انتخاب شهرداران با رای مستقیم مردم

دنیای اقتصاد - نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه دیروز یک فوریت طرحی را به تصویب رساندند که در صورت تایید نهایی، انتخاب شهرداران در شهرهای بزرگ کشور را به رای مستقیم مردم منوط می‌کند. بر اساس این طرح که یک فوریت آن با ۱۱۱ رای موافق، ۷۱ رای مخالف و ۸ رای ممتنع به تصویب رسید، شهرداران شهرهای مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شوند.

در مقدمه توجیهی این طرح که به امضای ۷۱ تن از نمایندگان رسیده، آمده است: در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین مسائلی که شهرداری‌ها و سازمان‌های وابسته به آنها را دچار اختلال و چالش جدی برای برنامه‌ریزی، اداره امور شهرها و انجام وظایف قانونی و خدمت‌رسانی مناسب و لازم به شهروندان نموده است، استیضاح و برکناری مکرر شهرداران توسط برخی از شوراهای اسلامی شهرها است، به طوری که در بعضی شهرها طی یک دوره چهار ساله یا کمتر و در مقاطع مختلف چند شهردار توسط شورا انتخاب و پس از طی مراحل قانونی انتصاب در مدت محدودی توسط شورای شهر ذی ربط استیضاح و برکنار می‌شوند. این مقدمه می‌افزاید: استیضاح و برکناری شهرداران توسط برخی شوراهای اسلامی شهرها بعضا به عواملی از قبیل عدم انتخاب شهردار با تجربه، مدیر و مدبر و مطلع به امور شهر و شهرداری توسط شورا مرتبط بوده و به دخالت بعضی از اعضای شوراها در امور اجرایی شهرداری، دخالت در عزل و نصب مدیران و کارکنان شهرداری به‌رغم صراحت قانون، نبود ثبات شغلی برای مدیران، مسوولان و کارکنان شهرداری و سازمان‌های وابسته، الزام شهرداران به تمکین از برخی دستوراتی که منطبق با قوانین و مقررات نمی‌باشند از جمله دستور به کارگیری نیروهای فاقد کارآیی و مازاد بر سازمان اداری شهرداری و غیره منجر می‌شود. با عنایت به مراتب فوق اصلاح قانون شوراها به نحوی که مشکلات و معضلات فوق‌الذکر را مرتفع نماید، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. در صورت تصویب نهایی این طرح، «انتخاب شهرداران شهرهای مراکز استان‌ها و شهرهای بالای دویست هزار نفر در سطح کشور به صورت مستقیم، عمومی، با رای مخفی مردم و همزمان با برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی و با اکثریت نسبی آرای مردم انجام خواهد شد.» همچنین «صدور حکم نصب شهرداران پس از انتخاب توسط مردم در شهرهای با جمعیت بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر و مراکز استان‌ها توسط وزیر کشور و در سایر شهرها توسط استاندار صورت می‌گیرد.» البته «شهردار نمی‌تواند همزمان عضو هیچ یک از شوراهای اسلامی شهر و روستای کشور باشد.»

مخالفت رییس شورای عالی استان‌ها

با آنکه طرح یادشده از سوی جمعی از اعضای فراکسیون مدیریت شهری مجلس و با حمایت کامل شهرداری تهران به مجلس تقدیم شده است، رییس شورای شهر تهران روز گذشته در حاشیه جلسه علنی مجلس، از تصویب یک فوریت این طرح انتقاد کرد و آن را «ناقض نظارت شوراها بر عملکرد شهرداری‌ها» دانست.مهدی چمران که علاوه بر ریاست شورای شهر تهران، ریاست شورای عالی استان‌ها را نیز بر عهده دارد، با انتقاد نسبت به طرح انتخاب شدن شهرداران شهرهای بزرگ توسط مردم گفت: این مساله نظارت را بر عملکرد شهرداران از بین می‌برد، ضمن اینکه این انتخابات به صورت سیاسی برگزار می‌شود. چمران اظهار داشت: اگر شهرداران را شوراها انتخاب نکنند، باید تمامی قوانین در این زمینه مورد بازنگری قرار گیرد؛ چرا که کار شهرداران امری تخصصی است و وقتی این انتخاب توسط شوراها صورت گیرد، می‌توان بر آنها نظارت کرد و نتیجه آن را به وزارت کشور اعلام کرد. وی ادامه داد: اگر این نظارت نباشد، قانونی برای نظارت بر عملکرد شوراها وجود ندارد، لذا باید یک بار دیگر قوانین شوراها را مرور کرد. چمران انتخاب شهرداران را امری تخصصی و نه سیاسی توصیف کرد و افزود: اگر این انتخاب غیر از مجرای شوراها صورت گیرد، انتخاب سیاسی است و مردم طبیعتا به کسی رای می‌دهند که بیشتر او را بشناسند. وی در همین زمینه بحث طرح تجمیع انتخابات را مورد اشاره قرار داد و گفت: ما قصد تجمیع انتخابات را داریم؛ در حالی که شهرداران زود به زود عوض می‌شوند و این موضوع، مشکلاتی را برای برگزاری انتخابات جدید ایجاد می‌کند و به روش انتصابی در تعیین شهردار می‌انجامد. همه اینها سوالاتی است که باید در این طرح به آنها جواب داده شود.