سفیر انگلیس مجلس ایران را به اقدام متقابل تهدید کرد

دنیای اقتصاد- بحث مالکیت باغ معروف به قلهک چند سالی است که مطرح شده است و هر از گاهی با بروز تنش میان ایران و انگلیس مجددا بدان پرداخته می‌شود اما پس از مدتی فراموش می‌شود.

این بار نیز به دنبال حرف و حدیث‌های حول و حوش بر پایی جشن سالگرد تولد الیزابت دوم، ملکه انگلیس در سفارت بریتانیا در تهران، باز هم صحبت از بازپس گیری «باغ غصب شده» به میان آمده و این بار ۲۰نماینده مجلس با ارائه طرحی خواستار تبدیل باغ سفارت به «پارک استعمار شناسی و استعمار ستیزی» شدند، اما این طرح در مجلس اعلام وصول نشد واین امر سوالات بسیاری را برانگیخت. در بیان دلایل احتمالی مطرح نشدن پیشنهاد نمایندگان در صحن مجلس برخی منابع خبر دادند که سفیر انگلیس در تهران، ایران را به بازپس گیری مراکز فرهنگی جمهوری اسلامی در لندن به ویژه باغ منچستر در صورت تغییر وضعیت باغ قلهک تهدید کرد.

خبرگزاری مهر گزارش داد که جفری آدامز سفیر انگلیس در تهران، سه‌شنبه شب در پیامی برای نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، تهدید کرد در صورتی که طرح دو فوریتی الزام دولت به تبدیل باغ قلهک به پارک موزه استعمار شناسی و استکبار ستیزی تصویب شود، دولت انگلستان اقدام متقابل را حق خود می‌داند.

سفیر انگلیس این اقدام متقابل را بازپس گیری مراکز فرهنگی جمهوری اسلامی در لندن به‌ویژه باغ منچستر که به دولت ایران تعلق دارد، عنوان کرده است.

روز یکشنبه اعلام شد طرح دو فوریتی الزام دولت به اقدام در تعیین وضعیت و تبدیل باغ قلهک به پارک استعمارشناسی و استعمارستیزی فردا با ۲۰ امضا در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.

حمیدرضا حاجی‌بابایی با اعلام این خبر ایسنا، گفت: با توجه به مستندات متقن و غیرقابل انکار موجود در مورد تصرف غیرشرعی و غیرقانونی باغ قلهک توسط دولت انگلستان و مصوبه‌ جلسه‌ ۳۰/۸/۸۵ کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در حضور وزیر امور خارجه و نمایندگان سوال‌کننده مبنی بر پیگیری باغ قلهک در کمیسیون، بررسی جامع آن در کمیسیون یاد شده مطرح شد.

به گفته‌ وی، با استناد به اصل ۶۷ قانون اساسی و سوگند نمایندگان برای دفاع از حقوق ملت و استیفای حقوق ملت و اعاده ۲۰۰ هزار متر مربع از خاک میهن و مستند به اصل ۷۱ قانون اساسی در ارتباط با اختیار مجلس برای وضع قانون در همه امور و اصل ۸۳ قانون اساسی مبنی بر غیرقابل انتقال بودن بناهای تاریخی که از نفایس ملی است و با توجه به این‌که باغ قلهک با شماره‌ ۱۰۴۰۵ در آثار ملی ثبت شده است این طرح با قید دو فوریت تقدیم مجلس شد. این عضو هیات رییسه‌ مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر این‌که دولت موظف است ظرف مدت پنج ماه تمهیدات لازم را جهت تبدیل باغ قلهک به پارک استعمارشناسی و استعمارستیزی به عمل آورد، گفت: وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز مکلف است تا با هماهنگی سازمان ثبت اسناد و املاک سند باغ قلهک را به نام دولت جمهوری اسلامی ایران صادر و اعتبارات آن را تامین کند.

اما به رغم اینکه به گفته حاجی بابایی این طرح به امضای ۲۰نماینده رسیده بود، در هیچ یک از جلسات این هفته مجلس وصول آن اعلام نشد. به گفته برخی منابع خبری، اقدام این ۲۰نماینده در امضای طرح یاد شده با اعتراض محمدرضا باهنر مواجه شده بود. نایب رییس مجلس از نمایندگان گلایه کرده بود که چرا پیش از این اقدام مشورت نکرده‌اند.

به مصوبه مجلس نیاز نیست

این گفته‌ها و شنیده‌ها سوالاتی را در ذهن خبرنگاران پارلمانی ایجاد کرد که برای آنها پاسخ دهنده‌ای جز مخبر کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی نیافتند.

به گزارش ایسنا کاظم جلالی در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره اینکه چرا طرحی که به امضای ۲۰نماینده رسیده بود، در مجلس مطرح نشد، گفت: این موضوع نیازمند مصوبه مجلس نیست و این بحث حقوقی است و هرکسی ادعایی دارد باید در قالب دستگاه قضایی و در چارچوب قوانین موجود ادعای خود را پیگیری کند، بنابراین نیاز به مصوب مجلس نیست.

جلالی گفت: اگر در مالکیت جایی تنازعی وجود داشته باشد، قوانین موجود کفایت می‌کند و هرکسی می‌تواند به دستگاه قضایی مراجعه و اعلام جرم کند و دستگاه قضایی نیز موظف به بررسی آن و صدور حکم است.

به اعتقاد وی، به لحاظ تاریخی به اینکه این ملک در مالکیت انگلیسی‌ها باشد، خدشه جدی وجود دارد، ولی نامه مکتوب ناصرالدین شاه وجود دارد که این باغ برای مدتی به عنوان باغ ییلاقی در اختیار انگلیسی‌ها قرار داده شده بود و به همین دلیل کسانی که می‌خواهند موضوع را پیگیری کنند، باید در چارچوب دستگاه قضایی، مساله را پیگیری کنند.

هایدپارک را بدهید

به این ترتیب بنابر اظهارات مخبر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، تکلیف پیگیری مالکیت باغ قلهک از عهده مجلس ساقط است،‌ اما کسانی که مایلند می‌توانند موضوع را از طریق مراجع قضایی پیگیری کنند.

شاید از این باب است که رییس بنیاد حفظ آثار و نشر ارز‌ش‌های دفاع مقدس گفت: به دولت انگلیس توصیه‌ می‌کنم قبل از اینکه فرصت از دست برود و پرونده‌های جدید مفتوح شود، نسبت به برگشت باغ قلهک به ملت ایران داوطلبانه اقدام کند و چنانچه تمایل به نگهداری باغ قلهک دارد وجه آن را بپردازد یا اینکه هاید پارک لندن را به عنوان معوض به ایران تحویل نماید.

سردار میرفیصل باقرزاده در گفت‌گو با ایسنا، افزود: ضمنا به آن دسته از نمایندگان مجلس که گمان می‌کنند انگلستان قادر به مقابله به مثل است این نکته را یاد‌آور می‌شوم، دولت انگلیس توان چنین کاری را ندارد و چنانچه بخواهد در حوزه‌ حقوقی وارد شود باید ثابت کند که اماکن ایران در انگلستان به صورت غیرقانونی تصاحب شده است، در حالی که می‌دانیم چنین چیزی عاری از صحت است. باقرزاده به نمایندگان مجلس هفتم توصیه کرد: این فرصت طلایی را از دست ندهند، چرا که درصورت تاخیر در احقاق حقوق‌ ملت، افتخار بازپس‌گیری باغ قلهک نصیب مجلس هشتم خواهد شد.

باغ پردردسر

پایان سال ۸۴ به دنبال اتخاذ موضع خصمانه بریتانیا علیه ایران در موضوع مناقشه هسته‌ای ایران و غرب محافل رسانه‌ای با گذشت ۲۷سال از انقلاب اسلامی مساله «تصرف غیرقانونی دولت انگلستان بر باغ قلهک» را مطرح کردند که با برگزاری تظاهرات در مقابل این باغ دنبال شد.

بعد از آن بود که در آبان‌ماه ۸۵ یکصدوشصت و دو نماینده مجلس شورای اسلامی ایران طی نامه ای به رئیس مجلس از وی خواسته اند از رئیس کل دیوان محاسبات کشور بخواهد آنچه را «تصرف غیرقانونی دولت انگلستان بر باغ قلهک» می‌دانند مورد رسیدگی قرار دهد.

نمایندگان مجلس در نامه خود به اسناد و مدارکی استناد کرده اند که بنابر آنها، باغ قلهک به عنوان سکونتگاه ییلاقی به سفارت وقت بریتانیا به صورت «سکنی» واگذار شده است. سکنی در حقوق ایران به این معنی است که مالک حق سکونت در ملک خود و نه مالکیت آن را به شخصی حقیقی یا حقوقی واگذار کند.مدت اعطای این حق می‌تواند معین باشد یا اینکه به مدت عمر شخص سکونت‌کننده یا مالک تعیین شود اما به هر حال هنگامی که هم مالک و هم فردی که حق سکونت در ملک به او واگذار شده مرده باشند، حق سکنی به پایان می‌رسد.

در نامه نمایندگان به رییس مجلس آمده بود که در سال ۱۳۱۳ خورشیدی (۱۹۳۴‌میلادی) سفارت بریتانیا در تهران بر‌خلاف قوانین ایران که مالکیت دولت‌ها و اتباع بیگانه را بر اموال غیرمنقول ممنوع می‌سازد، با آنچه «کلاهبرداری» و «تبانی با ماموران وقت ثبت اسناد» خوانده شد، باغ قلهک را به نام دولت بریتانیا به ثبت رساند و باغ را به مالکیت خود در آورد.

نمایندگان همچنین در این نامه نوشته‌ بودند که برخی از فعالیت‌های دولت بریتانیا در باغ قلهک تخلف به شمار می رود و با قانون مدنی ایران و کنوانسیون بین‌المللی وین در امور کنسولی مغایرت دارد.

علاوه بر این اقدامات مجلس گروهی با عنوان «کمیته آزادسازی باغ قلهک» تشکیل شده که اعضای آن اعلام کرده‌اند خواهان «مبارزه با استعمار و آزادی بخش‌هایی از وطن اسلامی» هستند که به گفته این گروه، «هنوز در چنگال استعمار پیر اسیر است».

این کمیته خود را ادامه دهنده راه ستارخان و باقرخان، شیخ‌ محمد خیابانی، میرزا‌کوچک‌‌خان جنگلی و رییسعلی دلواری معرفی کرده است.

باغ‌ قلهک، باغی به وسعت بیست هکتار است که توسط ناصرالدین شاه قاجار در قرن نوزدهم برای سکونت به سفیر کبیر بریتانیا واگذار شد. این باغ هم‌اکنون اقامتگاه کارکنان سفارت بریتانیا در تهران است و بخشی از آن نیز به دفتر شورای فرهنگی بریتانیا اختصاص داده

شده است.