدیدکنندگان روبه‌رو شد و ما در این کار سعی کردیم که کیفیت و طرح لباس‌های ارائه شده خوب باشد و هم این که نوع کار در سطح و کلاس بالایی ارائه شود. بخش‌های خوبی هم داشتیم مثل لباس ایلات و عشایر که بر تن مانکن نشان داده شد. بیست دست لباس استان‌های مختلف بر تن مانکن‌های زنده ارائه شد یعنی دختران جوان لباس‌ها را پوشیده بودند.
استان‌های مختلف شرکت کرده بودند و لباس‌هایشان را ارائه داده بودند. پوشش‌های گوناگون و صنایع خود را نشان دادند. در حدود چهل تا پنجاه غرفه را به صنایع دستی بانوان اختصاص دادیم که حضور این غرفه‌ها کار را زیبا کرده بود. در یک بخش هم تولیدکننده‌ها حضور داشتند. برای نحوه برقراری ارتباط بین بازدیدکنندگان و طراحان لباس، فرم‌هایی تهیه کردیم و در اختیار بازدیدکنندگان قرار دادیم. مردم می‌توانستند با علامت زدن شماره لباس مانکن طراح لباس را پیدا کنند و لباس را سفارش بدهند. به این صورت کار به خوبی پیش‌رفت و استقبال خوبی هم صورت گرفت.
چقدر برای این نمایشگاه هزینه کردید؟
به جز وسایلی که خریداری شده نیاز به خریدن وسایل دیگری هم داریم. چون از سایر استان‌ها از ما دعوت کردند تا در آن جا هم نمایشگاه دایر کنیم و حتی هماهنگی‌هایی با دیگر کشورها برای برپایی نمایشگاه صورت گرفته است. در کل فکر می‌کنم حدود صد میلیون تومان هزینه کردیم.
تمام این هزینه به عهده استانداری بوده است؟
نه، به طور مشارکتی با اداره ارشاد، میراث فرهنگی و گردشگری، سازمان ملی جوانان و شهرداری بوده است.
فکر می‌کنید برگزاری این نمایشگاه چه انعکاسی در جامعه داشته است؟ الان بعد از دو ماه که از برگزاری نمایشگاه گذشته و سر و صدای زیادی هم داشته فکر می‌کنید چند درصد از این لباس‌ها استفاده می‌شود و یا اصولا چند درصد از این لباس‌ها قابل استفاده هستند؟ شنیده‌ها همه حاکی است که مانتویی که به عنوان مانتوی ایرانی پیشنهاد شده قیمت بسیار بالاتری نسبت به مانتوهای معمول بازار دارد؟ آیا نوع پوشش‌های ارائه شده در نمایشگاه از نظر اقتصادی قابل استفاده است!
در مورد انعکاس نمایشگاه اول باید بگویم که ما بحث لباس را یک بحث کاملا فرهنگی می‌دانیم و کسانی که در نمایشگاه شرکت کردند و غرفه گرفتند ما حتی یک ریال از آنها پول نگرفتیم چون رویکرد کار به طور کامل فرهنگی بود. لباس را در حوزه فرهنگی می‌دانیم و می‌خواهیم پویایی موجود در دیگر بخش‌های فرهنگی را در مورد لباس هم داشته باشیم. یعنی باید در این‌کار تکرار داشته باشیم تا در تکرار برگزاری‌ها تنوع هم در لباس‌ها ایجاد گردد. کار فرهنگی کاری نیست که یک شبه انجام شود و پاسخ دهد. ضمن این که در این نمایشگاه ما فقط کارهای داخلی را عرضه کردیم. کارهایی را ارائه کردیم که در داخل طراحی شده بود، چون ادعا داریم که لباس زن ایرانی را باید ایرانی طراحی کند. لباس‌های نمایشگاه هیچ کدام از خارج نبود. یعنی ما ادعای خود را در نمایشگاه ثابت کردیم. ادعای دوم ما این بود که تصوری که از رنگ وجود دارد درست نیست. یعنی رنگ محدودیت شرعی ندارد. این طور نیست که یک مانتوی مشکی خوب باشد اما مانتوهای روشن بد. ممکن است در یک مانتوی مشکی حدود شرعی رعایت نشده باشد. ما در نمایشگاه تابوی رنگ را شکستیم و نشان دادیم که رعایت حدود شرعی در لباس به رنگ آن ارتباطی
ندارد.
سوم، ما برای اولین بار این کار را انجام دادیم و اعلام کردیم که اولین نمایشگاه یعنی نمایشگاه‌های دوم و سوم و ... هم بعد از این برگزار خواهد شد. نکته چهارم این که ما دبیرخانه خوبی داریم تا از کسانی که این کار را در سطح کوچک انجام می‌دهند حمایت کنیم. چون ما این کار را با حمایت دولت و در سطح وسیع انجام دادیم. الان دانشجوهایی هستند که این کار را در نمایشگاه‌های کوچک و خصوصی انجام می‌دهند و از ما دعوت می‌کنند، ما هم می‌رویم و کارها را می‌بینیم. این کارها باعث ایجاد تنوع می‌شود.
یعنی شما به شبکه نمایش لباس خانگی هم راه پیدا کرده‌اید؟
بله. کسانی که کارهایشان در چارچوب تعریف شده ما قرار داشته باشد را سعی می‌کنیم مورد حمایت قرار دهیم. مورد دیگری که باید به آن اشاره کنم و البته اهمیت زیادی هم دارد، این است که نیروی انتظامی در سطح شهر با برخی پوشش‌ها برخورد می‌کرد و مردم می‌گفتند که حالا اگر این لباس را نپوشیم چه لباسی را بپوشیم. ما در دعوتی که از طراحان داشتیم، گفتیم که در تمام لباس‌ها باید حدود شرعی رعایت شود. چون ما ادعا داریم که می‌توان لباس‌های زیبا پوشید که در آنها حدود شرعی رعایت شده و توجه را جلب می‌کند. ما پیشنهاد دادیم که اگر زنان می‌خواهند لباس روشن و زیبا بپوشند می‌توانند این کار را بکنند، ما زیبایی را به همراه حدود شرعی در لباس جمع کردیم. برای اولین‌بار بود که در لباس‌های طراحی شده جذابیت‌های فیزیکی بدن زنان نشان داده نشد و لباس‌های زیبا ارائه شد. طراح‌های لباس هم انگیزه پیدا کردند و فهمیدند که اگر در این راه قدم بردارند دولت از آنان حمایت خواهد کرد و محلی برای نشان دادن کارهای آنها فراهم شده است.
برای برپایی نمایشگاه نیاز به گرفتن مجوز داشتید؟ یا استانداری مجوز را خود صادر کرد؟
بله. برگزارکننده نمایشگاه استانداری بود، استانداری خود بالاترین مقام اجرایی در استان است و برای این نوع کارها نیازی به مجوز ندارد.
در مورد هزینه بهره‌مندی از نمایشگاه هم توضیح دهید که به چه صورت بود؟
یک مورد هم در مورد قیمت لباس باید عرض کنم. در این نمایشگاه ما لباس یا مانتو با 4هزار تومان داشتیم تا مانتویی که با قیمت 60 یا 70 هزار تومان عرضه شد. این لباس‌ها برای اولین‌بار و در سطح کم تولید شده بود به همین خاطر قیمت برخی از آنها بالا بود. اگر این لباس‌ها به تولید انبوه برسد به طور یقین قیمت آن نیز پایین می‌آید.
این امیدی است که داریم. البته ما در نمایشگاه زیاد قصد فروش نداشتیم ولی خواستیم به زنان ایرانی نشان دهیم که در داخل هم می‌توان لباس‌های زیبا طراحی کرد. ما اول باید تنوع لباس را در سطح جامعه ایجاد کنیم که در این گستره وسیع حدود هم رعایت شده باشد.
ما نمی‌توانیم با دو یا سه نوع لباس دایره انتخاب را محدود کنیم و همه را وادار کنیم از آن نوع لباس‌ها بپوشند. این اصلا قابل قبول و منطقی نیست. ما به مسوولان و ضابطان که در زمینه پوشش فعالیت می‌کنند پیشنهاد می‌کنیم که امکان ارائه تنوع را فراهم کنند. اجازه دهند تا در این زمینه زیادتر فعالیت شود. انتخاب لباس مثل انتخاب عطر است، چون وابسته به سلیقه است. اگر ما در انتخاب عطر بتوانیم کسی را مجاب کنیم که تو باید از این نوع عطر استفاده کنی در انتخاب لباس هم خواهیم توانست. برخی از عطرها میگرن و سردرد به دنبال دارد و نمی‌توان کسی را مجبور به استفاده از آن کرد. لباس هم همین‌طور است.
به هر حال امید داریم فتح بابی که در این مورد صورت گرفته حمایت شده و ادامه یابد تا ما علاوه بر داخل بتوانیم صادرات مد در زمینه لباس و حجاب اسلامی داشته باشیم و در داخل هم نیازی به استفاده از مدل‌های خارجی نداشته باشیم.
این حرکت مستمر و دائمی برای عرضه لباس وجود دارد؟
دبیرخانه ما دائمی است. ما جلسه‌ای با وزیر ارشاد داشتیم و مذاکراتی انجام دادیم. آقای وزیر هم از نمایشگاه حمایت کرد و قول‌هایی مبنی بر بین‌المللی کردن جشنواره دادند. یعنی از طراحان و زنان کشور‌های اسلامی برای ارائه طرح‌هایشان دعوت می‌کنیم و تعدادی از طرح‌هایشان را قبول می‌کنیم تا سال بعد با استفاده از همه طرح‌های ارائه شده بتوانیم یک لباس را به عنوان لباس زن مسلمان معرفی کنیم. در صحبت‌هایی که با وزیر ارشاد داشتیم درخواست کردیم محلی برای ارائه طرح‌های لباس در نظر گرفته شود و این کار در سایر استان نیز انجام گیرد که مورد توجه و تایید ایشان قرار گرفت و یکی دیگر از مباحثی که ما به دنبال آن هستیم بحث نظری پوشش و مد لباس است. یعنی در این زمینه گفت‌وگوها و مباحثات انجام پذیرد تا طراحان لباس ما با یک دید روشن وارد کار شوند.
در مورد رابطه طراحان و تولیدکننده‌های بزرگ چه مواردی را در نظر گرفته‌اید؟
در این مورد دو وجه موردنظر بود. یکی اینکه با توجه به سیاست مجلس محترم در مورد مد لباس، وزارت بازرگانی موظف به حمایت از فعالان در این بخش شده است. یکی هم بحث تسهیلات اشتغالزایی است. ما می‌خواهیم تلفیقی از این دو موضوع را برای طراحان لباس به عنوان کمک و حمایت ارائه کنیم. ما گفتیم طراحان لباس و دانشجویانی که مایل هستند در این زمینه فعالیت کنند، گروهی تشکیل دهند و هدف‌هایی را تعریف کنند و ارائه دهند تا ما هم حمایت از آنها داشته باشیم. بدین صورت خود طراحان می‌توانند تولید لباس را هم انجام دهند. ما می‌خواهیم از طریق دبیرخانه، حلقه گمشده بین طراح و تولیدکننده را پرکنیم و طرح‌های تایید شده را به تولیدکننده‌ها عرضه کنیم تا لباس به سرعت به دست مصرف‌کننده برسد.
الان جای لباس‌های عرضه شده در فروشگاه‌ها خالی است و این کار باید هرچه سریع‌تر صورت پذیرد.
بلی، طبق مواردی که در بالا گفتم، این موارد را پیگیری می‌کنیم.
انعکاس خارجی این نمایشگاه در چه حد و چگونه بود؟ در شبکه‌های خارجی آیا موضع‌گیری صورت گرفت؟
خیر، عجیب بود که در شبکه‌های خارجی هیچ موضع‌گیری علیه نمایشگاه نشد. خبرگزاریهای خارجی هم عنوان کردند که تاکنون به زنان می‌گفتند چه لباس‌هایی نپوشند، اما اکنون نمایشگاهی از لباس‌های موردنظر دایر شده است. خبرگزاریهای خارجی از این اتفاق به عنوان تحولی بزرگ در نظام جمهوری اسلامی یاد کردند. به‌رغم اینکه دولت نهم متهم می‌شد که برنامه‌ای در مورد زنان ندارد برای لباس زنان و زیبایی پوشش آنها اهمیت ویژه‌ای قائل شد. انعکاس نمایشگاه در خارج از کشور مثبت بود. آنچه گزارش شد و به اطلاع ما رسید هیچ نکته منفی در بر نداشت. در داخل هم خوشبختانه گزارش منفی به صورتی که قابل توجه باشد، وجود نداشت. اکثرا از ما حمایت و پشتیبانی کردند و خواستند که کار ادامه یابد. فرم‌های نظرسنجی ما هم که بین بازدیدکننده‌ها توزیع شد نشان دهنده آمار بسیار خوبی است. بیش از ۵/۹۸درصد از بازدیدکنندگان از برپایی نمایشگاه رضایت داشتند و خواستار ادامه کار شدند.
آمار بازدیدکننده‌ها چقدر بود؟
یکی از مشکلاتی که متاسفانه با آن روبه‌رو بودیم این بود که با توجه به محدودیت بودجه زیاد بر روی بخش تبلیغات کار نکردیم. دوستانی هم که به ما قول همکاری داده بودند، خوب عمل نکردند مثل سازمان صدا و سیما که ما حتی تیزر هم تهیه کردیم و در اختیار سازمان قرار دادیم که بسیار محدود از هر شبکه و فقط دو بار این تیزر پخش شد. شهرداری قول داد که پوسترهای ما را نصب کند که فقط دو روز آن هم در جاهایی که چندان مناسب نبود این کار را انجام داد. این عوامل باعث شد تبلیغات ما زیاد موثر نباشد، اما کار خودش باعث معرفی خودش شد. چون کار نو و جدید بود. بعد از دو یا سه روز که از شروع نمایشگاه گذشت، استقبال‌ها زیاد شد و در روز‌های آخر ما با هجوم بازدیدکننده‌ها و خبرنگاران داخلی و خارجی روبه‌رو بودیم. تماس مجددی با صداوسیما گرفتیم، هماهنگی صورت دادیم و مبلغی پرداخت کردیم تا تیزر‌ها پخش شود. یعنی در روز‌های آخر آمار بازدیدکنندگان ما اصلا قابل محاسبه نبود. نمایشگاه هفت روز برپا بود و با توجه به محدودیت‌ها بیشتر نمی‌توانستیم آن را ادامه دهیم.
مکان نمایشگاه به نظر شما مناسب بود؟
به هر حال آن مکان را رایگان در اختیار ما قرار دادند و ما هم به همین دلیل نمایشگاه را آنجا برگزار کردیم و بودجه رفتن به مکان دیگری هم نداشتیم، اما خوشبختانه نمایشگاه مورد توجه قرار گرفت. آقای رییس‌جمهور هم به طور تلویحی از ما حمایت کردند و ما امیدواریم از نظر مالی مشکل نداشته باشیم.
آیا این عرضه لباس و مد را دولت می‌خواهد انجام دهد؟ و این کار را ادامه خواهد داد یا اینکه آن را حداقل به نهاد‌های حقوقی واگذار خواهد کرد؟
این کار را که انجام دادیم آقای عماد افروغ که تشریف آوردند و بازدید کردند گفتند تمام فکری که در ذهن من بود را شما انجام دادید. این کار برای جامعه ما یک ضرورت بود. درست است که وزارت ارشاد هم جزو ستاد ما بود، اما طرح مال آنها نبود. طرح را خود ما ارائه دادیم. این طرح هم برای ارائه توانمندی‌ها بود هم برای در نظر گرفتن طراحی لباس به عنوان یک صنعت بود. ایرانی مسلمان در هر زمینه‌ای که وارد شده موفق بوده است. ما می‌خواهیم این امر را در صنعت طراحی لباس هم ثابت کنیم و امیدواریم حتی بتوانیم از این طریق صادرات ارز‌آوری داشته باشیم. از طرف دیگر، می‌خواستیم تنوع را به زنان جامعه ارائه بدهیم چون حق زنان جامعه ما است و آنها می‌توانند لباس زیبا بپوشند. لباسی که در عین زیبایی حدود را هم رعایت کرده باشد. ما می‌خواهیم از همه دعوت کنیم تا بحث لباس و پوشش را یک مقوله فرهنگی بدانند و با دید فرهنگی این کار را انجام دهند. ما به خاطر قرار گرفتن بحث پوشش در برنامه‌های دولت مورد حمایت قرار گرفتیم و لطف مسوولان شامل حال ما شد.
ارسال نظر