نتایج یک نظرسنجی در خصوص بنزین

دنیای‌اقتصاد- براساس یک نظرسنجی عمومی از مردم که در برنامه شب‌شیشه‌ای دوشنبه شب تلویزیون انجام شد، شرکت‌کنندگان نرخ آزاد بنزین را بر «سهمیه‌بندی صرف» ترجیح دادند.

در این نظرسنجی که ۷۷هزار نفر در آن شرکت کردند ۵۴درصد از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که برای کنترل مصرف بنزین، تعیین یک نرخ آزاد بهترین راه است ولی در مقابل ۴۶درصد نیز «سهمیه‌بندی صرف» را بهترین راه ممکن دانستند. این برنامه اختصاص به مصاحبه با احمد توکلی داشت و وی با تاکید بر اینکه برای کنترل مصرف بنزین، انتخابی بین خوب و بد نداریم بلکه باید بین بد و بدتر انتخاب کنیم، اعلام کرد که راه بد، سهمیه‌بندی صرف و راه بدتر، فروش بنزین به نرخ آزاد است. به اعتقاد احمد توکلی، فقط با نرخ‌های بالای هزار تومان برای هر لیتر می‌توان مصرف بنزین را کاهش داد و به همین دلیل بهترین راه «سهمیه‌بندی بدون فروش آزاد» است.احمد توکلی بعد از اعلام نتایج نظرسنجی نیز همچنان بر ایده خود پافشاری کرد و تعیین نرخ آزاد را دارای آثار تورمی بسیار بالا دانست.بخشی از سخنان وی که در آن اعلام کرد براساس قانون بودجه امسال، بنزین فقط در چارچوب سهمیه‌بندی عرضه خواهد شد و فروش آن وجود نخواهد داشت، روز گذشته از سوی سازمان مدیرت تکذیب شد و معاون این سازمان خبر داد که علاوه بر سهمیه اختصاص یافته به هر خودرو، بنزین با نرخ آزاد نیز عرضه خواهد شد. به گفته احمد توکلی، هدف اصلی مصوبه بنزین باید کنترل مصرف باشد چرا که مصرف بنزین در ایران بسیار بالاتر از استاندارد جهانی است و این مصرف بالا علاوه بر اینکه خیابان‌ها را به پارکینگ تبدیل کرده است، برخی عوارض جانبی از جمله آلودگی شدید هوا را نیز در پی داشته است و سرعت متوسط حمل و نقل عمومی را به ۱۶ کیلومتر در ساعت کاهش داده است.احمد توکلی افزود: با سهمیه‌بندی بنزین که راه بد در مقابل راه بدتر فروش آزاد است مصرف بنزین کاهش خواهد یافت و با افزایش حداقل ۲ برابری سرعت حمل و نقل عمومی، ظرفیت خدمات‌دهی آن بدون هیچ‌هزینه دو برابر خواهد شد در حالی که با فروش آزاد نمی‌توانیم به این هدف برسیم. وی در پاسخ به این سوال که چرا مجبور به انتخاب بین بد و بدتر هستیم و راه خوب وجود ندارد، استدلال کرد که زیربنای لازم برای حمل و نقل عمومی ایجاد نشده، ضمن اینکه پالایشگاه کافی نیز به دلیل توجیهات نادرست طی ۱۰سال گذشته در کشور ایجاد نشده است.

بخش آخر صحبت‌های احمد توکلی با توضیح مجری همراه شد که یادآوری کرد مساله اصلی بنزین کنترل مصرف بسیار بالا است و نه عدم توانایی داخلی برای عرضه بیشتر ولی به دلیل پایان وقت برنامه، بحث ادامه نیافت.

نمایندگان مجلس با دو فوریت طرح اصلاح قیمت بنزین که خواستار تک نرخی کردن بنزین بود با ۶۶‌رای موافق، ۱۰۸‌رای مخالف و ۶‌رای ممتنع مخالفت کردند.

به گزارش ایسنا، آماده نبودن دولت برای اجرای سهمیه‌بندی بنزین و بلاتکلیفی و نگرانی مردم از نحوه اجرای طرح سهمیه‌بندی که منجر به نارضایتی عمومی شده و این که اثرات تورمی و گرانی ناشی از دو نرخی شدن بنزین بیشتر از تک نرخی کردن آن به قیمت متعادل است، از جمله دلایل طراحان برای ارایه این طرح با قید دو فوریت عنوان شد.

ایرج ندیمی یکی از طراحان این طرح دوفوریتی گفت: از فوری‌ترین طرح‌ها همین طرح است، چرا که زمان زیادی به خرداد نمانده است و هر روز مردم می‌پرسند بالاخره قیمت بنزین چه می‌شود؟ سهمیه‌بندی چه می‌شود؟ تکلیف اشخاصی که کارت نگرفته‌اند چه است؟ و ده‌ها سوال می‌پرسند و دولت نیز با مردم صریح صحبت نمی‌کند.

وی افزود: دولت زودتر تعیین تکلیف کند که قیمت و میزان عرضه بنزین چه می‌شود؟ مردم واقعا نگرانند و بنزین چیزی نیست که بخرند و ذخیره کنند که اگر این کار شود، آسیب‌های جدی ایجاد می‌شود. ممکن است مردم برداشت کنند که دولت یا مجلس با آنها صادق نیست و نمی‌خواهیم این موضوع اصلاح شود.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه گران شدن بنزین اثر تورمی خود را گذاشته است، خاطرنشان کرد: باید قیمت بنزین تعیین شود، چرا که مردم نگران هستند و نحوه اجرای سهمیه‌بندی منجر به نارضایتی عمومی شده و چون آثار تورمی و گرانی ناشی از دو نرخی شدن بنزین بیشتر از تک نرخی کردن آن به قیمت تعادلی است، طرح فوریت دارد.

پس از این، الیاس نادران در اخطار قانون اساسی گفت: در این طرح تامین مالی موضوع پیشنهاد نشده است و از این رو مغایر اصل ۷۵ است و منبع مالی مابه‌التفاوتی که کسری می‌آورند را پیش‌بینی نکرده‌اند. این طرح قابل بررسی نیست، چون مواجه با کسری بودجه می‌شود.

محمدرضا باهنر که ریاست جلسه را در این زمان بر عهده داشت در پاسخ به وی گفت: اخطار وارد نیست، چون می‌توان در بررسی‌ها، قیمت را پایین یا بالا ببرند.

باهنر در مخالفت با طرح اصلاح قیمت بنزین گفت: سهمیه‌بندی بنزین و قیمت آن چند سال است که مطرح است و هر وقت قرار به انجام اقدامات مثبت در جهت کنترل مصرف و واقعی کردن قیمت پیش آید با مشکلاتی مواجه بوده‌ایم.

وی ادامه داد: الان نیز اشکالاتی هست، ولی طرح توزیع کارت هوشمند طرح عظیمی است و نمایندگان در زمان بررسی بودجه قانع شدند که اگر اقدام موثر برای بنزین نکنیم ۶ تا ۸‌میلیارد دلار باید بنزین وارد کنیم.

نایب رییس مجلس با بیان اینکه مجلس هر روز مساله بنزین را پیگیری می‌کند، تصریح کرد: در حال حاضر بالای ۸۳‌درصد کارت‌های هوشمند توزیع شده و به دست مصرف‌کنندگان رسیده و ۱۰‌درصد آن در باجه‌های پستی است و روزانه ۷۰‌هزار کارت نیز توزیع می‌شود. بنابراین بیش از ۹۳‌درصد کارت‌ها تا اول خرداد توزیع می‌شود و ممکن است با دولت مذاکره کنیم که با ۵ تا ۱۰ روز زودتر یا دیرتر این طرح بزرگ انجام شود. وی با بیان نظرات دولت و مجلس در خصوص بنزین، گفت: خواهش می‌کنم با زیر سوال بردن مساله، دستگاه‌های اجرایی را متزلزل نکنیم. باهنر در پایان از نمایندگان خواست تا به دو فوریت طرح‌رای ندهند و اجازه دهند که دولت کارش را انجام دهد. دو فوریت این طرح چون موافقی نداشت، برای آن رای‌گیری شد و در نهایت به تصویب نرسید.

در صورت تصویب این طرح، دولت موظف می‌شد از ابتدای خرداد ۱۳۸۶ بنزین تولید داخل به‌علاوه بنزین وارداتی تا سقف یارانه معادل ارزی ۲۲‌هزار و ۲۵۰‌میلیارد را به قیمت هر لیتر ۱۵۰‌تومان عرضه کند.

اما معاون پارلمانی و حقوقی رییس‌جمهوری در جمع خبرنگاران پارلمانی درباره تصمیم مجلس در مورد قیمت بنزین،‌ گفت: در مورد بنزین هرچه مجلس تصویب کند، دولت به آن مصوبه عمل خواهد کرد. احمد موسوی افزود: دولت با جدیت موضوع کارت هوشمند سوخت را پیگیری می‌کند.

نادران نیز در جمع خبرنگاران با اعلام اینکه با اصلاح بند و تبصره ۱۳ برای تغییر مصوبه در مورد بنزین موافق نبودم، گفت: بر اساس مصوبه مجلس، ساز‌وکارهای اجرایی و زیرساخت‌ها انجام گرفته مزایایی دارد که غیر از بحث مدیریت مصرف انرژی اطلاعات بسیار مفیدی از توزیع مصرف‌کنندگان، نوع خودرو و سال ساخت خودروها و مشکلات احتمالی را نشان می‌دهد و نباید به هیچ‌وجه اجرای این طرح را متوقف کرد. الیاس نادران در جمع خبرنگاران پارلمانی، تعیین میزان سهمیه‌بندی را مسائل فرعی سهمیه‌بندی دانست و گفت: این طرح، طرح بسیار خوبی است و باید به دولت کمک کرد تا ایرادات را رفع و در حداقل فاصله زمانی آن را اجرا کند.

وی افزود: هر طرح که منجر به افزایش قیمت بنزین یا حذف کارت هوشمند شود، مزایای این طرح را از بین می‌برد و حسنی بر این طرح نخواهد داشت. اما رییس کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه به علت آماده نشدن مقدمات کار، سهمیه‌بندی بنزین به تعویق خواهد افتاد، گفت: سهمیه‌بندی اقدامی ناخواسته است. به علت واردات ۹‌میلیارد دلاری بنزین در سال ۸۶، نمایندگان مجلس‌ و‌ دولت بر خلاف میل باطنی‌شان مجبور به پذیرفتن این طرح هستند.

نگرانی نمایندگان

بر اساس مشاهدات خبرنگار مهر در راهروهای مجلس، بسیاری از نمایندگان مجلس این نگرانی جدی را دارند که موضوع «سهمیه‌بندی بنزین» نیز به سرنوشت طرح‌هایی چون «تغییر ساعت» یا «تغییر زمان کار بانک‌ها» دچار شود و دوباره مجادلات بیهوده بین مجلس و دولت صورت گیرد، مبهم بودن زمان اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و آنچه که نمایندگان «عدم اراده جدی دولت برای اجرای مصوبه مجلس» می‌خوانند، علت نگرانی منتخبان مردم است.