تنقلات فرهنگی نوروز
تلویـــزیون
قصه مدرن پریان
ایلیا رضایی مجد
«مورد عجیب بنجامین باتن» از آن فیلم‌هایی است که به نظرم هر ده یا بیست سال یکی مثل آن ساخته می‌شود. دیوید فینچر با سابقه ساختن فیلم هفت و بعد از چند تجربه دیگر که البته هیچ گاه به پای قصه‌پردازی فیلم اولش نرسید، در «مورد عجیب بنجامین باتن» قصه‌ای را روایت می‌کند که فانتزی غیر معمولش بسیار باور پذیر در آمده و می‌توان از آن به عنوان یک قصه پریان مدرن یاد کرد. واقعا قصه نوزادی که در شکل و شمایل زمانی که به دنیا می‌آید در هیات یک پیرمرد است و وقتی سنش بیشتر می‌شود به چهره یک جوان نزدیک می‌شود و زمانی که سنش سن یک پیرمرد است، با قیافه ظاهری یک نوزاد از دنیا می‌رود، چقدر می‌تواند باورپذیر خلق شود. دیوید فینچر این کار را کرده است و بسیار هم خوب از عهده قصه‌پردازی این روایت مدرن در آمده است. بازی بی‌نظیر براد پیت و کیت بلانچت در فیلم بر ندانم‌کاری‌های قبلی‌شان قلم قرمز می‌کشد. انگار براد پیت تنها با فینچر است که جوهر بازی‌اش را می‌تواند رو کند. «مورد عجیب بنجامین باتن» بهترین فیلم تلویزیون در نوروز 89 است.
کتــــــاب
نوروز با دایره‌المعارف نوروزی علی دهباشی
یاسین نمکچیان
علی دهباشی از آن دسته آدم‌هایی است که زندگی‌اش را وقف فرهنگ و هنر کرده است و یک تنه به اندازه یک موسسه فرهنگی فعالیت می‌کند. نشریاتی که تاکنون سردبیری‌شان را برعهده داشته همواره جزو بهترین نشریات این مملکت بوده‌اند. معمولا آدم‌هایی با او کار می‌کنند که با هیچ نشریه دیگری همکاری نمی‌کنند. یعنی آثارشان را تنها در اختیار دهباشی قرار می‌دهند. این به خاطر اعتماد و صداقت کسی است که متاسفانه قدرش را کمتر دانسته‌ایم. آخرین کتاب منتشر شده دهباشی «نوروز»، دایره‌المعارف آیین‌های نوروزی است که به تازگی روانه بازار کتاب شده است. دلیل اینکه این مجموعه پر و پیمان را برای مطالعه نوروزی پیشنهاد داده‌ایم، این است که خیلی‌ها دوست دارند آیین‌های باستانی ایران را بشناسند، اما همواره با کمبود منابع مواجهند. در این کتاب مقاله‌های ارزشمندی از چهره‌های نام آشنا و معتبر گرد آمده که از زاویه‌های مختلف به بحث و بررسی درباره نوروز می‌پردازد. البته علاوه بر بررسی آیین‌های نوروزی در ایران، برخی نقاط دیگر جهان را هم مورد توجه قرار می‌دهد. «فلسفه نوروز، آیین‌ها و رسوم نوروز، نوروز در ایران باستان، نوروز و اسطوره‌ها، نوروز در تاریخ،
هفت‌سین، سیزده به در، نوروز در مناطق مختلف ایران، نوروز در کشورهای دیگر، نوروز در متون کلاسیک ادبیات فارسی، نوروز در سفرنامه‌ها، اشعار نوروزی از سعدی تا ضیاء موحد» عناوین فصل‌های مختلف این کتاب به شمار می‌آیند و از سوی نشر افکار منتشر شده است. در کتاب «نوروز» مقالات و یادداشت‌های نویسندگان و استادان برجسته‌ای از جمله «غلامحسین یوسفی، مهرداد بهار، محمد معین، ژاله آموزگار، جلیل دوستخواه، مجتبی مینوی، حبیب یغمایی، عبدالحسین زرین کوب، انجوی شیرازی، جعفر شهری، محمود روح الامینی، ثمین باغچه بان، کیکاووس جهانداری، فریدون مشیری و...» به چشم می‌خورد.
دی وی دی
روزهای آرمانگرایی گمشده
علیرضا مجمع
در این مورد بخصوص ترجیح می‌دهم کمی متحجر به نظر بیایم و از میان سیل فیلم‌هایی که ندیده‌ام و سریال‌هایی که هنوز از شبکه‌های آمریکایی دارد پخش می‌شود و یکی یکی زیرنویس می‌شود و به بازار می‌آید و مشتاقان زیادی برای دیدن دارد - مثل قسمت‌های جدید فصل ششم لاست یا فصل هشت 24 - این شب عیدی بنشینم و یک مرور نوستالژی گونه داشته باشم به فیلم‌های ملویل و بیلی وایلدر و وودی آلن.از همه صحنه‌ها بیشتر آن صحنه‌ای را دوست دارم بارها مرور کنم که آلن دلون در سامورایی اسلحه خالی را به سمت مرد مقابلش نشانه می‌رود کشته می‌شود و آدم‌های فیلم بعدش می‌فهمند که اسلحه او خالی بوده است. یا صحنه‌ای که مانوئل آرتیگز در اسب کهر را بنگر در حالی که می‌داند توی تله افتاده به قتلگاه می‌رود و کشته می‌شود و این سوال را برای فرمانده اسپانیایی (آنتونی کویین) به وجود می‌آورد که: «اون که میدونست میفته تو تله. چرا پس اومد؟» آرمانگرایی مانوئل آرتیگز در این روزهای بی‌آرمانی می‌تواند تماشاگر آخرین سال دهه هشتاد را به فکری عمیق فروببرد. در این روزها به تفکر بیشتر
نیاز داریم تا سرخوشی.
ســـــینما
آزمودن آزموده نشده!
امین عاشوری
در زمانی که سینماهای ایران به شدت اسیر سبک بازی‌های ناشی از نابلدی فیلمسازان و فیلمنامه نویسانش است، دیدن یک فیلم کمدی از جنس دیگر می‌تواند تماشاگر را اندکی به فکر فرو ببرد. در این فضا قرار است در هفته دوم فروردین ماه فیلمی روی پرده سینمای ایران برود به اسم «پوپک و مش ماشاالله» به کارگردانی فرزاد موتمن. همین قدر اطلاعات کافی است تا پیشنهاد کنیم «پوپک و مش ماشاالله» را ببینید. این پیشنهاد چند دلیل دارد؛ نخست اینکه فیلم‌های روی پرده زیاد چنگی به دل نمی‌زنند و اینکه تماشاگر بیاید تا حرف‌های تکراری تهمینه میلانی را در تسویه حساب ببیند یا بیاید در «طهران، تهران » ساخته مهرجویی/کرم‌پور تهران گردی کند و جاهایی را ببیند که هزار بار در این مدت دیده است، نمی‌تواند این فیلم را به کمدی‌ای ترجیح بدهد که فیلمسازش تابه حال سمت کمدی نرفته است و اساسا جنایی ساز و عاشقانه‌ساز است. «صداها» و «شب‌های روشن»، مصداق این حرف است.پس زمانی که موتمن کمدی‌ای را بسازد که سروش صحت فیلمنامه‌اش را نوشته و فرهاد آییش و امین حیایی و مهناز افشار در آن بازی کرده‌اند، هیچ آدم معقولی نمی‌گوید فیلم‌های دیگر را ببینید. «پوپک و مش ماشاالله» را از
دست ندهید.
مـوســـیقی
از اکنون تا بهار و جاده‌های بارانی...
بهروز صمدبیگی
برخلاف سایر اقلام فرهنگی، بازار موسیقی امسال چندان بی‌رونق نبود. قبل از ایام محرم و صفر طی دو هفته چندین و چند کنسرت موسیقی برگزار شد و اسفند ماه هم مثل همیشه، آلبوم‌های زیادی منتشر شد تا شاید از بازار عید نصیبی ببرند. از بین سنتی‌های تازه انتشار مسلما «آب، نان، آواز» همایون شجریان از انتشارات موسسه «دل‌آواز» بخت زیادی برای شنیده شدن و پرفروش شدن دارد. «ژاکت» با صدای محسن چاووشی هم اگرچه تفاوت‌های زیادی با کارهای قبلیش دارد، اما در صدر محبوب‌ها و پرفروش‌ها قرار گرفته است. سالار عقیلی هم که امسال پرکار شده، «عشق دیرین» را دارد و دی وی دی کنسرت گروه شمس به مناسبت سال مولانا هم دیدنی است، اما پیشنهاد من برای روزهای شلوغ نوروز و تعطیلات گل و گشادش، دو کار بی‌کلام است که هر دو هم از کارهای موسسه «سیاه و سفید» هستند. یکی«اکنون» که دونوازی پیانوی فرزام سلامی و تمبک بامداد ملکی است. بداهه‌پردازی‌های این دو نوازنده بسیار جوان که نام آلبوم خود را از رباعی «ماناست به دستان تو مفتون اکنون/این جام زهوش آمده بیرون اکنون/ دستت که نوازشگر لیلی است مرا/ پر می‌کند از هزار مجنون اکنون» گرفته‌اند، شنیدنی است. «جاده‌های
بارانی» هم کاری از مهدی وجدانی است که مناسب حال نوروز است و گیتارنوازی دلنواز او با فرارسیدن بهار مناسبت دلنشینی دارد.
نشـــــریه
«سینما و ادبیات» هم خواندن دارد، بی تعارف
علی خوش‌تراش
سینما و ادبیات یکی از آن نشریاتی است که انتشارش در این وانفسای کمبود مجله‌های ادبی غنیمت است. نشریه‌ای که نشان داده روند خوبی را طی می‌کند و گردانندگانش بی‌توجه به حاشیه‌ها، کار خودشان را می‌کنند. فقط حیف که این مجله ارزشمند فصلنامه است و هرسه ماه، یک شماره‌اش منتشر می‌شود. تازه‌ترین شماره این نشریه که روی جلدش بهار ۸۹ نوشته شده، همین روزها روی دکه‌ها قرار گرفته است. در «سینما و ادبیات» ویژه نوروز نیم ویژه‌نامه‌ای برای داریوش مهرجویی کارگردان نامدار سینمای ایران تدارک دیده شده است که علاوه بر یادداشت‌هایی از زاون قوکاسیان، احمد طالبی‌نژاد، علی علایی، میهن بهرامی و... گفت‌وگوی پرویز جاهد با داریوش مهرجویی هم منتشر شده است.
این مجله به 6 بخش سینمای جهان، سینمای ایران، داستان وشعر، نقد و بررسی، مباحث نظری و رویداد فصل‌بندی شده است که در بخش نقد و بررسی آثاری از محمد علی سپانلو، جواد مجابی، شمس لنگرودی، علی باباچاهی، محمد بهارلو، مژده دقیقی و... دیده می‌شود که هر کدام لحظه‌های خوبی را برای علاقه‌مندان این عرصه به وجود می‌آورد. البته گفت‌وگو با ضیا موحد، شاعر نام آشنا هم بسیار خواندنی است. «سینما و ادبیات» به مدیر مسوولی خسرو دهکردی و سردبیری نیلوفر نیاورانی با قیمت 2500 تومان منتشر شده است و بی‌هیچ تعارفی ارزش خواندن دارد. آن هم درست در وضعیت بحرانی انتشار نشریات فرهنگی به ویژه ادبی.
ارسال نظر