برای فرهاد چه فرقی می‌کند؟!

یاسین نمکچیان

حالا دیگر چه فرقی می‌کند مثلا برای سالروز درگذشت آدم‌هایی مثل فرهاد مهراد و فریدون فروغی و مازیار و خیلی‌های دیگر که در همین سال‌ها چمدان‌هایشان را بستند و با دنیا بدرودی همیشگی گفتند، دور هم جمع شویم و ترانه اندوه سر بدهیم. اصلا به حال فرهاد و فریدون و مازیار چه فرقی می‌کند حالا که نیستند آلبوم‌هایشان مجوز انتشار بگیرد و صدایشان از شبکه‌های مختلف صدا و سیما به گوش علاقه‌مندانشان برسد. آنها که بودند ما قدرشان را ندانستیم و سال‌ها به خاطر رفتارهای نادرست خانه‌نشینشان کردیم. آنها که بودند سهم ناچیزشان از زندگی غیر از دربه‌دری نبود و روزها با بغضی که در گلویشان گیر کرده بود، جهان را از دریچه‌هایی تاریک می‌نگریستند.مگر غیر از این است که هنرمندانی مثل فرهاد عمرشان را پای موسیقی و شرافت انسانی گذاشتند و هیچ کس قدر آنها را ندانست. مگر غیر از این است که آنها در انزوای ناخواسته‌ای که برایشان ساخته بودیم، پوسیدند و کسی هم نپرسید چرا، با دست‌های خودمان تیشه به ریشه فرهنگ اصیل این سرزمین می‌زنیم. امروز سالروز درگذشت فرهاد مهراد عزیز است. بی‌تردید کمتر آدمی پیدا می‌شود که با ترانه‌های به یادماندنی او، خاطره‌ای به یادماندنی را به خاطر نیاورد. ما که هم‌نسلش نبودیم، ترانه‌هایش راوی دلتنگی‌های جوانی ما است، چه برسد به آنهایی که هم‌نسلش بودند و در فضایی نفس می‌کشیدند که شنبه‌هایش روزهای بی‌حوصلگی بود و سه‌شنبه‌هایش خاکستری و همه نوک کوه می‌رفتند. نسلی که جمعه‌های غم انگیزش با صدای دم گرفته فرهاد گره می‌خورد و خون جای باران می‌بارید. امروز سالروز در گذشت فرهاد مهراد عزیز است که دغدغه جدی زندگی‌اش موسیقی بود و می‌خواست همین جا بماند و آوازهای سرزمینش را با زبان مادری‌اش به فریاد دربیاورد، اما ما اجازه ندادیم و به هزار بهانه خانه‌نشینش کردیم. موسیقی فرهاد اصالت فرهنگ این سرزمین بود، اما اجازه آواز خواندن نداشت. «والا پیامدار محمد» ش روز‌ها و سال‌ها در پستو ماند و حالا که دیگر نیست از شبکه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی پخش می‌شود. ما سال‌ها به بهانه ابتذال جلوی هنرمندانی واقعی مثل فرهاد را گرفتیم و شرایطی را رقم زدیم که در حال حاضر این همه موسیقی مبتذل تولید می‌شود و داد کسی هم در نمی‌آید. امروز سالروز درگذشت فرهاد مهراد عزیز است که موسیقی شبیه خون در رگ‌های زندگی‌اش جریان داشت. اصلا حالا برای فرهاد مهراد چه فرقی می‌کند یادش را گرامی بداریم یا نه. او در سکوت در ابدیت فرو رفت و چیزی نگفت. او می‌دانست سکوت سرشار از ناگفته‌ها است.

در آستانه‌ ۹ شهریور ماه و هشتمین سالروز درگذشت فرهاد مهراد، همچنان وکیل خانواده‌ این هنرمند از اعتراض خانواده‌ فرهاد به پخش بدون اجازه‌ آثار این خواننده ایرانی از صدا و سیما معترض است و می‌گوید: «وضعیت برگزاری جایزه «فرهاد» نامشخص است و امیدواریم در شرایط مساعد برگزار شود.»

صالح نیکبخت، وکیل خانواده‌ فرهاد، در گفت‌وگو با ایسنا درباره‌ آخرین وضعیت جایزه و پخش آثار فرهاد گفت: در آستانه‌ سالگرد فوت «فرهاد» به عنوان نخستین خواننده‌ پاپ که صدای او در اندک زمانی با استقبال عموم مردم مواجه شد، باید بگویم که هنوز صدا و سیما بدون اخذ رضایت از ورثه‌ نامبرده (همسر و خواهر او) صدا و موسیقی‌های مربوط به آواز و ترانه‌های این هنرمند را از رادیو و تلویزیون و کانال‌های مختلف پخش می‌کند و بعضا از موسیقی ترانه‌های او در بعضی از برنامه‌ها که شاید افراد دیگر هم برای صدا و سیما تهیه کرده باشند، استفاده می‌کند و این موضوع همچنان مورد اعتراض ورثه‌ آن مرحوم است.

وی یادآور شد: متاسفانه به‌‌رغم اینکه در سال گذشته اقداماتی از طرف خانواده‌ فرهاد با وکالت من صورت گرفت تا حقوق مادی و معنوی این خواننده‌ معروف تامین شود، تاکنون صدا و سیما این حقوق را پرداخت نکرده و به‌‌رغم اعتراض خانواده‌ «فرهاد» به انتشار موسیقی و صدای او به این کار ادامه داده است. به همین جهت اعتراض این خانواده به جای خود باقی است و همچنان بحث درباره‌ اینکه صداوسیما یک نهاد فرهنگی و آموزشی است و خانواده نخواستند از طریق مراجع قضایی اقدام کنند نیز وجود دارد. نیکبخت در عین حال گفت: ولی در نهایت طبق آخرین صحبت‌هایی که با همسر ایشان داشتم، مقرر شد به زودی مجددا به صدا و سیما به صورت رسمی این موضوع را اعلام کنیم، اگر همچنان به پخش صدا و موسیقی ترانه‌های فرهاد ادامه دهند، از طریق قانونی اقدام کنیم.

این وکیل درباره‌ روند برگزاری جایزه‌ «فرهاد» نیز گفت: از سال گذشته، کسی که قرار بود این جایزه را برگزار کند و متولی این کار شود و موسسه‌ای به نام «خانه‌ فرهاد» ایجاد کند از طرف مراجع قضایی از انجام این کار عزل و موسسه نیز به حکم دادگاه منحل شده است.

وی خبر داد: خانواده‌ فرهاد در نظر دارند با توجه به شرایط فعلی در کشور، خود به نحو مقتضی و با هماهنگی با خوانندگان، موسیقی‌دانان، شاعران، نویسندگان و طرفداران فرهاد نسبت به برگزاری این جشنواره در شرایط مساعد اقدام کنند.

امروز نهم شهریور ماه مصادف با ششمین سالروز درگذشت فرهاد مهراد خواننده ایرانی است. فرهاد مهراد ۲۹ دی ماه ۱۳۲۲ در تهران به‌دنیا آمد. او در سال ۱۳۴۸ترانه «مرد تنها» را برای فیلمی به کارگردانی مسعود کیمیایی خواند و پس از آن «جمعه»، «هفته خاکستری»، «آیینه‌ها»، «گنجشگک اشی‌مشی»، «آوار»، «شبانه۲» با صدای فرهاد ثبت شدند.

یک‌روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی -۲۳ بهمن‌ماه ۱۳۵۷ ترانه وحدت با صدای این خواننده‌ در وصف پیامبر اکرم (ص) ماندگار شد. از این هنرمند معاصر در سال ۱۳۷۲ آلبوم‌های «خواب در بیداری» و سال ۱۳۷۶ «برف» منتشر شده است. برخی از اهالی مطرح عرصه‌ سینما و تئاتر تاکید دارند که ضروری است هنرپیشه‌های سینما و تئاتر، ساعت‌ها ترانه‌های ماندگار فرهاد را گوش دهند؛ چراکه کمتر خواننده‌ای همانند فرهاد بر ارزش و محتوای واژگان تاکید داشته است.

گفته می‌شود، زمانی که توده‌های مردم‏ کمتر با شعر نو عجین و آشنا بودند، شعر نو با صدای فرهاد‏،‌ برای توده مردم ‌آشنا شد و مورد استقبالشان قرار گرفت. از مهر ماه ۱۳۷۹ بیماری فرهاد مهراد جدی شد و در سال ۱۳۸۱ برای درمان به فرانسه رفت و سرآخر در نهم شهریور ماه همان سال، پس از مدتی اغما در بیمارستان، در سن ۵۹ سالگی درگذشت و در سیزدهم شهریور در گورستان تیه در پاریس دفن شد.