آنها کتاب می‌خواهند

نمایشگاه کتاب برای آنهایی که عاشقانه کتاب را دوست دارند اما کیسه‌هایشان خالی است، با خاطره بدی همراه خواهد بود. در انبوه جمعیتی که در روزهای برپایی نمایشگاه در لابه‌لای غرفه‌ها چرخ می‌خورند، آدم‌هایی پیدا می‌شوند که حسرت خرید کتاب‌هایی بیشتر را همواره در دل نگه می‌دارند. متاسفانه این آدم‌ها بیشتر از قشر کم در آمد، اما فرهنگی جامعه‌اند. شاید همین نکته بهانه‌ای است تا مسوولان برپایی نمایشگاه تصمیم می‌گیرند بن‌های خرید کتاب را در اختیار کسانی که واجد شرایط هستند، قرار دهند. صف بلند خرید بن در نمایشگاه امسال هم گواه این ادعا است که خیلی‌ها دوست دارند با هزینه‌ای کمتر کتاب‌های بیشتری را خریداری کنند. آنچه می‌خوانید، گزارش خبرگزاری مهر در این باره است که مرور آن خالی از لطف نخواهد بود. رییس نمایشگاه کتاب ناکارآمد بودن تفاهم‌نامه امضا شده میان وزارتخانه‌های علوم و فرهنگ و ارشاد اسلامی را در زمینه کارت خرید کتاب پذیرفت و گفت: هیچ کدام از این دو وزارتخانه‌ سهم ۵۰ درصدی خود را پرداخت نکردند. بیست‌و‌سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که این روزها در حال برگزاری است، تاکنون که ششمین روز آن را پشت سر می‌گذاریم برای دانشجویانی که از راه‌های دور و نزدیک و فقط به خاطر تهیه منابع درسی‌شان به مصلی آمده‌اند، خاطره‌ خوبی به جا نگذاشته است. از روزهای آغازین نمایشگاه دانشجویان که گروه وسیعی از بازدیدکنندگان را تشکیل می‌دهند و اصلی‌ترین مخاطبان کتاب‌های عرضه شده هستند، از شهرهای دور و نزدیک خود را به تهران رساندند تا شاید سهمی از این به گفته مسوولان «جشن فرهنگی» ببرند. مسوولان البته برای «رفاه حال دانشجویان» اهدای کارت خرید یارانه‌ای تدارک دیده بودند. با این حال، تازه روز ۲۱ اردیبهشت بود که رییس نمایشگاه در نشستی به طور تلویحی ناکارآمد بودن تفاهم‌نامه امضا شده میان وزارتخانه‌های علوم و ارشاد را در این زمینه پذیرفت و گفت: هیچ کدام از وزارتخانه‌های ارشاد و علوم سهم ۵۰ درصدی خود را در این طرح پرداخت نکردند. البته محسن پرویز امیدواری داد: ما سال گذشته ادارات کل ارشاد را موظف کردیم که با دانشگاه‌های محل خودشان تفاهم‌نامه امضا کنند تا از این راه کارت‌های الکترونیک خرید کتاب سریع‌تر به همه دانشجویان داده شود. معاون فرهنگی وزیر ارشاد در حالی این سخنان را ایراد می‌کند که ساعاتی پیش از آغاز نمایشگاه هم به خبرنگاران گفته بود: با نظر رییس‌جمهور تعدادی کارت خرید کتاب برای دانشجویان مراجعه‌کننده به مصلی در نظر گرفته شده و ثبت‌نام برای این کارت‌ها به صورت غیرحضوری و از طریق مراجعه به آدرس اینترنتی www.tibf.net صورت می‌گیرد. به گفته وی، دانشجویان با پرداخت ۱۰ یا ۲۰ هزار تومان می‌توانند این کارت‌های خرید کتاب را که ۲۰ یا ۴۰ هزار تومان اعتبار دارند تهیه کنند. از سوی دیگر، مدیرکل فرهنگی وزارت علوم چند روز پیش به خبرگزاری مهر گفته بود: تلاش می‌کنیم با کمک ریاست‌جمهوری کارت‌های الکترونیک دانشجویان را برای خرید کتاب شارژ کنیم. البته با توجه به اینکه تعداد دانشجویان زیاد است، ارائه این تسهیلات ده‌ها میلیارد تومان هزینه برمی‌دارد از این رو در حال مکاتبه با ریاست‌جمهوری برای اختصاص اعتبار هستیم.

جلیل دارا، البته شارژ این کارت‌ها را تایید نکرده و تنها به ذکر این نکته اکتفا کرده بود که: اگر این اعتبار در زمان نمایشگاه تهران محقق شود، دانشجویان می‌توانند از کارت‌ها برای خرید کتاب استفاده کنند، در غیر این صورت استفاده از آن در طول سال تحصیلی امکان‌پذیر است. مسوولان برگزاری نمایشگاه کتاب با پیش‌بینی عدم تحقق سهم ۵۰ درصدی هر کدام از این دو وزارتخانه در طرح اهدای کارت خرید یارانه‌ای به دانشجویان پشت بام شبستان را برای تشکیل صف‌های طولانی دانشجویان در نظر گرفتند. صف دانشجویان پسر با پیچ‌های زیاد که فاصله آن را گاه به چند کیلومتر می‌رساند، از همان روزهای اول در این بخش از مصلی تشکیل شده و تقریبا هر روز صبح و از زمان باز شدن درهای نمایشگاه به روی بازدیدکنندگان شاهد تشکیل این صف‌ها هستیم.

سعید امیرپناه، دانشجوی دانشگاه انقلاب اسلامی تهران که به میانه این صف کیلومتری رسیده است، می‌گوید: حدود ۴ ساعت است که در صف ایستاده‌ام. تقریبا از اول صبح، کاری نمی‌شود کرد باید منتنظر شد.

وی می‌افزاید: به نظرم طرح خوبی است؛ ولی اجرایش خیلی بد است. آخر مگر یک شعبه بانک صادرات کفاف این همه مراجعه‌کننده را می‌دهد؟

مسعود عالی‌شاهی از دانشگاه سمنان آمده و دیشب را در خوابگاه یکی از دوستانش به صبح رسانده است. وی می‌گوید: من دیروز مطلع شدم. سال چهارم هستم و نیازمند خرید چند منبع مهم درسی. ثبت‌نام کردم. ثبت‌نامش آسان بود، ولی نمی‌دانستم باید در این صف پرپیچ و تاب بایستم.

عالی شاهی میِ‌افزاید: تازه به ما گفته‌اند فقط کتاب‌های داخلی را می‌توانیم بخریم؛ ولی من منابع لاتین بیشتر نیاز دارم. نمی‌شود هیچ کاریش کرد؟

البته این بخش مثبت گزارش ما است. وضعیت این به قول معروف تسهیلات رفاهی برای دختران دانشجو اسفناک‌تر و مثال قضیه بد و بدتر است، البته با این تفاوت که انتخاب هم با آنها نیست! صف فشرده دانشجویان دختر نه بر پشت بام مصلی و در فضای آزاد بلکه چهارطبقه پایین‌تر از این مکان تشکیل شده است.

فخریه مجابی، دانشجوی سال سوم معماری است و از کاشان به مصلی آمده است. وی می‌گوید: فقط برای خرید چهار کتاب لاتین اصلی در زمینه رشته‌ام به نمایشگاه آمده‌ام. دوستانم گفتند: نمایشگاه کتاب‌های لاتین را هم یارانه‌ای می‌دهد. خب! می‌صرفد و آمدم آنها را بخرم. برای خرید ثبت‌نام کردم. استفاده از سامانه‌شان راحت بود ولی اصل مشکل همین جا است. من از صبح آمده‌ام و از دوستانم جدا شده‌ام و برای تهیه کارت در صف ایستاده‌ام. فکر کنم دو ساعتی می‌شود.

انسیه نوابی‌نژاد از هرمزگان به نمایشگاه آمده است. تعدادی کتاب عربی می‌خواهد بخرد. کارتش را تازه گرفته و خوشحال است. می‌گوید: باورتان نمی‌شود از ساعت ۵/۹ تا الان (۱۵) در صف ایستاده‌ام. چرا کسی جوابگو نیست؟ این را از مسوولان بپرسید!