حفظ حریم خصوصی متهمان

آیت‌ا... هاشمی شاهرودی، رییس قوه‌قضاییه در اولین روز اجلاس دادستان‌های پایتخت‌های کشورهای اسلامی‌، این کشورها را به اتحاد قضایی فراخواند.

وی در این اجلاس که در تالار اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار می‌شود، گفت: کشورهای اسلامی برای نشان دادن حقوق بشر واقعی‌، نیازمند اتحاد قضایی هستند. رییس قوه‌قضاییه ابراز امیدواری کرد اتحاد قضایی یکی از دستاوردهای نخستین اجلاس دادستان‌های پایتخت کشورهای اسلامی باشد.

وی گفت: در نظام قضایی کشورهای اسلامی معمولا ساختار بر اساس نظام شرعیه و غیرشرعیه بنا نهاد شده ‌است و ایران تنها کشوری است که نظام قضایی آن از بعد ساختار، قوانین و مقررات جزایی، کیفری، ماهوی و آیین دادرسی بر پایه اسلام است.

رییس قوه‌قضاییه خواستار تطبیق نظام قضایی ایران با کشورهای دیگر توسط میهمانان و مدعوین شد.

هاشمی شاهرودی افزود: سیستم قضایی ایران نه تنها از نظر تشکیلات، بلکه از نظر عزل و نصب، انتخاب‌، اختیارات قضایی و نظارتی اداری، استقلال دارد.

وی اعلام کرد: ۵میلیون پرونده سالانه در شوراهای حل اختلاف رسیدگی می‌شود و بار عظیمی از دوش قوه‌قضاییه ایران برداشته است.

رییس قوه‌قضاییه با اشاره به سیاست حبس‌زدایی و مجازات‌های جایگزین در قوه‌قضاییه ایران، گفت: این مساله در فقه اسلامی نیز آمده‌است و حبس، خشن‌‌ترین مجازات است، چون اثر روانی دارد و به خانواده زندانی بی‌عدالتی می‌شود و آثار سوء‌اجتماعی نیز خواهد داشت.

وی زندان را «یک حرکت ظالمانه نسبت به افراد غیرمجرم» دانست.

وزیر امورخارجه نیز در این اجلاس حفظ حریم خصوصی متهمان را یکی از مسائل مهم دادرسی برشمرد و گفت: حفظ حریم خصوصی افراد همواره مدنظر قضات و ضابطان قضایی باشد، زیرا کوچک‌ترین مسامحه موجب تضییع حقوق و آزادی افراد می‌شود.

به گزارش خبرگزاری فارس، منوچهر متکی دغدغه همه انبیای الهی را برقراری پیوسته عدالت و جلوگیری از ظلم توصیف کرد و افزود: بدون تردید توجه ویژه‌ای که شریعت اسلام در خصوص رعایت حقوق افراد و جلوگیری از تضیع حقوق آنها داشته است در میان سایر ادیان چشمگیر و بی‌نظیر است.

وی اجرای عدالت کیفری را هدف هر دادرسی توصیف کرد و گفت: رعایت حقوق متهم، محاکمه منصفانه و علنی در دادگاه صالح، تعیین فوری نوع و علت اتهام، حضور در دادگاه و استفاده از دفاع شخصی و یا همراه وکیل، منع اجبار به اقرار، جدایی آیین دادرسی اطفال از بزرگسالان، تساوی افراد در برابر قانون، منع شکنجه و منبع بازداشت خودسرانه را از ویژگی‌های تحقق عدالت کیفری است.

وی حفظ حرمت حریم شخصی و خصوصی متهم را مهم دانست و اضافه کرد: این موضوع باید مورد عنایت مقامات قضایی و ضابطان قرار گیرد.

وی ایجاد فرصت‌های برابر برای توسعه بر مبنای حقوق دسترسی مساوی همه کشورها به سازمان‌های پولی و مالی بین‌المللی بدون در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی را حق تمامی کشورها برشمرد و گفت: تلاش‌هایی برای به حاشیه راندن کشورهای در حال توسعه در حال انجام است که باید برای مقابله با آن تدابیر لازم اندیشه شود.

همچنین دبیر ستاد حقوق بشر قوه‌قضاییه در این اجلاس اظهار کرد: بحث حقوق بشر تمام شده نیست و به طور مداوم متون جدید درباره آن تهیه می‌شود. در تدوین این متون جدید باید از خواب بیدار شویم و جایی برای تفکر اسلامی باز کنیم.

به گزارش ایسنا، محمد‌جواد لاریجانی، گفت: دلشوره درباره حقوق بشر و تلاش برای تعبین چارچوب‌هایی که آن شیوه‌های رفتاری را به عنوان قواعد حقوق بشری اعمال کند، بیش از یک قرن سابقه دارد و بعد از جنگ‌جهانی دوم سرعت بالایی گرفته است.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه‌قضاییه تصریح کرد: در تدوین این قوانین، جهان اسلام در خواب غفلت بوده، بنابراین آنهایی که پیشتاز بودند عمدتا نوعی از تفکر لیبرال و سکولار را داشته و متون را نوشته و تقریبا به همه تحمیل کردند.

وی با بیان اینکه امضا‌کننده و متعهد به اجرا هستیم، گفت: همین غفلت در تدوین قوانین همانند مساله مرزها است که عادلانه تقسیم نشده است اما کشورها بنا به مصلحت‌هایی که وجود دارد آن را محترم می‌شمرند و در ضمن خروج از این معاهدات آثار بسیار بدی دارد.

لاریجانی ادامه داد: معنا کردن این قواعد به گونه‌ای که ناظر به تفکر اسلامی باشد ممکن است اما زحمت زیادی دارد و بحث حقوق بشر تمام شده نیست، بلکه به طور مداوم متون جدید تهیه می‌شود و در این متون جدید باید از آن خواب بیدار شویم و جایی برای تفکر اسلامی باز کنیم.

دادستان تهران نیز در این همایش با تاکید بر تدوین اصول عالی حقوق اسلامی توسط کشورهای مسلمان‌ گفت: کشورهای مسلمان با همبستگی و اتحاد برای ارتقای همکاری‌های علمی و توسعه روابط قضایی تلاش کنند.

به گزارش خبرگزاری فارس، سعید مرتضوی افزود: برگزاری چنین همایش‌هایی از سوی کشورهای مسلمان در برقراری ارتباط علمی، کاربرد حقوقی و قضایی، تبادل‌اندیشه و برقراری‌ همکاری‌های قضایی، انتقال تجربیات کشورهای مسلمان جهان و تقویت هرچه بیشتر روح برادری و وحدت بسیار موثر است.

در این همایش مقامات قضایی کشورهای عربستان، مصر، سوریه، لیبی، عراق، یمن، امارات متحده عربی، قطر، مراکش، بحرین، لبنان، عمان، الجزایر، نیجریه، پاکستان، اندونزی، بنگلادش، مالی، برمه، ساحل عاج، چاد، افغانستان، مالدیو و برخی کشورهای اسلامی دیگر حضور دارند.