در خدمت شما

دنیای اقتصاد- ایده «خدمات جهانی» مخابرات از صوت به کابل‌های پرسرعت در حال تغییر است. رشد سریع صنعت مخابرات هندوستان نه تنها مربوط به تعداد مشترکین آن است که بیش از ۶میلیون هندی را شامل می‌شود که هر ماه برای تلفن‌همراه مشترک می‌شوند بلکه مربوط به عوامل دیگری هم هست. در این هفته دولت می‌بایست برندگان مزایده حق ایجاد و راه‌اندازی شبکه در مناطق دور افتاده حومه شهرها را اعلام کند. در سرتاسر جهان به چنین شبکه‌هایی معمولا یارانه تعلق می‌گیرد و منبع آن هم یک «صندوق خدمات جهانی» یا USF است که توسط مالیات یا خدمات مخابراتی تامین می‌شود. مزایده برگزار شد و اپراتورهای شبکه‌ای که در خواست کمترین یارانه را کرده ببودند برنده شدند. حالا آنها باید تعداد معینی تلفن عمومی تامین کنند و تعداد خاصی مشترک هم داشته باشند. اما اتفاقی عجیب‌تر در هند روی می‌دهد: از میان ۸۱ منطقه پیشنهادی در مزایده در ۳۸ منطقه بسیاری از اپراتورهای تلفن‌همراه درخواست مزایده‌شان صفر بود یعنی آنها هیچ یارانه‌ای نخواسته بودند. در ۱۵ منطقه، بزرگ‌ترین اپراتور هندوستان یعنی شرکت بارتی ایراتل حتی پیشنهاد داده بود که مبلغی هم خودش پرداخت می‌کند. در نتیجه یک چهارم از ۴۰میلیارد روپیه (۹۲۰میلیون دلار) موجود برای تخصیص یارانه ممکن است به مصرف برسد. اگرچه اپراتورهای هندی یارانه‌ها را برای تجهیزات شبکه خود مورد استفاده قرار نمی‌دهند و رد می‌کنند، اما آنها از صندوق USF به طور غیر مستقیم بهره‌مند می‌شوند چون این صندوق برای تاسیس سایت‌های مشترک ایستگاه‌های تلفن‌همراه هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر این طور باشد هندوستان هم به کشورهای دیگری چون نیجریه، آفریقای جنوبی می‌پیوندد. در این کشورها شبکه‌های تجاری تلفن‌همراه به سرعت در حال گسترش و نفوذ به مناطقی است که پیش از این غیر اقتصادی به نظر می‌رسیدند. یک مطالعه به تازگی نشان داده است که USF در پرو توانسته است کمک کند تا فاصله مردم در مناطق روستایی برای دسترسی به تلفن از ۵۶کیلومتر (۳۵مایل) در سال ۱۹۹۹ به ۷/۵کیلومتر در سال ۲۰۰۲ کاهش یابد. این نتایج سبب شد کشورهای آسیایی، خاورمیانه‌ای و آفریقایی از مغولستان تا مراکش صندوق‌هایی را برای گسترش بخش مخابرات خود تاسیس کنند. براساس گزارش یک گروه فعال در این صنعت به نام GSMA، حدود ۲ تا ۵درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که راه‌اندازی خدمات تلفن‌‌همراه در آن مناطق با ضرر مواجه خواهد شد. در نتیجه نیاز خواهد بود صندوقی چون USF راه‌اندازی شود. اما مساله این است که اغلب صندوق‌ها از مدیریت کارآمدی برخوردار نیستند. در هندوستان حدود ۵درصد درآمد اپراتورها صرف صندوق USF می‌شود. هنوز در برزیل ۲میلیارد دلاری که جمع شده هزینه نشده است. در نواحی دیگر هم قانونگذاران تصمیم می‌گیرند که چنین صندوق‌هایی را صرف راه‌اندازی شبکه‌های تلفن‌ ثابت کنند و نه شبکه‌های ارزان‌تر تلفن‌همراه اما برای دولت‌ها اگر سرمایه‌گذاری در بخش مخابرات مناطق روستایی دشوار است می‌توان محل‌های لازم برای این کار را جایابی کرد. به عنوان مثال بررسی شود کدام مدرسه، بیمارستان یا شورای محلی می‌تواند ظرفیت راه‌اندازی شبکه را خریداری کند و در این صورت کارآفرینان می‌توانند مرکز مخابراتی مشخصی بخرند. این الگو هم‌اکنون در اوگاندا مغولستان، بورکینافاسو و مالاوی به کار برده شده است. اما سیاست جهانی مشخص است. تلفن در مرحله نخست، شبکه پرسرعت در مرحله بعد.