آیدین آغداشلو، لیلی گلستان، فریال سلحشور و حمید سوری با بررسی وضعیت گالری‌داری در ایران و فروش آثار هنرهای تجسمی بر این نکته تاکید کردند که قیمت آثار هنری در حراجی‌های امارات نباید تعیین‌کننده قیمت این آثار در داخل کشور باشد.

در چهارمین نشست تخصصی از سلسله نشست‌های گروه آموزش انجمن نقاشان ایران که پیرامون اقتصاد هنر برگزار می‌شد، شامگاه دوشنبه این نشست با حضور جمعی از گالری‌داران در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
حمید سوری، کارشناس هنری که مدیریت این جلسه را برعهده داشت، با تاکید بر وجوه متنوع هنر گفت: قطعا هیچ‌یک از وجوه زیبایی‌شناختی، جامعه‌شناسی، معنوی، آموزشی و غیره بدون در نظر گرفتن شرایط انتشار اثر و ارائه آن به مخاطب و همچنین مورد توجه قراردادن اثر توسط دست‌اندرکاران به عموم مردم مشاهده نخواهد شد.
او گفت: هنر در کنار فروش، تبادل، انتقال و عرضه می‌تواند به مخاطبان خود نزدیک شود. لذا در چنین مسیری در کنار هنرمند باید شخصیت‌ها و نهادهای مسوولی نیز فعالیت کنند تا هنر را در جایگاه واقعی خود ارائه دهند. این پژوهشگر اضافه کرد: طی یک مکانیزم باید فرآیند خلق اثری هنری به سمت مصرف هنری و مواجهه با مخاطب برسد که این فرآیند قطعا از اشکال مختلفی صورت می‌گیرد و برای ما که کمتر از ۶۰ سال در ایران تجربه گالری‌داری را داریم، طی این یکی دوسال اخیر تجربه‌های جالبی کسب کرده‌ایم.
به گزارش ایسنا، لیلی گلستان، مدیر گالری گلستان در پاسخ به تشریح تجربه‌های گالری‌داری در ایران مطرح کرد: به اعتقاد من قبل از هرکاری باید اعتماد خریدار از سوی گالری‌دار جذب شود؛ زیرا خریدار ایرانی همواره به نوع رفتار و کالای ارائه شده از سوی گالری‌دار شک و تردید دارد؛ به همین دلیل هم در تمام این سال‌ها به دنبال جلب اعتماد مشتریان و رونق اعتبار گالری گلستان بوده‌ام و خوشحالم که این اتفاق افتاده است و تمام مخاطبان من امروز می‌دانند که این گالری در وهله اول تماشاخانه هنرهای تجسمی است و در گام بعد اگر امکان آن وجود داشته باشد، می‌تواند محفلی برای خرید کالای هنری نیز تلقی شود.
فریال سلحشور، مدیر گالری دی نیز در بخش دیگری از این نشست عنوان کرد: به دلیل علاقه ویژه‌ای که به هنر داشتم و از آن‌جا که تمام زندگی ما وقف هنر و ارتباط با هنرمندان بود، لذا تصمیم گرفتم در سال ۸۳ گالری دی را تاسیس کنم تا عشق به سرزمین و هر آنچه را که مربوط به فرهنگ ایران زمین بود، به دیگران نیز عرضه نمایم.
لیلی گلستان در ادامه این نشست درباره آمار خریداران آثار هنری و چگونگی تفکیک آن‌ها توضیح داد: خریداران هنر نمایشگاه بستگی به هنرمند برگزارکننده آن نمایشگاه دارد، گاه در یک نمایشگاه با چهره‌های معتبر و پیشکسوتی مواجه هستیم که قطعا بیشترین خریداران آثارشان کولکسیونرها و مجموعه‌داران هستند؛ اما در مورد نقاشان جوان‌تر معمولا اعضای خانواده‌شان دست به خرید آثارشان می‌زنند؛ اما درگالری گلستان در مجموع 50 درصد از آثار را نقاشان و خانواده‌هایشان و مابقی را مجموعه‌داران می‌خرند. فریال سلحشور نیز در همین رابطه توضیح داد: گالری‌داری تلفیقی از کار فرهنگی و اقتصادی است و هنرمند باید احساس کند که از سوی گالری‌دار حمایت می‌شود. البته متاسفانه گاه قیمت‌ها در گالری‌ها نامتعادل است که به‌نوعی به ضعف این صنف برمی‌گردد. او متذکر شد: توجه به هنرمندان جوان در این سال‌ها زیاد شده است و خوشحالم که کم‌کم مجموعه‌داران به دنبال خرید این آثار هم هستند؛ اما در گالری «دی» معمولا مجموعه‌داران کارهای افراد صاحب‌نام را خریداری می‌کنند و 70 درصد از فروش ما به این بخش اختصاص دارد، اما 30 درصد مابقی توسط سایر هنرمندان و مردم عادی انجام می‌شود. آیدین آغداشلو، نقاش مدرنیست نیز که از نیمه این نشست به سایر سخنرانان پیوست، به عنوان یک هنرمند تجربه‌های خود را از خرید و فروش آثار هنری مطرح کرد. او گفت: اثر هنری بعد از امضای هنرمند تبدیل به کالایی می‌شود که برای عرضه به مخاطب و فروش نیاز به یک روند کاملا فنی و تخصصی دارد؛ زیرا از این پس این اثر به عنوان یک کالای ارزنده فرهنگی با ارزش مادی و سایر وجوه مطرح است و گالری‌داران کار حساس و حیاتی را در ارتباط با این آثار عهده دارند؛ به همین دلیل هم بعد از تولید اثر هنری باید مابقی کار به متخصصان آن همچون گالری‌داران، مجموعه‌داران، منتقدان، ناشران و... سپرده شود تا این کالای ارزشی را با قیمت مناسب به دست مردم برسانند. آغداشلو با گلایه و اظهار تاسف از بالارفتن تصنعی قیمت کالاهای هنری در بازارهای بین‌المللی گفت: طی چندسال اخیر مجموعه‌داران قیمت آثار هنری را برای افزایش سود خود به شکل تصنعی در حراجی‌ها بالا می‌برند و همین مساله باعث شده تا گالری‌داران امروز گرفتار مخمصه بزرگی شوند؛ زیرا رشد انفجاری قیمت‌ها در حراجی‌های امارات تمام حساب‌ها را به هم ریخته است و ما یک دوره بحرانی را پشت سر می‌گذاریم، پس گالری‌داران باید استقامت کنند و هنرمندان نیز وظیفه دارند تا به این افراد احترام بگذارند. همان‌طور که من به عنوان یک هنرمند در تمام این سال‌ها برای قیمت‌گذاری آثارم از کارشناسان این حوزه کمک گرفته‌ام و هیچ‌گاه به خودم اجازه این را ندادم تا به شخصه قیمت‌گذاری کنم.
گلستان نیز در ادامه این مبحث و درباره تاثیر حراجی‌های اخیر امارات بر هنر و اقتصاد ایران گفت: به شخصه در هیچ‌کدام از این حراجی‌ها به عنوان مدیر گالری گلستان شرکت نکردم و ترجیح دادم همچون گذشته کار خود را آرام آرام پیش ببرم؛ اما برای تماشای این اتفاق به خیلی از حراجی‌ها سر زده‌ام و اصلا این اتفاق را دوست نداشتم؛ اما برای نقاشان جوان ایرانی که از راه این حراجی‌ها مطرح شدند و کارهایشان را با قیمت‌های بالا فروختند و امروز وضعیت بهتری پیدا کردند، خوشحالم.
گلستان در عین‌حال اظهار تاسف کرد که بسیاری از هنرمندان موفق در این حراجی‌ها ظرفیت پذیرش این موفقیت و فروش بالا را نداشتند و به همین دلیل انتظار داشتند تا کارهایشان در داخل کشور نیز در همان سطح قیمت به فروش برسد.
او گفت: متاسفم که این اتفاق امروز به ارتباط برخی از نقاشان و گالری‌داران ضربه زده است؛ زیرا ما پذیرش این قیمت‌های بالا را نداریم و معتقدیم که این حراجی‌ها همچون بازی است که نباید معیار قیاس هنرمندان برای قیمت‌گذاری آثارشان در داخل کشور تلقی شود. آغداشلو نیز در بخش پایانی این نشست درباره نبود این زیرساخت‌ها در اقتصاد هنر گفت: اقتصاد هنر بحثی کاملا حرفه‌ای است که نمی‌توان در برخورد با آن احساساتی شد؛ زیرا امکان دارد عوامل بسیاری باعث صعود و یا رکود این اقتصاد شود؛ به همین دلیل هم شکل‌گیری بازار اقتصاد هنری نباید دست هنرمند باشد، بلکه باید متخصصان مورد اعتماد این کار را هدایت کنند که چه مقدار کار در چه زمانی و در کجا باید عرضه شود.

حمید سوری

لیلی گلستان

فریال سلحشور

آیدین آغداشلو