نگاه سوم- بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شنبه شب طی مراسمی با حضور دکتر غلامعلی حداد عادل، رییس مجلس شورای اسلامی، محمد حسین صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حضور تعدادی از ناشران به کار خود پایان داد. در این مراسم ناشران نمونه سال ۸۵ و همچنین ناشران برگزیده بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب معرفی و از آنها تقدیر شد. بیستمین دوره نمایشگاه کتاب از نگاه ناشران و دست‌اندرکاران حوزه کتاب، پرحاشیه‌ترین دوره نام گرفت.

این حاشیه‌ها از زمانی شروع شد که مسوولان برپایی بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب از دو پاره برگزار شدن نمایشگاه خبر دادند.

با اعلام این خبر تعداد کثیری از ناشران تصمیم به عدم شرکت در این نمایشگاه گرفتند و برگزاری این دوره از نمایشگاه وارد مراحل جدیدی شد. در ابتدا مسوولان توجهی به ناشران ناراضی نداشتند ولی پس از گذشت زمان تصمیم به تعامل با این ناشران گرفتند که نتیجه آن برگزاری یکپارچه نمایشگاه شد و حضور ناشران ناراضی را در پی داشت.

در زمان برپایی این نمایشگاه نیز مشکلات در محل جدید برگزاری نمایشگاه کم نبود. گرما و هوای نامطلوب در داخل سالن‌ها به دلیل نبود دستگاه تهویه، اطلاع رسانی ضعیف و سردرگمی بازدیدکنندگان، عدم حضور ناشران خارجی، غرفه‌بندی نامناسب، جمع‌آوری کتاب و درگیری‌های ناشران و مسوولان از جمله مشکلات این دوره بود. برپایی نمایشگاه کتاب تهران در مصلی، چه پیش از برپایی نمایشگاه و چه در زمان برپایی با انتقاد بسیاری روبه‌رو بوده است. معماری این محل به هیچ وجه مناسب فضای نمایشگاه نبود و کمبود امکانات نیز کاملا به چشم می‌خورد. با این حال امید است در سال آینده نمایشگاه در مکان مناسب‌تری برگزار شود، شنیده می‌شود در صورت موافقت هیات امنای مصلای تهران این مکان در سال آینده نیز میزبان نمایشگاه کتاب تهران است. نمایشگاه کتاب در دوره بیستم به کار خود پایان داد و در پایان تعدادی از ناشران ناراضی و تعداد دیگر با رضایت از حضور خود مصلای تهران را ترک کردند.

امید به رفع مشکلات

غلامعلی حدادعادل، رییس مجلس شورای اسلامی‌در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یکی از درد و رنج‌های ملت ایران در دو قرن گذشته را عقب‌ماندگی علمی‌خواند و گفت: ملت ایران که ملتی پیشتاز در علم و فرهنگ بوده در دو قرن اخیر از قافله علم عقب ماند و متاسفانه به کشوری عقب‌مانده در علم تبدیل شد که این برای ملتی مانند ایران سزاوار نبود.

وی افزود: مردم ما در انقلاب اسلامی‌وقتی فریاد استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی‌ایران سر می‌دادند در عمق وجدانشان، شکوه از عقب افتادگی علمی‌هم بود، آنان احساس می‌کردند چون در علم عقب مانده اند در صنعت هم عقب هستند. عقب ماندگی علمی ‌موجب عقب ماندگی صنعتی و عقب ماندگی صنعتی باعث ضعف اقتصادی می‌شود و در نهایت ضعف اقتصادی باعث شده بود کشور استقلال فرهنگی و سیاسی نداشته باشد.

حداد عادل برگزاری نمایشگاه در مصلی را حاوی یک پیام مهم دانست و گفت: برگزاری نمایشگاه در مصلی این پیام را به همراه داشت که در جمهوری اسلامی‌ ایران علم و دین از هم جدایی‌ناپذیرند و همان فضایی که برای عبادت و نیایش ایجاد شده برای دانش هم ایجاد شده و این سنت تمدن اسلامی‌ بوده است.

رییس مجلس تاکید کرد: باید اراده همه ما بر رونق بخشیدن به بازار کتاب و رفع موانع و مشکلات از پیش پای ناشران، توسعه صنعت و صنعت چاپ و توزیع کتاب باشد.

وی ابراز امیدواری کرد: مشکلات مختصر ناشی از جابه‌جایی، سال آینده برطرف شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم با تقدیر از تمام کسانی که باعث رونق نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شدند، گفت: نمایشگاه بیستم برخی مشکلات سالهای گذشته را به همراه نداشت.

محمد حسین صفار هرندی افزود: ۱۱روز پر تب‌وتاب نمایشگاه را در حالی به پایان می‌بریم که در این بین باید مدیون زحمات کسانی باشیم که برای برپایی این نمایشگاه از هیچ زحمت و کوششی کوتاهی نکردند.

وی اظهار داشت: این راه دشوار زیر سایه ملامت‌ها، اعتراض‌ها، ناملایمات و نامهربانی‌ها، با آرامش هرچه تمامتر جلو رفت.

صفار هرندی بروز برخی مشکلات در این نمایشگاه را طبیعت کار جابجایی دانست، اما ابراز امیدواری کرد تا برپایی اینگونه نمایشگاه‌ها در سال‌های آینده با مشکلاتی از این دست روبه‌رو نشود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از برخی رسانه‌ها به دلیل عدم انعکاس واقعیت‌های موجود در نمایشگاه انتقاد کرد و گفت: برخی رسانه‌ها برای ناموفق جلوه دادن نمایشگاه بیستم فیلم‌های آرشیوی گذشته را به نمایش گذاشتند که اوج افسوس و تاسف را به همراه داشت.

ناشران برگزیده سال ۸۵

هیات داوران بخش انتخاب بهترین ناشر سال داوری‌های خود را به این شرح اعلام کرد: در بخش ناشران کتاب‌های بزرگ‌سال بخش خصوصی، انتشارات «سخن» از ناشران تهران و نشر «دلیل ما» از شهرستان قم انتخاب شدند. در بخش ناشران دولتی انتشارات «امیرکبیر» برگزیده شد و از نشر «بوستان کتاب قم» تقدیر به عمل آمد.

در بخش ناشران کودک و نوجوان بخش خصوصی هیات داوران هیچ ناشری را شایسته دریافت عنوان ناشر برگزیده سال ندانست و تنها از نشر «افق» و «قیدانی» تقدیر کرد. در این بخش نشر عروج اندیشه در میان ناشران شهرستانی به عنوان ناشر برگزیده سال انتخاب شد. همچنین از انتشارات «مدرسه برهان» به عنوان ناشر برگزیده سال در بخش ناشران دولتی تقدیر به عمل آمد.

ناشران نمونه نمایشگاه

ناشران نمونه نمایشگاه بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پس از ۱۰ روز فعالیت جوایز خود را از دست رییس مجلس شورای اسلامی دریافت کردند. این ناشران در سه غرفه بزرگ‌سال و بخش خصوصی انتشارات «فرهنگ میراث» و در بخش دولتی موسسه انتشارات «سوره مهر» به عنوان ناشران نمونه نمایشگاه معرفی شدند. همچنین در حوزه کودکان و نوجوانان و بخش خصوصی انتشارات «پیدایش» و در بخش دولتی انتشارات «علمی فرهنگی» و از میان ناشران شهرستانی «نشر هاجر» از استان قم به عنوان ناشران نمونه نمایشگاه معرفی شدند.

همچنین در بخش بین‌المللی و لاتین، شرکت «غزال جوان» و در بخش عربی موسسه «نشر الهادی» به عنوان برگزیده اعلام شدند. در بخش بازار جهانی از دو غرفه موسسه «همشهری» و «کتابخانه ملی ایران» تقدیرشد.