دنیای‌اقتصاد- چهارمین یارانه نقدی خانوارها در حالی از امشب قابل برداشت می‌شود که دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها از مطالعه دولت برای حذف برخی گروه‌های پردرآمد از فهرست یارانه‌بگیران خبر داده است. محمدرضا فرزین البته تاکید کرده که این مطالعات هنوز جمع‌بندی نشده، اما گفته است: «شناسایی خانوارهای کم‌درآمد در حال اجرا است که اگر دولت به نتیجه قطعی برسد، بخشی از خانوارهای پردرآمد از دریافت یارانه نقدی حذف خواهند شد و خانوارهای کم‌درآمد یارانه بیشتری دریافت می‌کنند.» تخصیص غیرمساوی یارانه نقدی از ابتدای مطرح شدن هدفمندی یارانه‌ها در سال ۸۷ محل بحث بود. در آن زمان ایده‌های متفاوتی در این باره مطرح می‌شد که بازتوزیع یارانه نقدی بین تنها دو یا سه دهک پایین جامعه یکی از آنها بود. خوشه‌بندی کل جامعه و حذف سه دهک بالاتر از دریافت یارانه نقدی دیگر نظری بود که تا پای اجرا نیز رفت. سومین ایده هم تقسیم یارانه نقدی به دو بخش بود که یک بخش آن تنها به گروه‌های کم‌درآمد اختصاص یابد و بخش دیگر به طور مساوی بین همه درخواست‌کنندگان تقسیم شود. اکنون با بازگشایی بحث توزیع نابرابر یارانه‌های نقدی، باید دید دولت به کدام‌یک از این ایده‌ها اقبال نشان می‌دهد. دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها مطرح کرد

زمزمه حذف یارانه پردرآمدها

دنیای اقتصاد- در حالی که از ساعت ۲۴ امشب چهارمین یارانه نقدی واریز شده به حساب خانوارها قابل برداشت خواهد بود، دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها از انجام مطالعاتی در دولت خبر داده است که احتمالا به حذف گروه‌های پردرآمد از فهرست یارانه‌بگیران منجر می‌شود.

به گزارش خبرگزاری فارس، محمدرضا فرزین در مورد اینکه مرحله دوم فاز هدفمندی یارانه‌ها چه زمانی اجرا می‌شود،‌ گفت: قطعا امسال قیمت حامل‌های انرژی افزایش نمی‌یابد و گفتیم برای فاز دوم فعلا بررسی می‌شود که هنوز جمع‌بندی نشده و امسال قیمت حامل‌های انرژی تغییر نمی‌کند.

فرزین تاکید کرد: برای اجرا گام دوم هدفمندی یارانه‌ها فعلا مطالعه می‌شود. از طرفی طبق قانون هدفمندی یارانه‌ها باید در ۵ سال اجرا شود و اگر گام دوم شروع شود قطعا شامل اصلاح قیمت انرژی خواهد بود که فعلا در این زمینه زمان اجرای آن به جمع‌بندی نرسیده است.

دبیر کارگروه طرح تحول اقتصادی ادامه داد: اگر گام دوم هدفمندی یارانه‌ها برداشته شود، قیمت انرژی اصلاح خواهد شد و متناسب با آن پول یارانه‌ها بیشتر می‌شود.وی همچنین یادآور شد: مطالعه خانوارها و شناسایی خانوارهای کم درآمد در حال اجرا است که اگر دولت به این نتیجه برسد، بخشی از خانوارهای پردرآمد از دریافت یارانه نقدی حذف خواهند شد و برعکس سایر خانوارهای کم درآمد یارانه بیشتری دریافت می‌کنند. البته تاکید می‌کنم که هنوز این مطالعات جمع‌بندی نشده و نتیجه‌گیری قطعی گرفته نشده است.وی گفت: ‌بحث خوشه‌بندی نیز مطالعه‌ای بود که چون در اجرا دچار مشکل شد، اجرای آن متوقف شد.

پایان آزادسازی قیمت نان

دبیر کارگروه طرح تحول اقتصادی در مورد یارانه نان در قانون بودجه گفت: آزادسازی قیمت نان به پایان رسیده و در حال حاضر دولت گندم را به قیمت کیلویی ۳۶۰ تومان خریده و به همان قیمت می‌فروشد و هیچ یارانه‌ای بابت گندم و آرد نمی‌پردازد، اما یارانه ۶ هزار میلیارد تومانی که در قانون بودجه ذکر شده فقط برای گندم نیست، بلکه سایر کالاهای اساسی را هم دربرمی‌گیرد و پرداخت یارانه نقدی به مردم از همین رقم تامین می‌شود.

کارت عدالت منتفی شد

فرزین در مورد توزیع کارت عدالت گفت: در اجرای هدفمندی یارانه‌ها ابتدا قرار بود برای همه مردم کارت عدالت صادر شده و یارانه نقدی به حساب آن کارت واریز شود، اما بعداً تصمیم گرفته شد از حساب‌های موجود مردم استفاده شود و صدور کارت عدالت منتفی شد.فرزین رقم نهایی درآمد هدفمندی یارانه‌ها را ۵۴ هزار میلیارد تومان ذکر کرد و گفت: ۴ هزار میلیارد تومان برای مالیات و عوارض دریافت خواهد شد.

اعتبار انرژی برای ۱۲ هزار بنگاه

وی در مورد حمایت دولت از صنایع و تولید در جریان قانون هدفمندی یارانه‌ها گفت: با توجه به اینکه قیمت حامل‌های انرژی مانند برق و گاز افزایش یافته است، در این زمینه ۱۲ هزار بنگاه در ۲۵ رشته و در قالب بسته حمایتی در سه محور خط اعتباری انرژی دریافت می‌کنند که در این زمینه حدود ۶ هزار بنگاه ثبت نام قطعی کرده و از آن تعداد برای ۳ هزار و ۵۰۰ بنگاه قرارداد بسته شده است؛ ضمن اینکه همه بنگاه‌های پرمصرف از تسهیلات طرح خط اعتباری انرژی استفاده می‌کنند.وی افزود:‌این بنگاه‌ها ۷۰ درصد مصرف انرژی صنعت را در اختیار دارند که ۳۰ درصد از هزینه انرژی این بنگاه‌ها در قالب خط اعتباری از سوی وزارت صنایع برای ادامه تولید و کاهش هزینه تولید پرداخت می‌شود.

دبیر کارگروه طرح تحول اقتصادی افزود:‌ وزارت صنایع اعلام کرده وقتی قبض برق و گاز برای بنگاه‌های پرمصرف صادر می‌شود، دچار کمبود نقدینگی می‌شوند؛ به همین منظور وزارت صنایع برای آنها اعتبار انرژی پیش‌بینی کرده است که ۳۰ درصد از حق برق و گاز را پرداخت کنند.

فرزین افزود: قیمت نفت کوره برای صنایع ۵۰۰ ریال و گاز مایع ۳ هزار ریال در قالب کمک بلاعوض و به صورت موقت به صنایع شناخته شده پرداخت می‌شود که این صنایع شامل کوره‌پزخانه‌ها، کارخانه‌های سیمان، پتروشیمی و سایر صنایع که دارای مصرف بالای انرژی است، می‌شود.وی تاکید کرد: با توجه به اینکه تغییر تکنولوژی برای بنگاه زمان‌بر است، وقتی قیمت نفت کوره به یک باره به ۲۰۰ تومان افزایش یافته، باعث کمبود نقدینگی برای بنگاه‌های پرمصرف مانند کوره‌پزخانه‌ها می‌شود که دولت کمک‌های بلاعوض برای نوآوری و وصل شدن به شبکه گاز می‌پردازد.

ثبت‌نام ۲ هزار بنگاه برای افزایش بهره‌وری

دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها افزود: همچنین برای افزایش بهره‌وری بنگاه‌های تولیدی، برای ۲ هزار بنگاه ثبت نام قطعی انجام شده است، معرفی بنگاه‌ها از اواسط اردیبهشت ۹۰ آغاز شده تا مولدهای ترکیبی برق و گرما (CHP) در حدود ۳۰۰ واحد بنگاه برای ارتقای مدیریت بنگاه و ۲۵۰ بنگاه در مرحله آزمایشی، این طرح‌های بهره‌وری را ایجاد می‌کنند.

فرزین افزود:‌ همچنین پیگیری منابع مصوب برای بنگاه‌ها ۴ هزار و ۵۰۰ مورد، عقد قرارداد با بانک‌ها به مبلغ ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و منابع دریافتی تاکنون ۱۵۰۰ میلیارد تومان بوده است که از این رقم هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به صورت مستقیم و بیش از صد میلیارد تومان بابت سرمایه‌گذاری در نفت و گاز بنگاه هزینه شده است.

رشد اقتصادی ۸۹ بیشتر از ۸۸

معاون وزیر اقتصاد در مورد گزارش اقتصادی دولت گفت: این گزارش نهایی نشده؛ اما به زودی اعلام و شاخص‌های مختلف در آن اعلام خواهد شد.فرزین افزود: صندوق بین‌المللی پول نرخ رشد اقتصادی سال ۸۹ را در مورد ایران حدود یک درصد و برای سال ۹۰ صفر درصد پیش‌بینی کرده بود که اعلام این ارقام در گزارش آنها کار درستی نیست.دبیر کار گروه طرح تحول اقتصادی ادامه داد: نرخ رشد اعلام شده از سوی صندوق بین‌المللی پول برای ۲۰۱۱ رقم منهای صفر؛ یعنی کمتر از صفر درصد و برای ۲۰۱۰ معادل سال ۸۹ رقم یک درصد و برای ۲۰۰۹ رقم یک دهم درصد اعلام شد؛ در حالی که معاون بانک مرکزی نرخ رشد سال ۸۸ را ۵/۳ درصد اعلام کرد.

فرزین با اشاره به گزارش بانک مرکزی گفت: رشد بخش کشاورزی به دست آمده است و تولید گندم ۷ درصد، تولید سیمان ۱۶ درصد، و تولید خودرو ۱۲ درصد، فروش بنگاه‌ها در بورس در شش ماهه سال گذشته ۲۱ درصد و شاخص کل بازار بورس ۸۰ درصد رشد داشته است که این شاخص‌ها نشان می‌دهد که رشد اقتصادی در سال ۸۹ بهتر از سال ماقبل خواهد بود.وی افزود: میزان سپرده بخش خصوصی در بانک‌ها از رشدی معادل ۴۴ درصد برخوردار بود و وقتی این شاخص‌ها همه رشد کرده‌اند، نمی‌توان گفت نرخ رشد اقتصادی یک درصد باشد.

پیشینه پرداخت غیرمساوی یارانه

زمزمه حذف پردرآمدها از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه نقدی در حالی از سوی فرزین مطرح شده است که از ابتدای طرح موضوع هدفمند کردن یارانه‌ها در کشور‌این موضوع محل بحث بود. از سال ۸۷ و حتی پیش از آن، برای بازتوزیع یارانه های حذف شده در اثر قانون هدفمندی، چند پیشنهاد مطرح بود. عده‌ای از صاحبنظران اقتصادی، پیشنهاد باز توزیع یارانه نقدی بین تنها دو یا سه دهک پایین جامعه را مطرح می‌کردند؛ دهک هایی که آسیب‌پذیر‌ترین اقشار جامعه به حساب می‌آمدند و تحت پوشش نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی قرار داشتند. دیگر ‌ایده‌ای که برای بازتوزیع یارانه نقدی به طور جدی مطرح شد، ‌ایده خوشه بندی بود. ‌این ‌ایده که در نیمه دوم سال ۸۸ تا پای اجرا نیز رفت، به دلیل اعتراضاتی که با اعلام سه خوشه اول، دوم و سوم پدید آمد، از دستور کار خارج شد. چرا که ‌ایرادات بسیاری بر آن وارد بود و مشکلات فراوانی‌ایجاد می‌کرد. از جمله‌ اینکه اغلب حقوق‌بگیران دولتی را که درآمدهای کاملا مشخص داشتند در خوشه سوم (خوشه محروم از یارانه نقدی) قرار داده بود و برخی سرمایه‌داران بزرگ را در خوشه دوم و سوم.سومین پیشنهاد بازتوزیع نیز که همچون دو پیشنهاد قبلی در نهایت به تایید دولتمردان نرسید، تقسیم یارانه‌های نقدی به دو بخش و توزیع دوگانه‌این یارانه‌ها بود؛ بدان معنا که بخشی از یارانه نقدی به طور علی‌السویه بین همه تقسیم شود و بخش دیگر تنها به دو یا سه دهک ابتدایی جامعه اختصاص یابد.با وجود‌ این پیشنهادها، دولتمردان در نهایت اعلام کردند که به «همه درخواست‌کنندگان» یارانه نقدی خواهند پرداخت، آن هم به طور مساوی. اما اکنون که با آزادسازی قیمت‌ها، فهرست «درخواست‌کنندگان» روز به روز طولانی‌تر شده و به مرز «تمام جمعیت کشور» رسیده (و حتی صحبت‌هایی درباره پرداخت یارانه به‌ایرانیان خارج از کشور شنیده می‌شود) و از سوی دیگر تامین منابع پرداخت یارانه نقدی با مشکلاتی روبه‌رو شده، دولت بار دیگر به فکر حذف برخی گروه‌ها افتاده است. هرچند به نظر می‌رسد اجرای ‌این تصمیم پس از عادت دادن تقریبا همه مردم به یارانه ماهانه ۴۵ هزار تومانی، اندکی دشوارتر از قبل باشد.