با پایان یافتن مهلت دوماهه‌ای که شورای امنیت سازمان ملل‌متحد بر‌اساس قطعنامه شماره ۱۷۴۷ برای ایران در نظر گرفته بود، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارشی از عملکرد ایران در این دو ماه به شورای امنیت داده که در آن، گسترش غنی‌سازی در ایران تایید شده است. شورای امنیت بر اساس این گزارش می‌تواند با صدور قطعنامه تازه‌ای علیه ایران، تحریم‌ها و فشارهای بیشتری بر این کشور اعمال کند.

ایران تمامی قط عنامه‌هایی را که شورای امنیت برای محدود ساختن فعالیت اتمی این کشور صادر کرده است، غیرقانونی می‌داند و به هیچ‌یک از آنها عمل نکرده است.

در قطعنامه ۱۷۴۷ به ایران دو ماه فرصت داده شده بود که غنی‌سازی اورانیوم و تمامی فعالیت‌های مرتبط با آن را متوقف کند، اما براساس این گزارش ایران در این دو ماه نه تنها فعالیت خود در این زمینه را متوقف نکرده، بلکه آن را گسترده‌تر نیز کرده و از آغاز غنی‌سازی اورانیوم در سطح صنعتی در تاسیسات اتمی خود خبر داده است.

ایران اعلام کرده که توانسته است در تاسیسات اتمی نطنز به اورانیوم غنی شده (با جرم اتمی ۲۳۵) با غلظت ۸/۴درصد دست یابد.

در گزارشی که البرادعی، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت تسلیم کرده، آمده است که در بازرسی سرزده‌ای که ماموران آژانس در سیزدهم مارس (۲۲ اسفند) گذشته از تاسیسات نطنز به عمل آوردند، هشت آبشار ۱۶۴ تایی دستگاه‌های سانتریفوژ به صورت همزمان در حال کار بوده و گاز هگزا فلوئورید اورانیوم برای غنی‌سازی به آنها تزریق می شده است.

بنابر این گزارش در همان تاریخ دو سری ۱۶۴ تایی دستگاه‌های

سانتریفوژ اورانیوم نیز در حال آزمایش خلا و سه سری دیگر در حال ساخت بوده‌اند.

در این گزارش آمده که ایران با بازرسی ماهانه و سرزده از تاسیسات اتمی خود موافقت کرده است، اما از اوایل سال گذشته میلادی در برخی زمینه‌ها همچون نحوه ساخت و نصب دستگاه‌های سانتریفوژ، بر خلاف گذشته، اطلاعاتی در اختیار آژانس قرار نمی‌دهد.

همچنین بنابر این گزارش، ایران از سیزدهم آوریل (۲۴ فروردین) گذشته به آژانس اجازه بازرسی از رآکتور آب سنگین اراک را نداده است.

ساخت این رآکتور نیز از مواردی است که در قطعنامه شورای امنیت با آن اعلام مخالفت شده است.

البرادعی در پایان گزارش خود نتیجه‌گیری کرده که تا زمانی که ایران به پروتکل الحاقی به پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای را اجرا نکند و به پرسش‌هایی که همچنان بی‌پاسخ مانده جواب ندهد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نخواهد توانست اطمینان دهد که آیا فعالیت اتمی ایران کاملا صلح‌جویانه است یا نه. دولت ایران تاکید دارد به عنوان امضاکننده پیمان بین‌المللی منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای و عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، حق برخورداری از فناوری هسته‌ای غیرنظامی، از جمله غنی‌سازی اورانیوم و تولید سوخت اتمی را دارد.

اما آمریکا و دولت‌های غربی ادعا می‌کنند هدف ایران از غنی‌سازی اورانیوم دست یافتن به دانش ساخت جنگ‌افزار اتمی است. این در حالی است که ایران هرگونه مقاصد نظامی را در برنامه اتمی خود تکذیب می‌کند.

براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، «ایران به سرپیچی از درخواست‌های شورای امنیت سازمان ملل برای توقف برنامه غنی‌سازی اورانیوم ادامه داده و در مقابل فعالیت‌هایش را در این زمینه گسترش داده است.

به گزارش ایسنا، در گزارش محمد البرادعی مدیر‌کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین «تهران به مانع‌تراشی در فعالیت‌های آژانس برای بررسی فعالیت‌های هسته‌ای مشکوک» متهم شده و آمده است که این اقدام به این معنا است که «نمی‌توان تضمینی برای ماهیت صلح‌آمیز برنامه‌های هسته‌ای ایران ارائه داد».

در همین حال، یک مقام نزدیک به آژانس اظهار کرد: ایران می‌تواند به هدفش در راه‌اندازی ۳۰۰۰ سانتریفیوژ در مقیاس صنعتی تا پایان ماه ژوئن (اوایل تیر) دست یابد.

در گزارش آژانس همچنین آمده است: امکان نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران به دلیل فقدان دسترسی وجود نداشته است؛ به دلیل اینکه آژانس بیش از یک سال اطلاعاتی در این زمینه از ایران دریافت نکرد.

اثبات غیرمنطقی بودن قطعنامه‌ها

نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللى انرژى اتمى گزارش اخیر محمد البرادعی درباره ایران را سند دیگری در تایید صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌‌ای کشورمان دانست و به خبرنگار ایسنا گفت: البرادعی در این گزارش تایید می‌کند که هیچ شاهدی دال بر انحراف ایران از مسیر فعالیت‌های صلح‌آمیز دیده نشده است.

علی‌اصغر سلطانیه ادامه داد: این گزارش با تایید این‌که بر خلاف درخواست‌های شورای امنیت در دو قطعنامه‌ اخیر مبنی بر توقف فعالیت‌های بازفرآوری در ایران هیچ فعالیتی در این زمینه صورت نگرفته است، غیرمنطقی بودن قطعنامه‌های شورای امنیت را نیز ثابت می‌کند. سلطانیه گفت: گزارش البرادعی همزمان حاکی از آن است که ایران به فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای‌اش ادامه داده و در این مسیر به موفقیت‌هایی دست پیدا کرده است.

نماینده دائم ایران در آژانس در این باره تاکید کرد: در این گزارش تاکید شده است که ایران حتی با بازرسی‌های سرزده نیز موافقت کرده است.

وی درمورد برخی جوسازی‌ها از سوی رسانه‌های غربی درباره این گزارش و بزرگنمایی برخی موارد مبنی بر این‌که ایران مانع دسترسی‌های بازرسان به تاسیسات هسته‌‌ای‌اش شده است، اظهار کرد: چنین چیزی در گزارش البرادعی نیامده است. ایران در خصوص بازرسی‌ها از راکتور اراک با توجه به معلق کردن اجرای بند ‌۱/‌۳ ترتیبات فرعی پادمان جامع - که از سوی مجلس شورای اسلامی و با ابلاغیه دولت در پذیرفتن بازرسی‌ها صورت گرفت - در این بخش تجدیدنظر کرده است.

بند ‌۱ / ‌۳ از ترتیبات فرعی پادمان جامع است که به نوعی همکاری اضافی از سوی کشور عضو محسوب می‌شود. مجلس شورای اسلامی ایران پس از تصویب قطعنامه ‌۱۷۳۷ شورای امنیت اجرای این بند را معلق کرد.

سلطانیه افزود: اما بازرسی‌های عادی در چارچوب پادمان جامع بدون هیچ مشکلی ادامه داشته است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا آژانس هم‌چنان در گزارش خود به عدم پاسخ ایران به مسائل باقی مانده فنی و حقوقی اشاره دارد اظهار کرد: مسائل باقیمانده مورد سوال آژانس از نظر ایران تحت عنوان اقدامات اضافی شفاف‌ساز عنوان شده است.

البرادعی نیز در گزارشات خود پاسخ به این مسائل را در چارچوب همکاری‌های اضافی دانسته است و بر این موضوع تاکید دارد. سلطانیه خاطرنشان کرد: تا موقعی که پرونده هسته‌‌ای ایران به آژانس بازنگردد ایران به این مسائل پاسخ نخواهد داد، چراکه پاسخ به این مسائل فراتر از پادمان جامع آژانس است و ایران در شرایط عادی هیچ الزامی به پاسخگویی ندارد.

نماینده دائم ایران در آژانس بین المللى انرژى اتمى خاطرنشان کرد: گزارش اخیر البرادعی تایید می‌کند که دنیا باید این واقعیت را بپذیرد که ایران به تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌‌ای به طور کامل دست پیدا کرده و بر آن مسلط شده است. در عین حال ایران به آژانس اعلام کرده است که این آمادگی را دارد به محض بازگرداندن پرونده به آژانس همکاری‌های اضافی برای پاسخ به مسائل باقی‌مانده را انجام دهد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز گفت: البرادعی در گزارش خود اعلام کرده که سانتریفیوژهای ایران ۲۶۰ کیلو غنی‌سازی انجام داده‌اند و هیچ موردی از بازفرآوری در ایران مشاهده نشده و این در حالیست که در دو قطعنامه شورای امنیت تاکید شده بود بازفرآوری در ایران باید متوقف شود. در حالیکه اصولا باز فرآوری وجود نداشته است و این نشان می‌دهد که شورای امنیت با موضوع ایران تخصصی و فنی برخورد نمی‌کند بلکه نگاه سیاسی دارد.

علی لاریجانی گفت: البته البرادعی در مورد تعلیق ترتیبات فرعی معتقد است این تعلیق باید با توافق آژانس باشد؛ اما ایران این موارد را داوطلبانه انجام می‌داده و بنابراین حق دارد که در تصمیمات خود بازنگری کند.

به گزارش واحد مرکزی خبر، لاریجانی افزود: تعجب‌آور است که مدیر کل اژانس در گزارش خود می‌گوید واژه تعلیق ترتیبات فرعی در عرف آژانس وجود ندارد، اما ایشان برای توقف فعالیت‌های ایران بارها از واژه تعلیق استفاده کرده است.