انتقادات غبارآلود مجلس از دولت

عکس: ایسنا

پیشنهاد انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک با عراق برای مهار کانون‌های تولید گرد و غبار

دنیای اقتصاد- حضور رییس سازمان محیط زیست در مجلس و توضیحات او به نمایندگان درباره پدیده ریزگردها هم گرهی از مشکل این روزها و ماه‌های ساکنان استان‌های غربی و جنوب غربی کشور باز نکرد. هرچه نمایندگان از افزایش بیماری مردم، مهاجرت گسترده از استان‌های درگیر ریزگردها، لغو پرواز هواپیماها و تعطیلی کسب و کار مردم در اثر بروز پدیده گرد و غبار گفتند، چیزی جز تایید و ابراز تاسف از محمد جواد محمدی زاده، معاون رییس‌جمهور نشنیدند. رییس سازمان حفاظت محیط زیست البته گفت که برای مهار این ریزگردها «پول» لازم است و طرحی ضربتی که علاوه بر ایران، در عراق، اردن، عربستان و سوریه هم باید اجرا شود؛ اما چون این کشورها «درگیر مشکلات داخلی» هستند، چنین موضوعی برایشان در اولویت نیست. با این حال علی لاریجانی، رییس مجلس با تاکید بر اینکه در اقدامات دولت، بیشتر برنامه‌ها معطوف به داخل است، خواهان انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک با عراق در زمینه کنترل گرد و غبارهای عربی شد.

محمدی زاده: بار سنگینی است

رییس سازمان حفاظت محیط زیست که برای ارائه گزارش در جلسه علنی روز گذشته مجلس حاضر شده بود، با بیان اینکه این سازمان دو طرح برای مقابله با ریزگردها تدوین کرده است، گفت: ۹۰ درصد مشکل ریزگردها منشأیی خارج از مرزها دارد. وی تاکید کرد: بار موضوعی که بر دوش سازمان محیط زیست است بسیار سنگین است به همین دلیل دو طرح یکی داخلی و دیگری منطقه‌ای تدوین شده که طرح دوم به عراق، سوریه، اردن و عربستان کمک می‌کند.

وی افزود: در این طرح آمده است که حدود ۵/۶ میلیون هکتار از کانون‌های بحرانی باید مدیریت شود و برای تحقق موضوع برنامه ضربتی آن ۵ ساله است ایران برای اجرایی شدن این طرح فقط با کشور عراق نیاز به منابع یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلاری دارد و در کشورهای دیگر هم رقمی این چنینی نیاز است.

محمدی‌زاده ادامه داد: در طول ۱۰ سال گذشته ۵۲۹ توفان شن و ماسه داشته ایم و این توفان‌ها از ۶ کانون بحرانی همجوار مرز ایران ایجاد شده است این ریزگرد به راحتی به کشور ما وارد می‌شود و تمام اقداماتی که میسر بوده انجام شده است، اما در عین حال اگر کشورهای مقابل عزم نداشته باشند نمی‌توان اقدامی انجام داد.

محمدی‌زاده با درخواست از گروه دوستی ایران و عراق برای افزایش فشارها در خصوص عمل به قراردادها تصریح کرد: برای کنترل دقیق ریزگردها نیاز به ورود عربستان، سوریه و اردن است که متاسفانه در شرایط کنونی این کشورها درگیر مسائل داخلی هستند و اولویت‌ها برای آنها مطرح نیست. وی با بیان اینکه در طول ۱۰ سال اخیر با مشکل خشکسالی مواجه بودیم، عدم مدیریت صحیح منابع آب را از جمله علل تشدید ریزگردها دانست و گفت: در دریاچه ارومیه که ۱۹ رودخانه آب به دریاچه منتقل می‌کنند به علت مدیریت نامناسب منابع آبی این منطقه کاهش یافته است. وی مساله بعدی در تشدید ریزگردها را تالاب‌های موجود خواند و افزود: تالاب‌های کشور و عراق نیازمند به حقابه هستند.

لاریجانی: حرکت مهمی انجام نشده

پس از پایان سخنان رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست علی لاریجانی رییس مجلس با بیان اینکه ریشه مساله گرد و غبار در عراق، عربستان و اردن است، گفت: بادهایی که از سوی این کشورها می‌وزد موجب گرد و غبارها می‌شود؛ ما در جریان مذاکرات شما با کشورهای منطقه هستیم، اما حجم عظیمی از گرد و غبارها از سوی عراق وارد کشور می شود و حرکت مهمی برای جلوگیری از بروز گرد و غبارها صورت نگرفته است در آیین‌نامه تدوین شده هم بیشتر اقدامات معطوف به داخل است در حالی که ۷۰ درصد گرد و غبارها از کشور عراق وارد می‌شود. لاریجانی تصریح کرد: انتظار داریم شما یک اقدام سازمان یافته و مستمری انجام داده و حتی اگر شده سرمایه‌گذاری‌های مشترک با عراق انجام شود چرا که این مساله هزینه‌های بسیاری از نظر سلامت، کشاورزی و ابعاد مختلف اقتصادی دارد و سرمایه‌گذاری‌های مشترک در این شرایط به نفع کشور است.

غلظت ریزگردها؛ هزار برابر استاندارد

در ادامه چند تن از نمایندگان درباره مشکلات ناشی از ریزگردها در مناطق مختلف کشور سخن گفتند. محمدرضا تابش رییس فراکسیون محیط زیست مجلس طی سخنانی با اشاره به روند تشدید گردو غبار در کشور اظهارکرد: شدت غلظت گردوغبار گاهی ۱۰۰۰ برابر استاندارد می‌شود و زندگی را بر بخشی از مردم مخصوصا استان خوزستان تیره و تار کرده است.

وی ادامه داد: عدم تصمیم‌گیری و مدیریت صحیح، فشار به طبیعت خارج از توان و ظرفیت آن و مدیریت چند دهه گذشته باعث بروز این پدیده شده است و گردوغبار پدیده‌ای است که چند دهه طول کشیده تا امروز با آن مواجه شده‌ایم.

وی در خصوص دلایل بروز گردوغبار نیز گفت: در حوزه دریاچه ارومیه تا کنون ۳۷ سد زده شده است که ۱۲ سد در حال احداث است و ۴۰ سد نیز در حال مطالعه است یعنی در حوزه آبریز دریاچه ۹۰ سد در حال مطالعه و احداث داریم معلوم است که این حوزه آبریز، آبی که باید به دریاچه بریزد با وجود این سدها محدود شده است و این بلا امروز بر سر دریاچه ارومیه آمده است ما ۲۴ هزار و ۷۰۰ چاه غیر مجاز در حوزه آبریز دریاچه ارومیه داریم که بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب از سفره‌های زیرزمینی برداشت می‌کنیم این پدیده‌ای نیست که امروز اتفاق افتاده باشد بلکه طی ۲ - ۳ دهه گذشته اتفاق افتاده و ما به آن بی‌توجهی کرده‌ایم.

لغو پروازها در ۲۰ فرودگاه کشور

علی محمد احمدی نماینده دهلران نیز با بیان اینکه چندسال است که غبار عربی یا ریزگردها ۲۰ استان کشور را تحت تاثیر قرار داده است گفت: لغو پروازها در ۲۰ فرودگاه کشور از جمله این مشکلات است. وی گفت: در زمان گسترش ریزگردها شاهد تعطیلی ادارات و مراکز آموزشی و همچنین مهاجرت‌های گسترده هستیم که مردم ناچار به ترک دیار و کاشانه خود شده‌اند. همچنین گسترش بیماری‌های قلبی - عروقی و تنفسی و آلرژیک را در بین گروه‌های آسیب‌پذیر مشاهده می‌کنیم.

وی با بیان اینکه مالچ پاشی یا بارور کردن ابرها از جمله راهکارهایی است که توصیه می‌شود، افزود: احیای تالاب‌ها نیز از جمله مواردی است که می‌توان به عنوان راهکاری برای حل این معضل از آن بهره گرفت.

سالانه ۱۹ هزار بیمار ریزگرد

شریف حسینی نماینده اهواز نیز گفت: ۹۰ درصد منشا این پدیده در خارج از کشور است، اما هماهنگی و تعاملات می‌تواند راهکاری برای حل مشکل باشد. وی ادامه داد: ۳۶ درصد دشت‌های کشور به دلیل بیلان منفی آب، منطقه ممنوعه بحرانی اعلام شده است. همچنین بیش از ۸۰ درصد کشور در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد. تخریب و آلوده‌سازی تالاب‌های کشور از جمله تالاب‌های شادگان و تخریب تالاب گاوخونی، انتقال بی‌رویه آب از سرچشمه‌های کارون و کرخه، خشک شدن دریاچه ارومیه از مواردی است که وضعیت فعلی را رقم زده است. وی تصریح کرد: سالانه ۱۹ هزار بیمار بر اثر گردوغبار به تعداد بیماران اضافه می‌شود که ۵ هزار نفر آن در استان خوزستان هستند.