زنان در جعبه‌های جادویی

آزاده جعفریان

نمایشگاه مجسمه‌های یاسمین سینایی با عنوان «اسرار حوا» نمایشگاهی است که این روزها در نگارخانه شیرین برپا است این نمایشگاه حاوی ۱۸ مجسمه حوا است که از سویی زندگی حوا از تولد تا مرگ و از سویی دیگر برهه‌هایی از زندگی زنان را به تصویر می‌کشد.

یاسمین سینایی متولد خانواده‌ای کاملا هنری است پدرش خسرو سینایی فیلمساز و مادرش گیزلا وارگا سینایی نقاش است، وی سعی نموده راهی برای اثبات فردیت اجتماعی خود بیابد، به صورت تصادفی به مجسمه‌سازی روی آورده و از ساخت عروسک آغاز و امروز پس از برگزاری چهارده نمایشگاه چه از لحاظ تکنیک خاصش خمیرکاغذ (پاپیه ماشه) و چه از لحاظ سوژه‌های زنانه مجسمه‌سازی صاحب سبک شناخته می‌شود.

در این نمایشگاه ۱۸ حوا ۵۰ ـ ۴۰ سانتی به صورت دورانی و بالاتر از سطح زمین روی جعبه‌های میوه دور تا دور هم چیده شده‌اند کودکی حوا، حوا و پرواز، حوا در سال ۲۰۰۰، معصومیت حوا، عروسی حوا، راز حوا، مرگ حوا و... همه و همه نشان‌دهنده دوره‌های متفاوت زندگی زنان هستند که این نوع چیدمان هم دور تسلسل زندگی را به تصویر می‌کشد.

سینایی مدت‌ها سوژه حوا را به عنوان نخستین زن جهان در سر می‌پرورانده ولی قصه اولیه اسرار حوا از کتاب کوچکی با نام آفرینش آدم و حوا شروع شده است که میل به دانستن حوا را وا می‌دارد تا به میوه ممنوعه دست بزند و همین راز پیشرفت آدمیت و آگاهی و تجربه نوین است. این مجسمه ساز رانده شدن آدم و حوا از بهشت را دلیل بقای نسل بشر و وجود این

کره خاکی می‌داند.

دور تا دور حوا‌ها را هفت فرشته احاطه کرده که گویی بادی گاردهایی مطمئنی برای حوا‌ها به شمار می‌روند فرشته‌های معروف سینایی به مانند دست خطی در تمام نمایشگاه‌هایش خودنمایی می‌کنند.

سینایی حواهایش را در جعبه‌های چوبی پنهان کرده است این جعبه‌های چوبی که با حال و هوای مجسمه‌ها مطابقت دارد توسط هنرمندان بنامی نظیر گیزلا وارگا سینایی، علی بوذری، افشین نجف زاده، هما بذر افشان و

علی سلطانی طراحی و نقاشی شده‌اند. جعبه جنبه رازآلود و رمزآمیزی به زندگی زنان در دوره‌های مختلف بخشیده است و در عین حال سخن از محدودیت و معصومیت زنان می‌گوید، محدودیت‌هایی که زنان به علت مسائل اجتماعی ـ تاریخی با آن دست به گریبانند.

در مرکز حوا‌ها درخت سیبی قرار دارد که از داستان آدم و حوا و میوه ممنوعه حکایت می‌کند. آثار سینایی دکوراتیو صرف نیستند و وی آثارش را با کانسپت و صحنه سازی به نمایش می‌گذارد. سینایی در نمایشگاه پیشینش در فرهنگسرای نیاوران فضایی کاملا تئاتری را برای زنان عاشق ایجاد کرد و در این نمایشگاه جعبه‌های چوبی را برای فیگورهایش برگزید که این خود نشاندهنده تفکر عمیق، ذوق و سلیقه هنرمند است.

حوای بهشت و حوای زمین دو مجسمه که با طول حدود یک متر در طرف دیگر نگارخانه شیرین و دور از چیدمان دایره‌ای شکل قرار دارند آن دو کاملا یکسان و یک شکلند، هنرمند دلیل این همانندی را یکسان بودن کلیات وجودی زن و ثابت بودن خصوصیات زنانگی در دوران مختلف می‌داند.

سینایی معتقد است مجسمه‌هایش دیگر تنها خمیر کاغذ (پاپیه ماشه) نیستند و متریالش به صورت مولتی مدیا در آمده است، مجسمه‌ها اسکلت فلزی دارند و زیورآلات و تکه لباس به صورت سنگ، چوب، فلزو پارچه روی آنها کلاژ شده است وی اکنون با این متریال که به مرور زمان به آن دست یافته می‌تواند هر آنچه بخواهد خلق کند. ماندگاری آثارش مهمترین نکته است که باز هم جای تجربه دارد.

رنگ خاکستری مجسمه‌ها، تخریب صورت‌ها و شره‌های رنگ از نکات نشان دهنده قدمت تاریخی اثر است که این هنرمند مجسمه ساز تحت تاثیر مجسمه‌های خیابان‌های اروپا به این سبک روی آورده مجسمه‌های سنگی در گوشه و کنار شهر‌های اروپایی که با مرور زمان باد و باران و تخریب‌هایی روی صورت شان ایجاد شده بود، سینایی را بسیار شگفت زده کرده و وی با اینکه تکنیکش با سنگ بسیار متفاوت است سعی نموده با متریال ابداعی خودش شبیه آنها را بسازد.

در طول نمایشگاه ویدئو آرتی از مسیح پارسایی فرزند یاسمین سینایی نمایش داده می‌شود، این ویدئو آرت دو دقیقه‌ای از پسر سینایی است که مراحل ساخت مجسمه سازی مادرش را به تصویر می‌کشد. مسیج پارسایی دانشجوی ویدئو آرت مجارستان است که در کارهای هنری به مادرش کمک کرده و در کنار مادری هنرمند از هنر بی‌بهره نمانده است.

سینایی در آینده‌ای نزدیک مزون لباس عروسی را در دست کار دارد این بار مجسمه‌هایش در سایز طبیعی انسان با همان تجملات و تزئینات عروسی خلق می‌شوند.

علاقه‌مندان می‌توانند همه روزه از ساعت ۲۰ ـ ۱۶ در ساختمان انجمن خوشنویسان ایران واقع در خیابان دزاشیب ـ کوچه سلیمی ـ نگارخانه شیرین دیدن کنند.