سینمای ایران کمتر از یک ماه فرصت دارد
علیرضا مجمع
اسکار قواعد خودش را دارد
ماراتن شروع شد. مثل هر سال در این ایام که موعد معرفی فیلم به مهم‌ترین مراسم سینمایی جهان (اسکار) این حرف و حدیث‌ها پیش می‌آید.

غافل از اینکه نتیجه‌ای از آن گرفته نمی‌شود مگر آشفتگی بیشتر سازمان و ساختاری که باید درست عمل کند. در یک حساب سرانگشتی از همان ابتدا که روند معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا برای شرکت در مراسم اسکار در ایران آغاز شد تا به امروز تنها در یک مورد توفیق داشته‌ایم و آن فیلم بچه‌های آسمان بود که به جمع پنج نامزد نهایی راه یافت. این یک حساب سر انگشتی است.
با این روال طبیعی است که ببینیم برای بچه‌های آسمان ساخته مجید مجیدی چه اتفاقی افتاد که دست کم نامش در میان پنج نامزد خوانده شد. بچه‌های آسمان را میراماکس پخش جهانی کرد. کمپانی‌ای که در همان زمان فیلم روبرتو بنینی را هم در دست داشت و طبیعی بود به فیلم بنینی شانس بیشتری برای گرفتن مجسمه مرد طلایی می‌داد، پس برای آن فیلم همه توانش را گذاشت و «زندگی زیباست»، شد بهترین فیلم خارجی زبان آن سال. بی‌شک اگر فیلم بنینی نبود، فیلم مجید مجیدی این عنوان را کسب می‌کرد. حالا با این اوصاف ما می‌آییم و جنجال به پا می‌کنیم که باید ارزش‌هایمان در مراسمی مثل اسکار رعایت شود. بی‌شک این طور است، اما اسکار قواعد خودش را دارد، ارزش‌های ما طبعا نمی‌تواند ملاک قطعی بردن جایزه اسکار باشد. مگر اینکه قصد داشته باشیم فیلم ایرانی به اسکار معرفی کنیم برای اینکه روی سن نرویم و جایزه هم نبریم. پس اساسا در این صورت چه کاری است معرفی فیلم ایرانی به اسکار و این همه بالا و پایین کردن؟! در این مقطع بی‌تردید از تجربه‌های گذشته باید درس بگیریم، نه اینکه خودمان از نو چیزهایی را اختراع کنیم!
کمتر از یک ماه به تاریخ اول اکتبر ـ ۹ مهر ماه ـ فرصت معرفی فیلم به آکادمی اسکار باقی مانده است. بحث و بررسی اینکه چه فیلمی با چه ویژگی‌هایی می‌تواند نماینده سینمای ایران در اسکار باشد و در عین حال امسال چگونه و در چه روندی از ایران، فیلم معرفی خواهد شد، حائز اهمیت است.
در سال‌های اخیر، خانه سینما نمایندگانش را به امور بین‌الملل فارابی معرفی می‌کرد و با حضور نمایندگانی از بنیاد فارابی با بحث و بررسی فیلم‌های یک‌ساله اخیر سینما یک فیلم به عنوان نماینده سینمای ایران به اسکار معرفی می‌شد.
طبق آنچه در سایت آکادمی اسکار آمده است، انتخاب فیلم‌ها در هر کشوری توسط یک سازمان یا یک هیات داوری متشکل از هنرمندان و اهالی صنعت سینما، انجام می‌شود که فهرست اعضای این کمیته انتخاب باید تا تاریخ ۱۳ آگوست (۱۲ مرداد‌ماه) به آکادمی معرفی شده باشد و سپس تا اول اکتبر (۹ مهرماه) یعنی کمتر از یک ماه دیگر باید فیلم به همراه پوستر و عکس‌ها به آکادمی ارسال شود. فقط فیلم‏هایی که طی یک سال گذشته در قطع ‌۳۵ یا ‌۷۰ میلی‏متری و از طریق فروش بلیت در هر کشوری به نمایش عمومی درآمده باشند می‏توانند به آکادمی اسکار معرفی شوند.
هر ساله کشورهای مختلف فیلم‌هایشان را به اسکار معرفی می‌کنند و در نهایت ‌5 فیلم برای دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی زبان، نامزد می‌شوند. سال گذشته بنیاد سینمایی فارابی، «درباره الی» به کارگردانی اصغر فرهادی را به عنوان نماینده سینمای ایران به هشتاد و دومین دوره اسکار معرفی کرد.
در گزارش سال گذشته فارابی آمده بود: «امسال با تعامل مثبت بنیاد سینمایی فارابی و خانه سینما، کمال تبریزی، ایرج تقی‌پور، محمد داودی، مرتضی رزاق کریمی، سید جمال ساداتیان، کیانوش عیاری، علی معلم و امیر اسفندیاری به عضویت هیات ایرانی معرفی فیلم به اسکار درآمده‌اند.»
خانه سینما باید مستقل عمل کند
محمد مهدی عسگرپور، مدیرعامل خانه سینما سال گذشته با تایید معرفی نمایندگان سینما و خانه سینما به بنیاد سینمایی فارابی گفته بود: «همچون روال سال گذشته، ما تعدادی از اهالی سینما را در حوزه‌های مختلف که قابلیت‌های خاصی هم دارند که بتوانند در جلسه معرفی فیلم به اسکار حضور داشته باشند، به بنیاد سینمایی فارابی معرفی کردیم و آنها نیز تعدادی از این دوستان را برای شرکت در جلسات دعوت می‌کنند.»
وی با اشاره به حضور اعضای آکادمی‌ اسکار در ایران یادآور شده بود: «در سفر اعضای آکادمی اسکار به تهران این جمع‌بندی صورت می‌گرفت که خانه سینما معرفی فیلم به اسکار را مستقلا انجام بدهد. منتهی امسال به‌دلیل مناسبات جامعه من فکر کردم، این خودش می تواند یک تنش جدیدی باشد. بنابراین ترجیح دادیم همان روال سال‌های قبل، پیگیری بشود و با بنیاد سینمایی فارابی این تعامل صورت بگیرد.»

فراهم شدن مقدمات انتخاب نماینده ایران در اسکار
به گزارش ایسنا مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی گفت: به‌زودی مقدمات انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار فراهم می‌شود و فیلم منتخب در موعد مقرر توسط هیات انتخاب معرفی خواهد شد.
احمد میرعلایی درباره معرفی نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار اظهار داشت: شورایی برای انتخاب، متشکل از افراد حرفه‌ای تشکیل جلسه خواهد داد تا با در نظر گرفتن معیارهای لازم این انتخاب صورت گیرد. وی افزود: ما علاقه‌مند نیستیم به هر دلیل انتخابی داشته باشیم؛ اما با بررسی فیلم‌هایی که در یک سال گذشته نمایش عمومی داشته‌اند، قطعا به فیلم خوبی خواهیم رسید تا نماینده شایسته‌ای از سینمای ایران داشته باشیم.

ساز و کار معرفی فیلم باید منطقی باشد
علی معلم گفت: سازوکاری که برای انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار وجود دارد اگر مانند گذشته باشد، منطقی و مثبت است. این تهیه‌کننده که چهار سال در کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار عضویت داشته، اظهار داشت: بحث‌ها خیلی جدی مطرح می‌شود و کار کارشناسی صورت می‌گیرد و اگر امسال هم بخواهد مانند گذشته باشد، بسیار مثبت خواهد بود؛ چرا که موارد به صورت کامل انجام می‌شود و از چند جنبه کیفیت فیلم و امکان نمایش در خارج از کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد. وی افزود: متاسفانه کم‌کاری ما بعد از انتخاب فیلم است که برای عرضه مناسب از سوی کشورمان کار خاصی انجام نمی‌شود. معلم درباره حضورش در کمیته‌ انتخاب در سال جاری اظهار بی‌اطلاعی کرد.

امسال اثر شاخصی برای معرفی به اسکار نداریم
همچنین سید جمال ساداتیان در این مورد به ایسنا‌ گفت: اثر شاخصی در سینمای ایران که به نمایش عمومی درآمده باشد، برای حضور در اسکار امسال ندیدم. این تهیه‌کننده که سال گذشته در کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار عضویت داشت با بیان اینکه باید قبل از انتخاب، ظرفیت فیلم‌ها را برای حضور در چنین جایی بررسی کرد، اظهار داشت: هر کشوری سعی می‌کند بهترین اثرش را به اسکار معرفی کند و فیلم باید شاخص‌های اولیه را برای معرفی داشته باشد تا جایگاهی کسب کند و من چنین ویژگی‌هایی را در آثار اخیرمان ندیدم.
وی درباره دو فیلم خودش «به رنگ ارغوان» و «هفت دقیقه تا پاییز» گفت: این دو فیلم قصه بومی دارند و برای معرفی مناسب نیستند. ساداتیان با بیان اینکه تنها صرف معرفی خیلی موضوعیت ندارد، اظهار داشت: تا آنجا که من فیلم‌ها را دیدم، اثر شاخصی برای معرفی به اسکار نداریم و با این وضعیت اگر نماینده‌ای نداشته باشیم، بهتر است.