فشار تورمی این لایحه روی اقشار پایین دست خواهد بود

به گزارش الف، متن نطق دکتر الیاس نادران، نماینده تهران به شرح زیر است:

مواردی را جناب آقای حاج آقای مصباحی و آقای دکتر توکلی فرمودند، من تلاش می‌کنم که تکرار فرمایشات دوستان را نداشته باشم. ما انتظارمان از آقای رییس‌جمهور این بود که وقتی به محضرشان می‌رسیم، بحث‌های قبلی تکرار نشود، بحث‌هایی که در ماده ۱۳ شنیدیم و بحث‌هایی که در کمیسیون شنیدیم و بحث‌هایی که قبلا در کلیات بحث کرده بودیم. موضع نظام در این هست که آیا ۲۰ هزار میلیارد تومان را برای دولت بپذیریم یا ۴۰ هزار میلیارد تومان، هر کدام هم استدلال کارشناسی خودش را دارد. این استدلال‌های کارشناسی را با هم مرور کنیم، ببینیم کدام قوی‌تر است و نسبت به آن تصمیم بگیریم.

تصویری از وضعیت اقتصادی کشور در سال ۸۹ که ادامه سال ۸۸ و سال‌های قبل است داشته باشیم ببینیم با ۴۰ هزار تا چه اتفاقی می‌افتد و با ۲۰ هزار تا چه اتفاقی می‌افتد.

کشور به دلیل زیاده روی‌هایی که در سال ۸۵ شد - برادر عزیز، جناب آقای زارعی مقدارش دو هزار میلیارد تومان نبود، ۵ هزار میلیارد تومان بود - که منحصر به طرح‌های عمرانی نیست، بر اساس پایه هزینه‌های عمرانی آن موقع ۳۵ درصد هزینه‌های عمرانی کشور افزایش پیدا کرد. کشور ظرفیت نداشت و در نتیجه افزایش قیمت‌ها به‌وجود آمد. انتظارات تورمی در آن موقع به اضافه پدیده بیماری هلندی در اقتصاد ما در اثر این ۵ هزار میلیارد تومان باعث شد که شیب نزولی تورم در کشور مجددا شیب صعودی پیدا کند و دولت وقتی به این صرافت رسید که ما نیمه دوم سال ۸۶ بودیم. در نتیجه از نیمه دوم سال ۸۶، سیاست‌های انقباضی پولی را به شدت در سیستم بانکی اعمال کرد که نتیجه آن این است که امروز صنایع ما به شدت با مشکل مواجه هستند. سیستم بانکی ۴۲ هزار میلیارد تومان بدهی معوقه دارد و سیستم بانکی امکان پشتیبانی کردن از شبکه صنعتی کشور را ندارد، این رکود مالی حاکم بر بخش صنعت به اضافه رکود مالی ناشی از نظام مالی بین‌الملل که فشار قیمتی به تولید‌کننده داخلی می‌آورد و آثارش را در کالاهای چینی و غیر‌چینی می‌بینید و رکود حاصل از مجموعه اقداماتی که در این ایام روی بخش صنعت ما صورت گرفته، که ریشه‌های اجتماعی و سیاسی هم دارد، باعث شده که نرخ رشد تولید ناخالص داخلی به کمترین نرخ در سال‌های اخیر برسد. رییس بانک مرکزی فرمودند ۵/۲ درصد بوده به ۵/۱ درصد رسیده و سال آینده حول و حوش صفر خواهد شد. این پیش‌بینی‌ای بود که رسما گفتند.

یک مقداری باهم راحت‌تر در مورد این مسائل صحبت کنیم. اگر شما می‌خواهید ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد کسب کنید، به ناچار باید قیمت بنزین و گازوئیل و حامل‌های انرژی را آنقدر بالا ببرید که ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد خالص به‌دست بیاورید. طبق قانون روی بنزین ۳۰ درصد مالیات و عوارض باید وصول شود و به حساب خزانه یا به حساب شهرداری‌ها ریخته شود. در مورد صنایع انرژی بر که یا مصرف گاز دارند یا مصرف برق دارند یا مصرف گازوئیل دارند یا مصرف مازوت دارند و انواع حامل‌های انرژی را مصرف می‌کنند، اگر شما قیمت گاز را برای هر مترمکعب ۱۳۰ تومان کردید، اگر گازوئیل را لیتری ۴۵۰ تومان، اگر بنزین را لیتری ۶۵۰ تومان کردید، خوب به ما بگویید این صنایع چقدر از همین سرمایه در گردش امروز که با ۳۰ درصد ظرفیت دارند کار می‌کنند را باید اختصاص بدهند به این هزینه‌ها و بقیه مواد اولیه کالاهای سرمایه‌ای و چه قدر سرمایه در گردش برای خودشان مصرف بکنند.

سیستم بانکی کجا ظرفیت دارد، آنها را پشتیبانی کند؟ آقایان شما در حوزه‌های انتخابیه‌تان وضعیت واحدهای صنعتی را دیده‌اید و می‌دانید رکود حاکم بر صنعت چقدر افزایش خواهد پیدا کرد این نگرانی واقعا بجا نیست؟ خوب با هم بحث کارشناسی کنیم. شما می‌فرمایید ما همه حامل‌های انرژی را نمی‌توانیم افزایش بدهیم، خوب باز بدتر چون ۴۰ هزار میلیارد تومان را از تعداد معدودتری می‌خواهید تامین بکنید، خوب به ما بگویید چقدر؟ ما نامحرمیم؟ عیبی ندارد به چهار نفر در این مجلس که محرم شما هستند جدول افزایش قیمت‌ها به صورت خالص را بدهید و بگویید اینقدر است، به صورت ناخالص اینقدر است و پیش‌بینی ما از آثار تورمی اینقدر است و رکود حاصل در بخش صنعت و بخش کشاورزی و بخش حمل‌ونقل اینقدر خواهد بود. اگر آنها متقاعد شدند ما هم متقاعد می‌شویم. بالاخره کسی در این مجلس کار کارشناسی شما را ببیند و آنالیز کند.

چرا ما نسبت به بحث تورم نگرانیم؟ آقای مصباحی یک وجهی از آن را فرمودند که وقتی حجم پول هم افزایش پیدا نکند، به دلیل تغییر ترکیب مصرف، فشار مصرفی باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود. ولی من یک نگرانی جدی‌تر دارم. طبقات پایین دست جامعه نه قادرند فشار تورمی را به طبقات بالادست منتقل کنند و هم به دلیل اینکه سهم مصرف در درآمد آنها به شدت بالاست بیشترین آسیب را از افزایش قیمت‌ها می‌بینند و هم به دلیل اینکه در سبد مصرفی‌شان کالاهای ضروری و اساسی وجود دارد که نسبت به قیمت‌ها به شدت بی‌کشش است، بیشترین فشار تورمی را باید تحمل کنند.

برآوردهای کارشناسی صورت گرفته نشان می‌دهد، دهک‌های پایینی چهار برابر نسبت به دهک‌های بالایی تورم را بیشتر تحمل می‌کنند، یعنی اگر تورم ۱۵ درصد است پایین دستی‌ها ۳۰ درصد تحمل می‌کنند بالادستی‌های ۵/۷ درصد و بالادستی‌ها امکان انتقالش را دارند و پایین دستی‌ها امکان انتقالش را ندارند، باید خودشان تحمل کنند. حالا ببینیم باز توزیع‌تان چقدر است. مواردی را که دیگر نمایندگان فرمودند من عرض نمی‌کنم.

عوارض اجتماعی را ما سال ۷۳ و ۷۴ در این کشور تجربه کردیم. آقای هاشمی رییس‌جمهور این مملکت بودند، مدیر ضعیفی بودند؟ وزرایی که بودند، وزرای ضعیفی بودند؟ شما حرکت‌های اجتماعی که در اقصی نقاط این کشور به‌وجود آمد، بهانه‌اش چیزهای مختلف بود، آیا خودمان را برای چنین مواجهه‌هایی آماده کرده‌ایم؟ پیش نمی‌یاد؟ تحلیل‌های اجتماعی که شده را ببینیم. اگر مبارزه مدنی کردند یا مقاومت مدنی کردند چطور؟ آقای فتاح فرمودند امروز ۹۵۰ هزار مشترک، با برق ۱۵ تومانی قبض برقشان را نمی‌پردازند. قبض برقی که می‌شود ۱۲۰ تومان چند نفر نمی‌پردازند. پیش‌بینی کردید؟ چکار می‌کنید با آنها؟ جمله آخری که می‌خواهم عرض بکنم. عرایضم متاسفانه ناقص ماند. فرمودند ما می‌خواهیم گام بلند برداریم. فرمودند بزرگ‌ترین طرح اقتصادی است. آقای زارعی فرمودند تاریخی‌ترین تصمیم اقتصادی کشور است. من واقعا اعتقاد ندارم. سیاست‌های کلی اصل ۴۴ که رهبری از سال ۷۸ به دنبالش بودند، در مورد آن نوشتند و قانون نوشته شد و اصرار دارند که این کار به نتیجه برسد، همه ابعاد اقتصادی ما را اصلاح خواهد کرد، البته در کنار آن، طرح‌هایی مثل اصلاح قیمت‌ها و بازتوزیع آن حتما ضروری است، ولی این نسبت به آن از لحاظ حجم و اثرگذاری در حوزه‌های اقتصادی اصلا قابل مقایسه نیست. ما تقاضایمان این است این گام بلندی که می‌خواهد برداشته شود، مثل خندقی یا مثل یک جویی می‌ماند که ما می‌خواهیم از آن بپریم، ظرفیت‌هایمان را ببینیم و آنقدر بپریم که خدای نکرده به خودمان آسیبی نرسد، حالا اگر عوارضی داشت و قابل تحمل بود عیب ندارد.