تجدید خاطره‌ای از سال‌های خوش سینمای کودک
«پاتال و آرزوهای کوچک» روی پرده سینما
فرشته طائرپور همزمان با اکران مجدد فیلم سینمایی «پاتال و آرزوهای کوچک» بعد از بیست سال گفت: اینکه عروسک پیر و کوچک «پاتال» پس از بیست سال، آن هم فقط در سه سینما و نه در تمام سانس‌ها، لابه‌لای فیلم‌های تازه و پر از ستاره‌های جوان چه خواهد کرد، پاسخی است که می‌تواند برای فیلمسازانی که هنوز خیال سینمای کودک را در سر دارند، تعیین‌کننده باشد. این تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگویی با «ایسنا»، با بیان این مطلب یادآور شد: درست ۲۰ سال پیش «پاتال و آرزوهای کوچک» توانست ورقی ماندگار به دفتر رونق سینمای کودک اضافه کند و امروز بازخوانی این ورق چه به نیت تجدید خاطره باشد و چه به نیت آزمون سلیقه کودکان این دوران، می‌تواند یکی از اقدامات پژوهشی جهت راه‌اندازی سینمای خفته کودکان به حساب آید. بیست سال پیش بچه‌های ایرانی ـ به شکل فراگیر ـ ویدئو و فیلم‌های خارجی نداشتند، به صدها شبکه ماهواره‌ای که با انواع سریال‌های خانوادگی و کمدی و ماجرایی، فرهنگ و آداب ملل دیگر جهان را وارد باورها و زندگی روزمره ما می‌کنند دسترسی نداشتند و تفکر غالب بر جامعه نیز جدی‌تر و اخلاقی‌تر از این سال‌های اخیر بود.
طائرپور خاطرنشان کرد: در آن روزگار، کودکان بسیاری دست در دست والدینشان بارها و بارها به تماشای «پاتال» و سایر فیلم‌های ویژه کودکان رفتند و لذت هم بردند، کودکانی که امروز خود والدین جوانی هستند که بی‌تردید دغدغه تاثیر آثار هنری را بر فرزندانشان دارند. باید دید این والدین امروزی تا چه اندازه همت به خرج خواهند داد و دست کودکانشان را خواهند گرفت تا برای تماشای فیلم‌هایی چون «پاتال» که همه چیزش ایرانی است به سینما بروند و یا لااقل اولین تجربه‌های سینمایی خود را با فرزندانشان به اشتراک بگذارند. بی‌تردید برای هر بچه‌ای، آشنایی با سرگرمی‌های گذشته والدینش جذابیت خاصی دارد.
آغاز اکران مجدد فیلم‌های کودک
تهیه‌کننده فیلم‌های «گلنار»، «مدرسه پیرمردها»، «یکی بود یکی نبود» و.... با اشاره به طرح اکران مجدد فیلم‌های کودک در این سال‌ها تصریح کرد: این طرح را با «پاتال» آغاز کردیم، چون برخلاف سایر فیلم‌های کودکان، در طول ۲۰ سال گذشته، هرگز وارد شبکه نمایش خانگی نشده است و به نوعی برای کودکان کنونی فیلمی ندیده و تازه به حساب می‌آمد؛ اما امیدوارم با حمایت مدیران سینمایی و مشارکت مسوولان آموزش و پرورش، مجموعه‌ای قابل اعتنا از فیلم‌های کودک و نوجوان در ادامه به این طرح بپیوندند و جریان سینمای کودک جانی دوباره بگیرد. تجربه نشان داده است که حتی فیلم‌های دیده شده نیز در این چرخه می‌توانند اکران‌های قابل قبولی داشته باشند، زیرا کودکان همیشه از تماشای فیلم‌هایی جذاب، حتی تکراری بر پرده بزرگ سینما لذت می‌برند.
طائرپور خاطرنشان کرد: مهم آن است که والدین، فرهنگ سینما رفتن را برای خود و فرزندانشان داشته باشند و مربیان سطوح مختلف تحصیلی نیز به ارزش‌های تماشای گروهی فیلم‌های ایرانی توسط شاگردانشان واقف باشند.
این تهیه‌کننده در عین حال به نقش رسانه‌ها اشاره کرد و افزود: در این میانه، نقش رسانه‌ها در معرفی و تبلیغ این طرح بسیار مهم است و اگر یکی از اهداف آنان، نزدیک‌سازی کودکان این سرزمین با آثار هنری برخاسته از قصه‌ها، فرهنگ و ادبیات ایران باشد، هر گامی که در مسیر مشارکت با این طرح بردارند، در واقع به اهداف اجتماعی خود نزدیک شده‌اند.
مخاطبان تازه سینمای کودک
فرشته طائرپور در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره توجیه اکران مجدد فیلم‌های کودکان گفت: اولا سینمای کودک هر هفت، هشت سال یک بار مخاطبان تازه‌ای دارد. دوما فیلم‌های کودک اگر پاسخ مثبت از کودکان یک نسل گرفته باشند، بی‌تردید در نسل‌های بعدی نیز مخاطبانی راضی پیدا خواهند کرد. سوما فیلم‌های کودک همچنان نسبت به سایر فیلم‌های سینمایی از موضوعات عاطفی‌تر، اخلاقی‌تر و سرگرم‌‌کننده‌تری برخوردارند که عملا از عوامل تعیین‌کننده در جذب مخاطب به سینما هستند، بی‌آنکه شائبه ابتذال بر آنها وارد باشد. و چهارم آنکه، فیلم‌های کودک در شرایطی که بسیاری از کودکان سراسر ایران از داشتن مکان‌های ورزشی و تفریحی به اندازه کافی برخوردار نیستند، می‌تواند انتخاب خوبی برای ایام فراغت و تعطیلات بچه‌ها باشد تا به جای آنکه پای سریال‌های کره‌ای و کلمبیایی نامتناسب با سن و سال‌شان بنشینند، آنها را با دوستانشان به سینما بکشاند.
طائرپور در ادامه این تحلیل به ویژگی‌های خاص سینمای کودک فهرست‌وار اشاره کرد و گفت: از نظر زمان، سینمای کودک اساسا ساعات و ایام بسیاری برای اکران در اختیار ندارد. سالی دو تا سه ماه که به دلیل امتحانات مدارس مراجعه‌کننده ندارد، اواخر شهریور و ابتدای مهر ماه هر سال هم به دلیل بازگشایی مدارس مراجعه‌کننده ندارد، در سوز و برف زمستانی، ظهرهای گرم تابستانی و ساعات پایانی شب هم طبیعتا مراجعه‌کننده ندارد. در تمامی اوقاتی که والدین گرفتار مناسب‌های خانوادگی، اجتماع و مذهبی هستند، نیز مراجعه‌کننده ندارد... و لذا در مجموع، استعداد اکرانی مشابه، اکران کامل فیلم‌های بزرگسالان را ندارد.
وی ادامه داد: از نظر مکان نیز سینمای کودک در بسیاری از شهر‌های ایران اصلا سالن مناسب یا داوطلب برای اکران ندارد. سینمای کودک پراکندگی جغرافیایی درستی در مناطق مسکونی ندارد، گرانی ایاب و ذهاب و سنگینی ترافیک والدین را از مراجعات هفتگی یا ماهیانه به سینما و تئاتر و... منصرف می‌کند و شناور و تک سئانسی بودن فیلم‌های کودکان در سینماهای خانوادگی نیز عملا امکان برنامه‌ریزی را از خانواده‌ها می‌گیرد.
طائرپور گفت: من به عنوان یک تهیه‌کننده بخش خصوصی صرفا به دلیل علاقه و اعتقاد به سینمای کودک و اعتنا به نیاز مخاطبان ویژه این نوع سینما، نقش خود را در این جریان آزمون و خطا ایفا کرده‌ام و با بازخرید حقوق«پاتال»، چاپ کپی‌های تازه و ورود مشروط و محدود به چرخه اکران، گام خود را برداشته‌ام، امیدوارم استقبال علاقه‌مندان به سینمای کودک و خانواده‌ها از این تجربه نیز گام دوم و موثر این جریان را رقم بزند.
طائرپور در بخش پایانی این مصاحبه از هنرمندانی یاد کرد که با او در پروژه «پاتال و آرزوهای کوچک» همکاری داشتند و در فاصله این سال‌ها از دنیا رفته‌اند: کامبیز صمیمی مفخم طراح هنری و عروسک‌گردان و بازیگر، احمد آقالو بازیگر، رسول ملاقلی‌پور، تدوینگر و محمدرضا سرهنگی سرپرست امور تولید فیلم «پاتال» بودند که امروز یادشان را گرامی می‌داریم.
وی یادآور شد: سال ۶۹ فیلم «پاتال و آرزوهای کوچک» در گروه سینماهای کودک ـ که آن زمان وجود داشت ـ و تعداد دیگری از سینماهای آزاد به نمایش درآمد. آن موقع این فیلم بدون هیچ وامی با شش، هفت میلیون تومان بودجه ساخته شد و با بلیت متوسط پانزده تومان، حدود یازده میلیون تومان فروش کرد.
طائرپور درباره شرایط اکران مجدد این فیلم گفت: وزارت ارشاد به دلیل اینکه فیلم‌های در نوبت اکران زیاد است صرفا برای پنج سالن در تهران و پنج سالن در شهرستان‌ها مجوز اکران داده است که در ادامه اکران تهران، برای شهرستان‌ها نیز تصمیم‌گیری خواهم کرد.
«پاتال و آرزوهای کوچک» به کارگردانی مسعود کرامتی در سال ۶۸ به تهیه‌کنندگی فرشته طائرپور و وحید نیکخواه آزاد ساخته شد.
فیلمنامه آن را رضا کیانیان، مهدی سجاده‌چی نوشته بودند که در کارگاه فیلمنامه «خانه ادبیات و هنر کودکان» مورد بازنویسی قرار گرفت. سایر عواملی که در این پروژه ۲۱ سال قبل همکاری داشتند عبارتند از: فیلمبردار: عظیم جوانروح، طراح صحنه و لباس و سازنده عروسک: کامبیز صمیمی‌مفخم، تدوین: زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور، موسیقی متن: محمدرضا علیقلی، شعر: وحید نیکخواه‌آزاد، عکس: شاپور پورامین، گریم: محمود مهدوی.
بازیگران: رضا کیانیان، منصوره شادمنش، احمد‌آقالو، فریبا جدیکار، احمدرضا اسعدی، حمیدرضا مرادی، علی آقایی، علیرضا رییسی، شراره مدنی، فریبا سجادی، سهیلا تیاری، اقدس صحت‌بخش، مهران رسام، شاپور پورامین، حمید صالحین، فرید سجادی.
در خلاصه داستان «پاتال و آرزوهای کوچک» آمده است: «موجودی عجیب به نام «پاتال» از میان یک کره‌جغرافیا که مادر «وحید» برای او خریده، بیرون می‌آید تا به جبران محبت «وحید» آرزوهای او را برآورده سازد. به مدد نیروی شگفت‌انگیز «پاتال» آرزوهای «وحید»، خواهرش «شیرین» دوستانش «محسن و «حمید» برآورده می‌شود. «وحید» به جای پدر به اداره می‌رود و پدر به جای او به مدرسه، مادر، دخترک کوچکی می‌شود و «شیرین» جای او را می‌گیرد. «محسن» اکنون هرچه بگوید بزرگترها اطاعت می‌کنند و برخلاف گذشته همه بزرگترها «حمید» را نه تنها از خوردن منع نمی‌کنند، بلکه مدام به او دستور می‌دهند که بیشتر بخورد! ... ولی در پایان همه بچه‌ها بازگشت به شرایط قبل از دیدار«پاتال» را آرزو می‌کنند.»
ارسال نظر