انتقاد خرم از عدم تدوین طرح جامع حمل‌ونقل برای وزارت راه

احمد خرم، وزیر اسبق راه درباره تهیه طرح جامع حمل‌ونقل که اخیرا از سوی مسوولان وزارت راه و ترابری اعلام شده است، گفت: نبود طرح جامع مشکل همه بخش‌های کشور و نه فقط مشکل بخش راه‌وترابری است. به گزارش سایت اطلاع رسانی تین نیوز (سایت صنعت حمل‌ونقل) وزیر اسبق راه افزود: اصولا در کشور ما یکی از مشکلات این است که آسیب شناسی و به دنبال آن نیاز در هیچ کدام از بخش و فرابخش‌های کشور ما دیده نشده است و اتفاقا بخش راه و ترابری در این زمینه از بقیه بخش‌ها جلوتر است. درحالی‌که تمام بخش‌ها و فرابخش‌ها باید دارای طرح جامع باشند.

خرم تصریح کرد: این طرح جامع باید در هر کشوری توسط مشاور واجد صلاحیت و با رتبه‌بندی بین‌المللی انجام شود یا اینکه اگر مشاور دارای رتبه‌بندی بین‌المللی در آن کشور وجود ندارد با مشارکت شرکت‌های مشاور داخلی و یک مشاور دارای رتبه‌بندی بین‌المللی خارجی این کار تحقق پیدا کند. وقتی این طرح تهیه شد و به تصویب رسید باید به عنوان سند اجرایی هر بخش یا فرابخش تلقی شود. برنامه‌های پنج ساله و بودجه‌ریزی یک ساله نیز باید بر اساس این سندها تنظیم شود نه بر اساس سلیقه مدیران و کارشناسان. معاونان وزیر و مدیران و کارشناسان یک بخش می‌توانند خوراک دهنده و خط دهنده به مشاور و نهایتا مرجع بررسی باشند، حتی مرجع تصویب هم نمی‌تواند خود بخش باشد. هرگونه تغییر در این طرح جامع هم باید از این مسیر عبور کند، یعنی مشاور باید تجدید نظر یا بررسی کند و مرجع بررسی، آن را بررسی و منبع تصویب آن را تصویب کند. بازنگری هم همین مسیر را باید طی کند تا از سلیقه‌ای برخورد شدن پرهیز شود.

خرم در ادامه افزود: پیشنهاد تهیه طرح جامع بخش راه و ترابری را در سال ۱۳۸۰ برای نخستین بار در بعد از انقلاب در زمانی‌که بنده مسوولیت وزارت راه را بر عهده داشتم، به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ارائه دادیم. پس از دو سال دوندگی این پیشنهاد به تصویب رسید و ردیف اعتباری آن باز شد. این کار با مشارکت شرکت‌های مشاور حمل‌ونقل ایرانی و شرکت مشاور حمل‌ونقل AGIS فرانسه انجام شد. اما در حالی که فاز صفر و بخشی از فاز یک انجام شده بود، مشاور خارجی را کنار گذاشتند و طرح معطل ماند. بعد از دو سال معطل‌ماندن، این طرح با مشکلات عدیده‌ای مجددا فعال شد. مدت قرارداد ۵/۲سال بود. سال ۸۲ قرارداد بسته شد، الان هنوز پس از ۸ سال هنوز طرح نهایی نشده است.

وزیر اسبق راه افزود: یکی از موارد اساسی که در قانون برنامه چهارم آمده است تهیه طرح‌های جامع توسط بخش‌ها و فرابخش‌ها و تهیه طرح‌های توسعه استان‌ها است که در ۶ سال گذشته اقدامی در خصوص این امر حیاتی نشده است. خرم درباره فواید طرح‌های جامع برای کشور گفت: طرح‌های جامع (Master Plan) تصمیم‌گیری‌های بخش و فرابخش را از برخورد سلیقه‌ای خارج کرده و با تغییر وزیر و معاونین وزیر تغییری نخواهد کرد.

خرم در ادامه به انتقاد از مدیریت بر حوزه وزارت راه پرداخت و مدعی شد: نوع نگاه به بخش راه و ترابری نگاه مدیریتی تحول آفرین نیست. حتی نگاه حفظ وضع موجود هم مشاهده نمی‌شود. کشور را در ابتدای دولت نهم با ۵ درصد رشد اقتصادی و تحقق شاخص‌های برنامه سوم و در بعضی از محورها جلوتر از برنامه سوم تحویل گرفته‌اند، در حال حاضر نه تنها به شاخص‌های برنامه چهارم دست نیافته‌اند، بلکه وضع موجود در برنامه سوم را هم نتوانسته‌اند حفظ کنند.

خرم افزود: در برنامه چهارم رشد اقتصادی هشت درصد به عنوان هدف تعیین و به تصویب مجلس هفتم رسیده بود. سال ۸۶ کشور به رشد اقتصادی پیرامون ۶/۵ درصد، سال ۸۷ به رشد اقتصادی پیرامون ۵/۴ درصد و سال ۸۸ هم صاحب‌نظران و کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی کردند که رشد اقتصادی به زیر یک درصد برسد، البته مرکز پژوهش‌های مجلس نرخ رشد اقتصادی را ۲درصد برآورد کرده است و باز پیش‌بینی می‌شود که سال ۸۹ وضع از سال ۸۸ بهتر نباشد.

خرم در ادامه به انتقاد از مجلس پرداخت و گفت: یک زمانی بخشی از پیشنهاد افزایش اعتبار بخش راه و ترابری توسط دولت و بخش دیگر با قانع کردن نمایندگان توسط مجلس تامین می شد. اما اکنون در مجلس هم به بخش راه و ترابری توجه کافی نمی‌شود. خرم درباره اهمیت اداره کشور بر اساس طرح‌های جامع گفت: به یقین می‌گویم با کم‌پولی و دست تنگی مالی می‌توان کشور را اداره کرد، با شرایط جنگی همان‌طور که در هشت سال دفاع مقدس کشور اداره شد، می‌توان سرپا ایستاد، با داشتن مخالف در بیرون مرزها، کشور می‌تواند حیات داشته باشد، لکن بدون تکیه بر قانون و حاکمیت قانون از یک سو و استفاده از خرد جمعی نخبگان و مدیریت کردن خرد جمعی و بهره‌گیری از افکار، دیدگاه‌ها و راهکارهای گوناگون از سوی دیگر نمی‌توان به سر منزل مقصود رسید و کشور را اداره کرد.