مهاراجه‌های شکارچی

هر چه شرکت‌های هندی بیشتر اقدام به خرید سهام شرکت‌های دیگر می‌کنند، اشتهای آنها برای این‌گونه خریدها بیشتر می‌شود. برای هندی‌های پرافتخار، هیچ‌چیز به جز پیروزی تیم‌ملی کریکتشان نمی‌تواند به شیرینی آن باشد که شرکت‌هایشان در سرتاسر جهان اقدام به خرید و درواقع شکار شرکت‌های دیگر کنند. آنها به راستی شکارچی‌اند. در سال‌جاری تاکنون شرکت‌های هندی اعلام کرده‌اند که ۳۴مورد خرید شرکت‌های خارجی را برای خود رقم زده‌اند که در مجموع ارزش آن بالغ بر بیش از ۷/۱۰میلیارد دلار شده است. این آمار را مرکز دیلوجیک که یک مرکز تحقیقات درباره بازار است منتشر ساخت.

رقم مربوط به سال گذشته هم ۲۳میلیارد دلار بود که بیش از ۵برابر رقم سال پیش از آن و بیش از سرمایه‌گذاری‌های خارجیان در شرکت‌های هندی بود. برای حامیان داخلی صنعت هند که از پرغرورترین هندی‌ها به شمار می‌روند، موضوع این خریدها به معنای یک رنسانس است و تنها به تجارت محدود نمی‌شود.

کومارمانگالام بیرلا، رییس یک مجتمع بزرگ صنعتی به نام آدیتیابیرلاگروپ می‌گوید: «یک هند جدید در حال ظهور است. این نشان‌دهنده احترام جدیدی است که هند در سطح جهانی کسب می‌کند و دستوراتی در حد جهانی صادر می‌کند».

ماه گذشته هیندالکو که شرکت آلومینیوم مربوط به همین گروه است، یک رقیب آمریکایی خود را به نام شرکت نوولیس به مبلغ ۶میلیارد دلار خریداری کرد و این خرید آن را به بزرگ‌ترین شرکت آلومینیوم - نورد جهان تبدیل کرد. این رویداد یک هفته پس از آن اتفاق افتاد که تاتااستیل، بزرگ‌ترین تولیدکننده خصوصی فولاد هندوستان، بزرگ‌ترین معامله خود تا اکتبر گذشته را به امضا رساند. این شرکت موافقت کرد شرکت رقیب انگلیسی- هلندی خود به نام شرکت کورس را به مبلغ ۲/۱۳میلیارد دلار خریداری کند. این مبلغ ۹برابر ارزش بزرگ‌ترین خرید قبلی توسط یک شرکت هندی بود.

هر دوی این معاملات نشان‌دهنده شرایطی هستند که در آن بسیاری از مراکز تجاری کوچک‌تر هندی هم تشویق به خریدهایی در سطح جهانی می‌شوند. آنها در زمینه‌هایی چون مواد دارویی، کامپیوتر، قطعات خودرو، انرژی و غیره فعالیت می‌کنند. طی سه سال اخیر، با توجه به میانگین رشد تولید ناخالص داخلی ۸درصد و افزایش بهره‌وری، شرکت‌های هندی توانسته‌اند طعم پول را به خوبی بچشند.

میانگین حاشیه سود شرکت‌های هندی حدود ۱۰درصد است که این رقم بیش از دو برابر میانگین جهانی است.

یک بررسی نشان داده است که ۶۰درصد از۲۰۰شرکت برتر هندی در جست‌وجوی خرید سهام شرکت‌های خارجی هستند.

امروزه تامین اعتبارات برای چنین معامله‌هایی از همیشه آسان‌تر است. پس از اصلاحات بازارهای مالی، بازار سهام به دلیل پایین ماندن نرخ بهره متحول شد.

سایر موانع نیز از میان رفت که از جمله آنها می‌توان قوانین مربوط به محدودیت بدهی شرکت‌ها را ذکر کرد.

پارسال یک شرکت دارویی به نام رنبکسی از انتشار ۴۴۰میلیون دلار اوراق قرضه استفاده کرد تا بتواند بودجه لازم برای ۸مورد خرید سهام شرکت‌های دیگر را برای خود تامین کند.

خریدهای این شرکت در آمریکا، رومانی، ایتالیا، آفریقای جنوبی و جاهای دیگر انجام شد.

نکته مهم این است که این اطمینان به وجود آمده که چنین پیشرفت‌هایی در شرکت‌های هندی قابل مشاهده است.

آقای بیرلا می‌گوید پنج سال پیش حتی تصور خرید شرکت نوولیس هم دشوار می‌نمود.

مجموع ارزش خرید شرکت‌های هندی در سطح جهان سال گذشته ۸/۱درصد معاملات درون‌مرزی این کشور را تشکیل داد.

اما این رقم در حال افزایش است چون میانگین ارزش خریدهای خارجی شرکت‌های هندی طی سال‌های اخیر ده برابر شده و به ۳۱۵میلیون دلار رسیده است.

از میان برداشتن موانع باقیمانده بر سر راه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در هندوستان هم موجب خواهد شد منافع جهانی به خصوص در مورد ورود تکنولوژی به هندوستان برسد.

روز ۲۲ ماه مارس پس از مدت‌ها تاخیر دولت هندوستان لایحه‌ای را به تصویب رساند که طی آن سهم مالکیت خارجیان در بخش مخابرات این کشور به ۷۴درصد افزایش یافت.

شرکت‌های هندی جهش خود را در حدود سال ۲۰۰۰ آغاز کردند.

آنها در این سال ۵۰ معامله خارجی منعقد ساختند که البته مجموع آنها ارزشی کمتر از یک‌میلیارد دلار داشت.

اغلب این معاملات، مانند هم‌اکنون، مربوط به خرید شرکت‌های دارویی و خدمات کامپیوتری بود. این شرکت‌ها از بقایای آزادسازی تجارت دهه ۹۰میلادی بودند که با قدرت ظاهر شدند، رقابتی‌تر شدند و به دنبال بازارهای جدیدی برای صادرات خود گشتند.

برای چنین شرکت‌هایی خرید شرکت‌های خارجی راهی است برای متصل کردن نیروی کار ارزان و ماهرشان به بازارهای تازه و مشتریان شناخته شده. مالویندرسینگ رییس شرکت رنبکسی که ۸۰درصد از فعالیت‌های اقتصادی خود را به خارج از مرزهای هندوستان کشانده است می‌گوید: «برای ما هندوستان تنها یکی از بازارهای جهان است اگرچه که بازار مهمی است». البته شرکت رنبکسی نسبت به گذشته محتاط‌تر شده است. روز بیستم ماه مارس این شرکت از مزایده خرید یکی از شعبات شرکت مرک که یک غول داروسازی آلمانی است، کناره‌گیری کرد. در صورت برنده شدن این شرکت به هفتمین شرکت بزرگ داروهای ژنریک جهان تبدیل می‌شد.

اما روند خرید شرکت‌ها در مسیر دیگری نیز در حال پیشرفت است و آن بخش تکنولوژی است، به عنوان مثال در زمینه تولیدات کارخانه‌ای. این موضوع یکی از دلایل خرید شرکت نوولیس توسط شرکت هیندالکو است.

شرکت نوولیس قوطی‌های آلومینیومی می‌سازد که محصولی با ارزش افزوده است. برای ایجاد تجهیزات مشابه در هندوستان شرکت هیندالکو می‌بایست پنج سال وقت صرف کند که البته این کار را نکرد. آقای بیرلا می‌گوید: «طی سه سال آینده تولید آلومینیوم فراوانی خواهیم داشت و این آلومینیوم می‌بایست به جایی برود تا ارزش افزوده بیابد.» تکنولوژی دغدغه بزرگ شرکت سوزلون انرژی هم هست. این شرکت پنجمین تولیدکننده توربین‌های بزرگ در سطح جهان است. سال گذشته این شرکت ۵۶۵میلیون دلار برای خرید شرکت هنسن پرداخت کرد. شرکت بلژیکی هنسن یک تولیدکننده گیربکس است. رییس سوزلون به نام تولسی تانتی می‌گوید: «سوزلون در زمینه تکنولوژی‌های بادی می‌داند و هنسن تنها گیربکس‌ها را می‌شناسد. حالا هر دوی این تیم‌های تحقیقات و توسعه در کنار هم هستند تا محصولاتشان را با هم طراحی کنند». ماه پیش شرکت سوزلون در مزایده‌ای ۳/۱میلیارد دلاری برای خرید شرکت آلمانی آرایی پاور که یک تولیدکننده توربین است برنده شد. این سومین مزایده بزرگی بود که یک شرکت هندی در آن برنده شد. چنین معامله‌هایی مشخصه بارز شرکت‌هایی هستند که از بازارهای نوظهور می‌آیند. البته خرید شرکت کوروس توسط تاتااستیل متفاوت بود. تاتااستیل شرکتی است که توانست در روند آزادسازی تجارت دوام آورد و پس از آن سوددهی خوبی را تجربه کرد که آن‌را مرهون سرمایه‌گذاری هنگفت است. این شرکت به عنوان کم‌ هزینه‌ترین تولیدکننده فولاد جهان توانست پول لازم برای خرید شرکت کورس که رقیبی بزرگتر از خودش بود را فراهم آورد و با این اقدام به پنجمین تولیدکننده فولاد جهان تبدیل شد.

امروز هم این شرکت قصد دارد بازار را تحت سلطه خود در آورد البته معدودی از شرکت‌های هندی توانایی پروراندن چنین رویایی را در ذهن دارند و اغلب آنها که شرکت‌‌هایی خانوادگی هستند، محتاط‌تر از آن هستند که خطرات مربوط به این اقدامات را به جان بخرند. در هر حال روند خرید شرکت‌های خارجی توسط شرکت‌های هندی همچنان روند صعودی خود را با انعقاد قراردادهای بیشتر و بزرگتر خواهد پیمود. اما اینکه چنین شرکت‌هایی در آینده چقدر موفق خواهند بود معلوم نیست. البته بنابر آمار به دست آمده از مشاوران مرکز مک‌‌کنزی، تا کنون هیچ یک از این خریدهای بزرگ شرکت‌های هندی با شکست مواجه نشده است در حالی که حدود ۶۰-۷۰درصد سرنوشت خریدهای داخلی شرکت‌های هندی محکوم به شکست بوده است.

آقای سینگ از شرکت رنبکسی می‌گوید: « مهم است که شرکت‌ها به اندازه اقتصادشان هم توجه کنند و از روی احساس و هیجان تندروی نکنند.» این سخنان برای هندی‌های پرافتخار بسیار عاقلانه است به خصوص آنکه تیم کریکتشان هم این روزها مدام در حال باختن است.