احتمال غنی‌سازی بالای 20 درصد چقدر است؟

عباسی در حاشیه مراسم سالگرد شهید رضایی‌نژاد با خبرنگاران مصاحبه می‌کرد/ عکس: خبرگزاری فارس

دنیای‌اقتصاد- فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی در واکنش به پیشنهاد شماری از نمایندگان مجلس برای تجهیز شناورهای ایرانی به پیشرانه‌های اتمی با سوخت اورانیوم غنی شده بیش از ۲۰ درصد گفت: اگر لازم باشد و دولت در این زمینه تصمیم‌گیری کند و خواست مردم هم باشد،‌ ما مشکلی نداریم که بخواهیم دنبال چنین سیستم و فناوری‌ای برویم. عباسی در عین حال اعلام کرد: ما قصد انجام این کار [ساخت رآکتورهای کوچک] را نداریم که بخواهیم اورانیوم را بیش از ۲۰ درصد غنی‌سازی کنیم. چنانچه به سوخت بالای ۲۰ درصد نیاز داشته باشیم ابتدا نیازمان را به جامعه جهانی اعلام می‌کنیم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نماینده واقعی آن است.

هفته گذشته مهرداد بذرپاش، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اعلام خبر تدوین طرحی در مجلس برای طراحی و ساخت موتورکشتی و ناو با سوخت اتمی گفته بود: برای اینکه این فناوری و تکنولوژی را در حوزه موتور‌های کشتی‌ها داشته باشیم که بتوانند مسافت طولانی را بدون سوخت‌گیری مجدد طی کنند، باید از فناوری جدید سوختی بهره ببریم تا نفتکش‌ها نیز آسیب کمتری ببینند. بذرپاش بیان کرده بود: در این صورت ناوها و کشتی‌ها نیازمند پهلو‌گیری مجدد نبوده و دیگر نیازی به درخواست سوخت از سایر کشورهایی که شاید به دلایل سیاسی امتناع کنند نیست.

این نماینده اصولگرا اعلام کرده بود که با شروع مجلس در هفته جاری این طرح در صحن علنی مجلس پیگیری می‌شود.

نیاز به غنی‌سازی ۶۰ درصدی؟

در پی اظهارات بذرپاش، ابوالقاسم جراره، دیگر عضو کمیسیون صنایع‌و‌معادن مجلس در پاسخ به این سوال که سوخت هسته‌ای برای به حرکت درآمدن کشتی نیازمند غنی‌سازی اورانیوم تا چند درصد است؟ گفت: قطعا این سوخت بالای ۲۵ درصد است؛ یعنی چیزی حدود ۵۰ و ۶۰ درصد خواهد بود. سیدرضا تقوی، رییس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور، اما روز شنبه هفته جاری در شورای اداری خراسان شمالی تصریح کرده بود: اگر نظام جمهوری اسلامی ایران در برابر تهدیدهای دشمنان، ذره‌ای نرمش از خود نشان دهد، باید چرخه سوخت هسته‌ای را از حرکت بازدارد. اکنون نظام جمهوری اسلامی ایران به تولید سوخت ۲۰ درصد (اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد) دست یافته است، اما اگر آنها بخواهند در برابر نظام ایران ایستادگی کنند، ما این رقم را به ۵۶ درصد ارتقا می‌دهیم.

عباسی: اگر لازم باشد، مشکلی نداریم

اگرچه تا کنون طرح «ساخت موتورکشتی و ناو با سوخت اتمی» به مجلس شورای اسلامی ارائه نشده است، اما فریدون عباسی رییس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با خبرنگاران به این موضوع واکنش نشان داد و به برخی جزئیات فنی این مساله پرداخت. به گزارش ایسنا، رییس سازمان انرژی اتمی در حاشیه برگزاری مراسم سالگرد ترور شهید رضایی نژاد گفت: در این باره که نمایندگان مجلس صریحا طرح تامین سوخت هسته‌ای برای کشتی‌ها را ارائه کرده باشند، نشنیده‌ام. اما ذکر شده بود پیشرانه‌هایی را که بتوانند بدون نیاز به سوخت‌گیری در مسیرهای طولانی حرکت کنند، داشته باشیم و این بیشتر برای جلوگیری و مقابله با تحریم‌های آتی است که می‌‌خواهند مانع ناوگان دریایی ما شوند. یکی از مسائلی که می‌تواند تامین کننده سوخت این‌گونه پیشرانه‌ها باشد سوخت هسته‌ای است، یعنی رآکتورهای هسته‌ای به جای موتور در این پیشرانه‌‌ها قرار می‌گیرند. معاون رییس‌جمهور گفت: ‌اگر لازم باشد و دولت در این زمینه تصمیم‌گیری کند و خواست مردم هم باشد،‌ ما مشکلی نداریم که بخواهیم دنبال چنین سیستم و فناوری‌ای برویم.

لزوما سوخت بالای ۲۰ درصد لازم نیست

عباسی در پاسخ به اینکه آیا سوخت هسته‌ای پیشرانه‌ها و زیردریایی‌ها با غنای بالا در حدود ۹۰ درصد است، گفت: لزوما سوخت این پیشرانه‌ها بالای ۲۰ درصد نیست. رآکتورهایی وجود دارد که با غنای ۵/۳ تا ۵ در شناورهای دریایی استفاده شده‌اند، اما این مقدار غنا رآکتور را بزرگ می‌کند. اما اگر منظور از سوخت هسته‌ای در زیردریایی‌ها باشد، برای طراحی موتورهایی که نخواهد تعمیر یا باز شوند به اورانیوم بالا در این زیردریایی‌ها برای حرکت نیاز است.

وی اظهار کرد: مطمئنا اگر بخواهیم زمانی این کار را انجام دهیم حتما هماهنگی‌های لازم را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام می‌دهیم تا سوخت مورد نیاز را در اختیار ما قرار دهد.

رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه «در صورت نیاز و درخواست برای سوخت اتمی زیردریایی‌های کشور چگونه از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست می‌کنید که تامین آن را تسهیل کند؟» گفت: ما فعلا برنامه خاصی برای چنین موضوعی نداریم، اما قابلیت طراحی رآکتورهایی را که بتواند در شناور‌ها کار کنند، داریم و می‌توانیم برای آن برنامه‌ریزی کنیم. طراحی و ساخت رآکتور IR-۴۰ آب سنگین اراک ما را توانمند ساخته است و سازندگان داخلی رشد پیدا کرده‌اند و شروع مشارکت با خارجی‌ها‌ در زمینه ساخت رآکتورها قدرت ما را توانمند می‌کند تا در طراحی انواع رآکتورها قدم برداریم؛ نمی‌گویم الان به این توانمندی دست پیدا کرده‌ایم. وی افزود: مطمئنا اگر بخواهیم رآکتور با حجم کوچک داشته باشیم که چگالی قدرت در آن بالا باشد، باید دنبال سوخت‌های اورانیوم با غنای بالاتر باشیم. محاسبات و اطلاعات ما و استفاده از منابع و تجربیات سایر کشورها این مساله را به ما نشان داده است، اما در وهله نخست ما قصد انجام این کار را نداریم که بخواهیم بالای ۲۰ درصد غنی‌سازی کنیم. در حال حاضر تولید سوخت ۲۰ درصد برای رآکتور تهران و رآکتور مشابه استخری پیش‌بینی شده است؛ چنانچه به سوخت بالای ۲۰ درصد نیاز داشته باشیم ابتدا نیازمان را به جامعه جهانی اعلام می‌کنیم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نماینده واقعی آن است.

وی افزود: شناور‌های با سوخت اتمی مشکلات زیست محیطی خواهند داشت که چنانچه بخواهیم به این سمت برویم، ابتدا از آژانس برای همکاری در زمینه زیست‌محیطی درخواست می‌کنیم.

عباسی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه اگر مثل سوخت ۲۰ درصد شرایط تامین آن را آژانس و دیگر کشورها فراهم نکنند چه تصمیمی خواهید گرفت، گفت: در آن مقطع براساس نیازمان تصمیم‌گیری می‌‌کنیم.

تولید چهارمین مجتمع سوخت ۲۰ درصدی

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه رآکتور تهران با چه تعداد مجتمع سوخت ۲۰ درصدی کار می‌کند، گفت: چهارمین مجتمع سوخت تولیدی کشور تا غنای ۲۰ درصد تولید و تحویل رآکتور تهران شده است. وی گفت:‌ این مجتمع سوخت بین ۴ تا ۵ مگاوات کار کرده و تست‌های لازم برای تایید نهایی آن در حال انجام است.

غرب رقمی نیست

معاون رییس‌جمهور درباره اظهارات اخیر رییس MI۶ (سازمان جاسوسی انگلیس) درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران گفت:‌ آنها رقمی نیستند که بخواهند جلوی ما را در پیشرفت‌های کشور بگیرند، ما اصلا به دنبال سلاح هسته‌ای و موارد مشابه نبوده‌ایم و نیستیم، ‌آنها هم خوب می‌دانند که ما اصلا برنامه نظامی هسته‌ای نداریم. رییس سازمان انرژی اتمی اظهار کرد: به آقای ساورز (رییس MI۶) و سایر مقامات غربی توصیه می‌کنم حرف زیادی نزنند. ملت ایران با این حرف‌ها عقب‌نشینی نمی‌کند. وی گفت: MI۶ بیشتر به دنبال جنایت است، این سازمان به جمع‌آوری اطلاعات درباره افراد می‌پردازد. یکی از عوامل تاثیرگذار در ترور تمامی دانشمندان ما دستگاه جاسوسی MI۶ بوده است.