پروازی در چهار مسیر

انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه بیش از هر زمان دیگری چهره‌ای دشوار به خود گرفته است. مترجم: آذر حمیدیان- تنها سه هفته به دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه باقی مانده است اما هنوز هم رای‌دهندگان فرانسوی دمدمی‌مزاج به نظر می‌رسند و گویی تصمیمی قطعی نتوانسته‌اند بگیرند.

اگر تنها یک چیز باشد که آنها از آن متنفرند، آن نتیجه از پیش تعیین شده انتخابات است.

آنها طی یک راهپیمایی در سال ۲۰۰۲ کاندیدای راستگرا به نام ژان ماری لوپن را به انتخابات دور دوم راه دادند و باعث شدند او از نامزد سوسیالیست پیشی گیرد.

مردم فرانسه یکبار دیگر در سال ۲۰۰۵ با رد کردن قانون اساسی اتحادیه اروپا طی یک رفراندوم اقدامی مشابه را انجام دادند.

امسال هم آنها در نظرسنجی‌های انجام شده طی اقدامی خارق‌العاده سومین مرد را که فرانسیس بایرو نام داشت به جمع پیشتازان کاندیدای ریاست‌جمهوری کشورشان وارد کردند.

معلوم نیست که اقدام اعجاب‌انگیز بعدی مردم فرانسه چه باشد. براساس آنچه نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد آقای بایرو که سابقه ۲۱سال کرسی پارلمانی را در کارنامه خود رقم زده است، از حمایت خوبی برخوردار است.

با وجود این پرسش‌های سختی در مورد اینکه او چگونه حکومت خواهد کرد و با چه کسانی، به نظر می‌رسد سرعت تند او در صعود را کاهش داده است.

آخرین نظرسنجی‌ها هنوز جایگاه سوم را به او داده‌اند و او ۱۸ تا ۲۲درصد آرا را به خود اختصاص داده است و همچنان فاصله‌ای بین او و دو نفر پیشتاز وجود دارد.

این دو نفر نیکلا سارکوزی راست‌میانه و سگولن رویال سوسیالیست هستند.

تقریبا همه نظرسنجی‌های انجام شده از ابتدای سال‌جاری میلادی حاکی از آن است که آقای سارکوزی در دور اول انتخابات جایگاه برتر را به خود اختصاص خواهد داد.

اما میزان این احتمال به تازگی کمتر شده است.

یک نظرسنجی که در هفته جاری انجام شد احتمال احراز جایگاه اول را توسط او ۲۶درصد اعلام کرده است در حالی که این احتمال برای خانم رویال ۲۵درصد بوده است.

نظرسنجی دیگری حاکی از آن است که احتمال موفقیت این دو نفر در دور اول برابر است.

و این احتمال برای هر دوی آنها ۲۷درصد است. نه تنها آمار مربوط به احتمال موفقیت آقای سارکوزی در حال کاهش است بلکه به نظر می‌رسد احتمال موفقیت خانم رویال در حال قدرت گرفتن است. این نامزد سوسیالیست نیاز شدید به جهشی ناگهانی دارد تاکنون مناظرات انتخاباتی او قانع‌کننده نبوده است. مناظرات او به نظر غیر منسجم و غیر شفاف است. او وعده‌های بسیار داده است اما نتوانسته است توضیح دهد که چگونه هزینه‌های آنها را خواهد پرداخت. او توسط مشاور ارشد اقتصادی‌اش اریک بسون متهم شده است که نه تنها نتوانسته است از پس مناظرات به خوبی برآید، بلکه حزب خود را نیز زیر سوال برده است. او متهم به آماتورگرایی و پویولیسم و قیهانه شده است. اریک بسون ادعا کرده است که «آنچه سگولن رویال در مبارزات انتخاباتی خود در حال ساختن است، بی صداقتی و خطراتی است که جناح چپگرا و کل فرانسه را مورد تهدید قرار می‌دهد». تنش بین گروه انتخاباتی خانم رویال و رهبران حزبشان کاملا مشهود است. خانم رویال نتوانسته است از تجربیات غول‌های حزب خود یعنی دومینیک استراس کان و لارنت فایبوس که توسط حزبشان کنار گذاشته شدند استفاده کند در عوض او تنها از آنها پشتیبانی می‌کند. او از استراس کان که وزیر اقتصاد سابق بوده خواسته است که روی یک نظام مالیات بر درآمد کار کند و با این کار از همه اظهارنظرهای او چشم پوشی کرده است.

فایبوس و استراس کان هر دو معتقدند که خانم رویال شکست خواهد خورد. یکی از صاحبنظران می‌گوید: «به همین دلیل است که این دو نفر حداقل خدمات را به خانم رویال می‌رسانند». اکنون خانم رویال تصمیم گرفته است همه امور را به روش خود انجام دهد. او به تکنیک انتخاباتی قدیمی خود بازگشته است یعنی متعجب ساختن مردم با ایده‌های غیر سرسختانه. در هفته جاری او در عمل جبهه ضد سرمایه‌داری خود را برچید و گفت: «ما باید ایدئولوژی تنبیه و جریمه سودها را از بین ببریم». طبیعی است که همه این حرف‌های ضد و نقیض توجه محافل چپگرای پاریسی را به خود جلب کرده است.

اولیویر بسانسنوت یکی از سه نامزد تروتسکیست انتخابات ریاست جمهوری ترو می‌گوید: «ما گزینه‌ای به نام نیکلا سارکوزی داریم که پس از لوپن است. اگر چپگراها به همین روش ادامه دهند پس از نیکلاسارکوزی خواهند بود. بنابراین می‌توان حدس زد چه کسی از این وضعیت سود می‌برد: ژان ماری لوپن.

اما شاید خانم رویال به هیچ وجه سعی در جذب آرای میانه‌روها ندارد. او بیشتر به رای‌دهندگان طبقه شاغل جامعه توجه دارد. شاید راهیابی او به انتخابات منجر به تقابلی آرام شود که بین عقاید خواص باعقاید توده مردم در می‌گیرد. بسیاری از کارگران کارخانه‌ها نگران جهانی شدن هستند چون جهانی شدن برای آنها به معنای از دست دادن شغلشان و انتقال مشاغل به کشورهای کم‌‌هزینه خواهد بود. به همین دلیل آنها می‌خواهند مطمئن شوند که کشورشان از دولتی با قدرت ملی‌گرایی بالا برخوردار خواهد شد.

پیرمارتین، یک دانشمند علوم سیاسی درمرکز ساینسزپو می‌گوید: «این به معنای ملی‌گرایی نابخردانه نیست بلکه به معنای میهن‌پرستی است.»

اگر قرار باشد خانم رویال به ریاست جمهوری فرانسه نایل شود، نیاز دارد که از ملت حمایت کند. اگرچه لوپن به سختی توانسته است در نظرسنجی‌ها رقمی بالاتر از ۱۴درصد را به خود اختصاص دهد، اما در دور اول انتخابات سال ۲۰۰۲ به رقم ۱۷درصد نایل شده بود. برخی از تحلیلگران بر این باورند که او این بار حداقل ۱۸درصد آرا را در دور اول به خود اختصاص خواهد داد چون برخی از طرفداران او بنا به دلایلی در نظرسنجی‌ها خود را طرفدار سارکوزی نشان داده و به او رای داده‌اند.

اگر این طور باشد،‌ حدود ۵درصد از کسانی که در نظرسنجی‌ها به سارکوزی رای داده‌اند، در روز انتخابات به لوپن رای خواهند داد. البته این برای پیروزی لوپن در دور اول کافی نخواهد بود اما بی‌شک به سارکوزی ضربه خواهد زد.

بنابراین شرایط آقای سارکوزی آسیب‌پذیرتر از آنچه به نظر می‌رسد است علاوه بر همه اینها هنوز حدود ۴۰درصد رای‌دهندگان می‌گویند ممکن است نظر خود را تغییر دهند. در شرایط عادی اگر اتفاق خاصی نیفتد و آقای بایرو روش جدیدی را در مناظره‌های خود در پیش نگیرد، این رقابت انتخاباتی بیشتر رقابتی سگو - سارکو خواهد بود. اما با توجه به اینکه فرانسه مردمی دارد که شورش‌های خود را به شکل آرای انتخاباتی در صندوق‌ها خلاصه می‌کنند، همه پیش‌بینی‌ها در این مرحله تنها در حد یک حدس و گمان است.