مترجم: مجید اعزازی
منبع: اکونومیست
کم شدن سرعت رشد اقتصادی، نشان‌دهنده رکود مجدد اقتصادی نیست.
مصادره‌اموال در سراسر آمریکا در حال افزایش است و خبر از بحران وثیقه می‌دهد، صف ایجاد شده در نورترن بانک انگلیس بحران اعتبار را به خاطر می‌آورد و ‌هزاران خودروی تویوتایی که روی عرشه کشتی در سوئد مانده و کسی خریدار آنها نیست، نشانگر بحران تولید است.

برای جلوگیری از ایجاد موجودی انبار اضافی، مثل آنچه که در کشتی سوئدی حامل خودروهای تویوتا رخ داد، کارخانه‌های خودروسازی مجبور شدند تا میزان تولید خود را حتی به مقداری بیشتر از آنچه که فروش آنها کاهش یافته بود، کم کنند. این کاهش موجودی انبار توسط خودروسازها، در بدترین شرایط بحران مالی و در اوایل سال 2009 اتفاق افتاد که اوضاع را بدتر از قبل کرد (به نمودار مراجعه شود). اما همانطور که کم کردن موجودی انبارها رکود موجود را عمیق‌تر کرد، افزایش سطح موجودی انبارها نیز به بهبود اوضاع سرعت بخشید. میزان تولید کارخانه‌ها سریع‌تر از میزان فروش آنها رشد کرد، در نتیجه کارخانه‌ها توانستند انبارهای خود را پر کنند و به نیاز و سفارش مشتریان پاسخ دهند. بنا به گزارش HSBC، این بالا و پایین شدن میزان موجودی انبارها به تنهایی دو سوم از رشد آمریکا را در فصل اول سال رقم زد و همچنین بیش از دو‌درصد، رشد اقتصادی آسیا (به غیر از ژاپن و چین) را افزایش داد. افزایش سریع میزان تولید باعث شد که IMF آخرین پیش‌بینی خود را برای رشد جهانی امسال تغییر داده و آن را از 2/4 (که در آوریل پیش‌بینی کرده بود) به 6/4 افزایش دهد.
در حال حاضر از سرعت بهبود شرایط کاسته شده است. تحقیقاتی که موسسه مدیریت تامین(ISM) از مدیران خرید در آمریکا انجام داده است، نشان می‌دهد که سرعت رشد اقتصادی در حال کاهش است. شاخص غیرتولیدی این موسسه که همه چیز را از ساخت و‌ساز گرفته تا غذای حیوانات در بر می‌گیرد، در ماه ژوئن نسبت به ماه قبل آن از ۴/۵۵ به ۸/۵۳ رسیده است. افت در شاخص تولیدی محسوس‌تر بوده و از ۷/۵۹ به ۲/۵۶ رسیده. با توجه به‌ آماری که اداره کار منتشر کرده است، با اینکه تولید‌کنندگان در ژوئن فرصت‌های شغلی بیشتری ایجاد کرده‌اند، اما میانگین زمان کار سی دقیقه کاهش یافته است. فلزکاران آمریکایی در ماه گذشته نسبت به ماه قبل از آن ۵/۵ میلیون نفر ساعت کمتر کار کرده‌اند.
نسبت جهانی موجودی انبار به میزان سفارش تولید در دنیا

این نزول تنها منحصر به‌ آمریکا نیست. شاخص جهانی مدیران خرید (PMI) که توسط جی.‌پی.‌مورگان و مارکیت، که یک شرکت تحقیقاتی می‌باشد، منتشر می‌شود، نشان می‌دهد که کل کارگاه‌های دنیا در مجموع، به سقف سرعت رشد خود رسیده و هم اکنون سرعت رشد آنها در حال کاهش است. علاوه بر این نسبت موجودی انبار به سفارشات، الان به میزان میانگین آن در بلندمدت بازگشته و نوسان آن کم شده است و شاخص آن به ۵۵ رسیده، در حالی که دو ماه قبل این شاخص در حداکثر مقدار خود یعنی ۸/۵۷ قرار داشت. طبق شاخصی که توسط مارکیت و HSBC ارائه شده است، حتی در چین نیز تولید کارخانه‌ها در ماه ژوئن مقداری کاهش داشته است، در حالی که میزان تولید آنها در ۱۴ ماه گذشته به طور مداوم در حال افزایش بوده است.
این آمار ضعیف کسانی را که نگران رکود دوم بودند، به وحشت انداخته است. این افراد می‌گویند در تاریخ چندین بار پس از ایجاد رکود، رکود دیگری در پی آن ایجاد شده است. در پنج مورد از هفت رکود اقتصادی اخیر آمریکا، اقتصاد بیش از یک بار دچار رکود شده است. در دو مورد از این پنج مورد نیز سه بار متوالی رکود رخ داده است. اما PMI می‌گوید جایی برای ترس نیست. ممکن است آمار و ارقام افت کند، ولی مدیران معتقدند که کسب و کار آنها در حال رشد است. میزان تولید آمریکا با مقدار GDP‌ 8/4 درصدی که توسط نوربرت اور از ISM ارائه شده است نیز این مساله را تصدیق می‌کند.
علاوه بر این، اگر عامل کاهش رشد را چرخه موجودی انبار بدانیم، نتیجه می‌گیریم که بهبود با سرعت کمتری نسبت به بهار صورت نمی‌گیرد؛ بلکه فقط این طور به نظر می‌رسد. جان‌هانزیوس (از موسسه مالی گلدمن ساکس) معتقد است که آمریکا به رشد ۵/۱‌درصدی خود تا انتهای سال ادامه خواهد داد، چون اگر تاثیر سهام‌سازی را در نظر نگیریم، از اواسط سال گذشته نیز همین روند را داشته است و اکنون هم آن را ادامه خواهد داد.
در آسیا، وضعیت آمار و ارقام بهتر است و بیشتر نشان‌دهنده بهبود کامل اوضاع اقتصادی است. در بیشتر نقاط این منطقه، صنعت به روند بلندمدت خود بازگشته است. کاهش تولید در آمریکا به دلیل موجودی بیش از اندازه انبارها است و کاهش روند تولید در آسیا به دلیل این است که کارگاه‌ها با حداکثر ظرفیت خود در حال کار هستند. صف طولانی کارگران معترض چینی که طلب دستمزد بیشتری می‌کنند، نشان‌دهنده این موضوع است.