نشست 1+5 امروز در لندن برگزار می‌شود

علی طجوزی - نشست ۱+۵ لندن امروز در حالی برگزار می‌شود که گزارش اخیر محمد البرادعی، رییس کل آژانس انرژی اتمی موج جدیدی از اختلاف را میان اعضای این گروه موجب شده است. هر چند گزارش مدیرکل آژانس همانند گزارش‌های پیشین وی تناقض‌هایی داشت و در آن با اشاره به تداوم غنی‌سازی در ایران، اعلام شده بود که مدرکی دال بر انحراف ایران از اهداف صلح‌آمیز وجود ندارد، اما طرف‌های درگیر پرونده هسته‌ای ایران نیز همچنان بر مواضع قبلی خود پافشاری می‌کنند.

این مساله می‌تواند باز هم موید این نکته باشد که نشست امروز ۱+۵ که در سطح وزرای خارجه ۵کشور عضو دائم شورای امنیت و آلمان برگزار می‌شود، نتیجه خاصی در بر نخواهد داشت؛ چرا که آمریکا به‌رغم اصرار و اعمال فشار هنوز نتوانسته است به طور کامل نظر همه اعضا را برای پیشبرد اهدافش جلب کند. در مقابل کشورهای روسیه و چین بر حل مساله به روش مسالمت‌آمیز تاکید دارند. گرچه پیش از انتشار گزارش البرادعی، وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرده بود، گام‌های بعدی بر اساس گزارش جدید اتخاذ خواهد شد، اما در عین حال یادآور شده بود این به آن معنا نیست که گزینه نظامی را مدنظر داشته باشیم و یا خواستار اعمال تحریم‌های بیشتر باشیم. نشست امروز ۱+۵ در حالی برگزار می‌شود که آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان خواهان اعمال تحریم‌های بیشتر و سختگیرانه‌تر علیه ایران هستند و روسیه و چین خواهان مذاکره با تهران.

در واقع به نظر می‌رسد هر کدام از اعضای این گروه و سایر کشورها با توجه به نوع روابط سیاسی و اقتصادی خود با ایران برداشت‌های متفاوتی از گزارش آژانس دارند. از سوی دیگر، پیشنهاد چندی پیش روسیه، سوئیس و البرادعی برای برون‌رفت از مساله هسته‌ای ایران هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است، گرچه هنوز طرفین به طور مستقیم نه به جزئیات آن پرداخته‌اند و نه آن را قبول یا رد کرده‌اند اما این طرح همچنان روی میز مذاکره قرار دارد و می‌تواند مورد بحث و تبادل نظر در نشست امروز قرار بگیرد.

در هر صورت با دو جبهه‌ای‌ که در گروه ۱+۵ نسبت به پرونده هسته‌ای ایران و چگونگی آغاز مذاکرات ایجاد شده باید دید طرف‌های مقابل کدام گزینه را برای حل مساله هسته‌ای ایران انتخاب می‌کنند. نگاهی به مواضع طرفین درگیر پرونده هسته‌ای نشان می‌دهد آمریکا و انگلیس همواره مواضع و سیاست‌های خود را بر دیگر دولت‌ها تحمیل کرده و اگر قطعنامه‌ای و یا بیانیه‌ای هم صادر شده، تکیه بر نکات منفی گزارش البرادعی داشته است.

آمریکا، انگلیس و فرانسه با تکیه بر اینکه ایران به قطعنامه ۱۷۳۷ عمل نکرده و فعالیت‌های هسته‌ای خود از جمله غنی‌سازی اورانیوم را متوقف نکرده و همچنان به عملیات نصب سانتریفوژها ادامه می‌دهد، خواهان ایجاد محدودیت‌های بیشتری برای ایران هستند.

در هر حال افق‌های پیش‌روی پرونده هسته‌ای ایران با توجه به شرایط کنونی مبهم است اما البرادعی پس از ارائه گزارش خود در مورد فعالیت هسته‌ای ایران اعلام کرده است که پنجره فرصت برای بازگشت ایران به مذاکرات همچنان باز است و اظهار تمایل کرده است که مساله هسته‌ای ایران از طریق مذاکره حل شود. وی گفته است که پیشنهاد من همچنان روی میز است و تا آنجایی که مطلعم هیچ یک از طرف‌ها آن را رد نکرده است.