گزارش
پیشینه مذاکرات درباره تبادل سوخت هسته‌ای
بحث تبادل سوخت هسته‌ای به طور جدی اولین بار در دومین نشست مشترک نمایندگان ایران با نمایندگان اعضای گروه ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، روسیه، فرانسه، چین، به علاوه آلمان) در ژنو مطرح شد. سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در‌این نشست که اوایل مهرماه ۸۸ برگزار شد، سرپرستی تیم مذاکره‌کنندگان ایران را به عهده داشت. در پی این نشست، کارشناسان هسته‌ای ایران به سرپرستی علی اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و کارشناسان هسته‌ای آمریکا، فرانسه و روسیه در روزهای ۲۷ تا ۲۹ مهرماه به منظور مذاکره درباره چگونگی تامین سوخت رآکتور اتمی تهران در شهر وین دور میز مذاکره نشستند.
ماحصل‌این نشست سه روزه، پیشنهاد البرادعی بود. بر اساس‌این پیشنهاد قرار بود‌ایران ۷۵ درصد اورانیوم ۵/۳ درصد خود را تحویل داده و اورانیوم ۲۰ درصد دریافت کند. این پیشنهاد اما از سوی‌ایران رد شد. مقام‌های تهران از غرب خواستند تا به جای مبادله، اورانیوم مورد نیاز را خریداری کنند یا اینکه مبادله اورانیوم به طور همزمان در خاک ایران یا در کشورهای ترکیه، ژاپن و برزیل صورت گیرد. در همین چارچوب، ایران به کشورهای یاد شده از ابتدای سال ۲۰۱۰ یک ماه مهلت داد تا درباره این پیشنهاد اظهارنظر کنند یا اینکه ایران خود راسا به تولید سوخت اورانیوم ۲۰ درصدی اقدام خواهد کرد. کشورهای غرب به این پیشنهاد پاسخی ندادند و محمود احمدی نژاد دستور تولید اورانیوم ۲۰ درصد را صادر کرد و چند روز بعد از آن در سخنرانی ۲۲ بهمن خود از تولید نخستین محموله اورانیوم ۲۰ درصد در کشور خبر داد. در عین حال، طی سه ماه گذشته مقامات‌ایران همواره اعلام کرده‌اند که اگرچه اورانیوم ۲۰ درصدی در ایران تولید می‌شود، اما برای اعتماد سازی همچنان آماده‌ایم تا درباره مبادله سوخت هسته‌ای مذاکره کنیم. در‌این میان مقامات وزار خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران از مکان، زمان و میزان تبادل سوخت هسته‌ای به عنوان سه عامل مهمی که باید در مذاکرات لحاظ شوند، نام برده و بر آنها تاکید کرده‌اند. از جمله علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی چهارشنبه اول اردیبهشت سال جاری در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره تبادل سوخت اورانیوم ۲۰ درصد گفته بود: اصل تبادل سوخت پذیرفته شده است؛ اما به شرط اینکه تضمین عینی برای جمهوری اسلامی‌ایران وجود داشته باشد، تضمین عینی به‌این شکل است که تبادل سوخت به صورت همزمان و در ایران صورت بگیرد. البته شیوه‌های دیگری هم در این زمینه ممکن است که وزیر امور خارجه بعد از رایزنی با تک تک اعضای شورای امنیت جزئیات آن را مطرح خواهد کرد.
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه نیز در ۱۸ اردیبهشت سال‌جاری با اشاره به ورود برخی کشورها به بحث هسته‌ای ایران گفته بود: فرمول‌هایی توسط کشورهای مختلف از جمله ترکیه و برزیل مطرح شده که این فرمول‌ها نشانگر امکان عملیاتی شدن مبادله و‌ایجاد تفاهم نسبت به موضوعات است.نقطه‌نظرات طرفین درباره میزان اورانیوم مورد نیاز و زمان مبادله به هم نزدیک است و امکان تفاهم در‌این موضوعات وجود دارد. در مورد مکان مبادله نیز نقطه نظر ما همچنان‌این است که تبادل سوخت باید در‌ایران انجام شود. البته قرار است درباره جزئیات فنی مبادله سوخت نشست‌هایی با طرفینی که برای بحث مبادله آمادگی دارند، داشته باشیم. در صورتی که اعتماد ما تامین شود این مبادله انجام خواهد شد و ما نسبت به تفاهم در این باره خوشبین هستیم.
سخنگوی وزارت خارجه ۲۲ اردیبهشت ماه جاری نیز گفته بود: هیچ زمان هیچ یک از مقامات کشورمان اظهار نکردند که محل مبادله سوخت خارج از ایران باشد. اگر قرار بود محل مبادله خارج از ایران باشد، همان پیشنهادی که سه کشور آمریکا، فرانسه و روسیه داشتند می‌توانست عملیاتی شود.
او با اشاره به رایزنی‌های ترکیه و برزیل افزوده بود: فرمول‌های مختلفی مطرح شده است. به نظر ما این فرمول‌ها قابلیت عملیاتی شدن را دارد زیرا راجع به مقدار و اینکه مبادله چقدر زمان ببرد، فکر می‌کنیم می‌توانیم به تفاهم نزدیک شویم؛ اما در رابطه با مکان مبادله معتقدیم تنها راهی که تضمین عینی را می‌دهد انجام مبادله در ایران است.
علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی؛ اما در بهمن ماه ۸۸ با بیان اینکه غرب در موضوع تامین سوخت هسته‌ای رآکتور تهران در پی حراج مواد غنی شده ایران است، رفتار غرب را در‌این زمینه یک نوع کلاهبرداری سیاسی خوانده بود.
به گزارش خبرگزاری مهر، لاریجانی در جشنواره ابن‌سینا در محل دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران گفته بود: غرب به‌ایران کینه‌ورزانه نگاه و بهانه تراشی می‌کند و نمونه آن موضوع هسته‌ای است که آنها خود می‌دانند ما بمب اتم نداریم، اما جلوی پای ایران سنگ‌اندازی می‌کنند. کسب دانش یک فراز و فرودهایی دارد، ولی اگر با سنگ‌اندازی نیز مواجه شود، موانع سخت‌تر می‌شود و نمونه آن تامین سوخت رآکتور تهران بود. وی با اشاره به پیشنهاد کشورهای غربی به دریافت مواد غنی شده ایران، افزوده بود: با گرفتن مواد غنی‌شده ایران به بهانه تبدیل به خلوص بالاتر، ظاهرا دنبال حراج مواد غنی‌شده ایرانی‌ها هستند، اما غربی‌ها بدانند که ایرانی‌ها سلیم‌العقل‌اند. کسی از شما چنین چیزی طلب نکرده بود. چرا شما این‌قدر نگران رآکتور اتمی تهران هستید؟ ما خودمان مراقب آن هستیم. چرا سخن از تحریم ایران می‌کنید؟ شما در واقع دنبال نوعی کلاهبرداری سیاسی هستید؛ شما می‌خواهید با تئوری‌سازی مواد غنی‌شده ایران را بگیرید. اگر شما به چنین چیزی تمایل دارید و ما نیازمند آن هستیم بهتر است مواد مورد نیازمان را خریداری کنیم. شما نگران مواد غنی شده ایران نباشید.
ارسال نظر